Οι νέοι δείχνουν ολοένα και περισσότερο ενδιαφέρον για τα θέματα της βιώσιμης και αειφόρου ανάπτυξης ή σε αυτό που ονομάζουμε «πράσινη ανάπτυξη». Βέβαια, κάτι το οποίο θα πρέπει να ξεκαθαρίσει εξαρχής είναι ο ορισμός της έννοιας. Όπως ανέφερα και σε προηγούμενα άρθρα μου, επικρατεί σύγχυση αφού υπάρχει και η σχολή σκέψης εκείνη που θεωρεί ότι η πράσινη ανάπτυξη δεν μπορεί να λειτουργήσει ως πρακτικό εργαλείο στην καθημερινή οικονομική πρακτική. Προσέγγιση την οποία ακολουθούν συνήθως οι «οικονομιστές», οι οποίοι δεν λαμβάνουν υπόψη ένα σημαντικό συστατικό της οικονομίας, που είναι ο κοινωνικός παράγοντας. Είναι ακριβώς σε αυτό το σημείο που η οικολογία θα πρέπει να αναζητηθεί μέσα στους θεσμικούς ιστούς. Τελικά, οι θεσμοί της πολιτείας επιτρέπουν την ανάπτυξη μιας καθαρής οικολογικής κουλτούρας; Και ένα βασικό ερώτημα: Γιατί η οικολογία εκπροσωπείται αποκλειστικά από συγκεκριμένο πολιτικό κόμμα; Μήπως η φιλοσοφία αυτή είναι κομματική; Δεν μπορεί ένας «αριστερός», ένας «δεξιός» ή όποισδήποτε άλλος (αν και διαφωνώ με τις διακρίσεις αυτές), να είναι συνάμα οικολόγος;
Για να ξεκαθαρίσει το θέμα της εννοιολογικής προσέγγισης, θα χρησιμοποιήσω τον ορισμό που έδωσε ο Οργανισμός OECD στην έρευνα «Multilingual Summaries Towards Green Growth»: «Ως πράσινη ανάπτυξη νοείται η προώθηση της οικονομικής μεγέθυνσης και ανάπτυξης, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι τα φυσικά περιουσιακά στοιχεία (natural assets) συνεχίζουν να παρέχουν τους πόρους και τις υπηρεσίες οικοσυστημάτων πάνω στα οποία βασίζεται η ευημερία μας».
Αυτό σημαίνει τρία πράγματα: Πρώτον, η ανάπτυξη είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το περιβάλλον, δεύτερον, η συνταύτιση ανάπτυξης και φυσικών περιουσιακών στοιχείων οδηγεί σε μιαν ασφαλή και βιώσιμη οικονομική μεγέθυνση και, τρίτον, η πράσινη ανάπτυξη έχει πρωτίστως κοινωνικό χαρακτήρα, αφού η ευημερία του ανθρώπου είναι ο βασικός πυρήνας της προσέγγισης. Προς αυτήν την κατεύθυνση μπορούν να δοθούν αρκετά παραδείγματα οικονομικής και επιχειρηματικής πρακτικής, τα οποία στηρίζονται πάνω σε αυτήν την αναπτυξιακή φιλοσοφία.
Πέραν όμως των πιο πάνω εννοιολογικών προσεγγίσεων, το θέμα είναι πρακτικό και εφαρμόσιμο και στηρίζεται πάνω στους εξής άξονες: α) Παραγωγικότητα: είναι αναγκαίο να δοθούν τα σωστά κίνητρα για την ορθή αξιοποίηση των πόρων. β) Καινοτομία: μέσα από την πράσινη ανάπτυξη αναπτύσσονται καινοτόμες επιχειρηματικές ιδέες. γ) Νέες αγορές: o τομέας της πράσινης τεχνολογίας -για παράδειγμα- είναι ένας τομέας τον οποίο εάν ανέπτυσσε η Κύπρος θα είχε σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα. δ) Εμπιστοσύνη: η δόμηση σωστών περιβαλλοντικών και βιώσιμων πολιτικών καθιστά τον τομέα της πράσινης οικονομίας ως ένα προβλέψιμο πεδίο και άρα πιο επισφαλές ως προς τις επενδύσεις. ε) Σταθερότητα: η μελέτη του OECD κάνει λόγο για «Πιο ισορροπημένες μακροοικονομικές συνθήκες, μικρότερη αστάθεια των τιμών των πόρων και στήριξη της δημοσιονομικής εξυγίανσης που επιτυγχάνεται, για παράδειγμα, με την επανεξέταση της σύνθεσης και της αποτελεσματικότητας των δημόσιων δαπανών και με την αύξηση των εσόδων μέσω της τιμολόγησης της ρύπανσης».
Η στροφή πλέον προς την πράσινη ανάπτυξη δεν αποτελεί ουτοπία αλλά αναγκαιότητα, η οποία πηγάζει μέσα από τις σύγχρονες κοινωνικές και οικονομικές ανάγκες και αναδιαρθρώσεις. Η επιστροφή ή η συνέχιση του μοντέλου του παραδοσιακού οικονομισμού, όχι μόνο απλώς θα συνεχίσει να είναι αποτυχημένη, αλλά αποτελεί και ρίσκο υψηλής επικινδυνότητας για την κοινωνική συνοχή.
Αυτά ακριβώς θα πρέπει να δουν όσοι επιθυμούν να δρουν κάτω από τον οικολογικό μανδύα είτε καλοπροαίρετα είτε αλλιώς…
