Σημείωση: To πιο κάτω άρθρο δεν βασίζεται σε έρευνες αλλά προσωπικές παρατηρήσεις και συλλογισμούς.
‘ Η καρδιά του ανθρώπου είναι ένα κουβάρι κάμπιες – φύσηξε, Χριστέ μου, να γίνουν πεταλούδες!’ Καζαντζάκης
Διανύουμε ήδη την Μεγάλη Βδομάδα!
Τί αλήθεια σημαίνει το Πάσχα, τί η πίστη και τί ο Θεός για τον καθένα, είναι φυσικά κάτι πολύ προσωπικό και ευαίσθητο. Ο κάθε άνθρωπος φυσικά μπορεί να επιλέξει να πιστεύει ή να μην πιστεύει όσο γεμίζει τον ίδιο. Ασχέτως αν κανείς έχει ή όχι βαθιά πίστη, αυτές οι μέρες πριν το Πάσχα, έχουν ιδιαίτερη σημασία για πολύ κόσμο, και σε πολλούς το πέρασμα του Πάσχα, αφήνει πίσω μια γεύση ελπίδας και εσωτερικής ανάτασης. Γιατί όμως;
Η εβδομάδα των Παθών, όπως αποκαλείται η Μεγάλη Εβδομάδα, πέραν από το θρησκευτικό της νόημα, αποτελεί ευκαιρία εσωτερικής ανασκόπησης και περισυλλογής για πολλούς ανθρώπους. Κυρίως η εβδομάδα των Παθών, πέραν του θρησκευτικού της χαρακτήρα, σε προσωπικό επίπεδο για κάποιους, μπορεί να συμβολίζει τις δυσκολίες, τις αναποδιές, τα αναπάντεχα, τις συγκυρίες ή τα δυσάρεστα που συμβαίνουν σε εμάς ξαφνικά και ταράζουν την ομαλότητα της ζωής και της ρουτίνα μας. Έτσι, οι μέρες αυτές αποκτούν για πολύ κόσμο καί προσωπικό νόημα αφού αγγίζουν τα βαθιά υπαρξιακά θέματα, του πόνου, της δυστυχίας, του δεινοπαθήματος, και βεβαίως, του θανάτου και της Ανάστασης. Ο άνθρωπος τότε αναπόφευκτα αρχίζει να σκέφτεται και τον δικό του πόνο και αν και πότε θα υπάρξει για αυτόν εσωτερική Ανά(σ)ταση; Πώς άραγε μπορεί κανείς να βιώσει αυτήν την εσωτερική ανά(σ)ταση;
Τα πάθη/οι δυσκόλίες που αντιμετωπίζουμε καθημερινά όπως: oι φόβοι, η απώλεια, ο πόνος, οι ενδοιασμοί, οι χωρισμοί, οι προδοσίες, οι πειρασμοί, οι απογοητεύσεις – είναι μόνο μερικά από αυτά που αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής του ανθρώπου και του ψυχολογικού φορτίου που όλοι αναγκαζόμαστε να κουβαλήσουμε (για λίγο ή πολύ) σε κάποια στάδια της ζωής μας. Ο άνθρωπος συχνά αισθάνεται αβοήθητος και εγκλωβισμένος μπροστά στην δύναμη αυτών των εσωτερικών και εξωτερικών καταστάσεων. Αυτό συχνά οδηγεί με μαθητική ακρίβεια σε μια βαθιά αίσθηση λύπης, στο αυτομαστίγωμα και την αυτολύπηση, που είναι κατ’ουσίαν ένα επιπλέον είδος πόνου.
Παρόλα αυτά, αφού ζούμε και κινόμαστε παρόλο τον πόνο, μέσα μας σε όλο αυτό το σκοτάδι, κάπου υπάρχει φώς, είτε πολύ, είτε λίγο. Από κάπου αναζητούμε να πιαστούμε να βοηθήσουμε τον εαυτό μας. Εκείνο το κομμάτι μας που πονει προσπαθεί να σπρώξει το σκοτάδι και να φανερωθεί. Η μόνη διέξοδος είναι να προσέξουμε αυτή την θέληση για αλλαγή. Να προσέξουμε εκείνο το λίγο φως σε αυτήν την γωνίτσα μέσα μας και να το βοηθήσουμε να νικήσει τις ‘εσωτερικές’ και ‘εξωτερικές’ μας φυλακές. Όλα εκείνα δηλαδή που μας αγκυρώνουν στον πόνο, είτε αυτά είναι εσωτερικά (π.χ. φόβοι, άγχος, κατάθλιψη, αυτολύπηση, αυτομαστίγωμα), είτε εξωτερικά (π.χ. κακουχίες, εμπόδια ζωής) και δεν μας αφήνουν να ζήσουμε την ζωή που μας γεμίζει.
Ο καθένας αφήνεται να επιλέξει τη δική του διαδρομή προς την εσωτερική ανάταση και να πορευτεί με τον δικό του ρυθμό. Ο άνθρωπος χρειάζεται κάτι που θα τον υποκινήσει, αυτό το σποράκι που θα φυτρώσει και θα θεριέψει μέσα του για να τον βοηθήσει να βρει πάθος σε αυτό που κάνει, πίστη στον εαυτό του και ελπίδα για κάτι. Για να γίνει όμως κάτι τέτοιο πρέπει κανείς να βρει την δύναμη να εγκαταλείψει την αυτολύπηση και το αυτομαστίγωμα και να είναι διατεθειμένος να αντιμετωπίσει τον πόνο, να ξεπεράσει τα προσωπικά του όρια, τους φόβους, τις δυσκολίες του και την ψυχολογική τελμάτωσή του. Ο Γιάλομ, σ’ ένα από τα πολλά βιβλία του, σε σχέση με τον ανθρώπινο πόνο αναφέρει πως ίσως τα συμπτώματα (του πόνου) που αισθανόμαστε “να είναι αγγελιοφόροι ενός νοήματος και να εξαφανίζονται μόνο όταν το νόημα τους γίνει αντιληπτό”. Και αυτός ο δρόμος της βαθιάς εσωτερικής ανασκόπησης και της αυτοπραγμάτωσης, όπως αναφέρει και ο δημοφιλής αργεντινός ψυχίατρος, Χόρχε Μπουκάι ‘’είναι αδιάκοπος και δυσχερής’’. Σε σχεδόν όλες μου τις συνεδρίες με τους πελάτες μου, ανακαλύπτουμε μαζί, ότι οι ψυχολογικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν (π.χ. άγχος, κατάθλιψη) έχουν, σχεδόν πάντοτε, ένα βαθύτερο νόημα σε σχέση με τα βιώματά τους που μόνο όταν το ανακαλύψουμε μπορούμε να βρούμε τρόπους να το αντιμετωπίσουμε.
Το να ξεπεράσει κανείς ένα προσωπικό φορτίο δεν είναι εύκολη υπόθεση – ο δρόμος είναι δύσκολος και επώδυνος. Όταν όμως το άτομο καταφέρει να παλέψει και να ξεπεράσει τις προσωπικές του δυσκολίες, οδηγείται σε μια εσωτερική γαλήνη και ψυχική ενδυνάμωση για να ξαναχτίσει την ζωή και τον εαυτό του. Να ανανεωθεί δηλαδή εσωτερικά. Να ξαναδώσει καινούργιο νόημα στην ζωή του.
Είναι αξιοσημείωτο, ότι το Πάσχα συμπίπτει με την ομορφότερη εποχή του χρόνου – όταν η φύση έχει τελειώσει την πάλη της με τον Χειμώνα και ξαναγεννάται, Άνοιξη, όμορφη και πολύχρωμη. Το μήνυμα της Ανάστασης έρχεται να φέρει ελπίδα, να μας θυμίσει ότι ο άνθρωπος όταν το θέλει πραγματικά και όταν είναι έτοιμος μπορεί να ξαναγεννηθεί , παρόλες τις δυσκολίες, τις αντιξοότητες, ακόμα και το θάνατο γύρω του. Και ίσως το Πάσχα να είναι μια υπενθύμιση της ανάγκης του ανθρώπου για φως και ελπίδα. Μια ανάγκη για την ‘ηρωική’ έξοδο από το σκοτάδι.
Εύχομαι σε όλους καλή δύναμη για κάθε είδους πάλη και καλή Ανάσταση!
Δρ Χριστίνα Μιχαήλ
