Ο Ερντογάν έχει σχέδιο και μας αφορά

Τετάρτη, 21/3/2018 - 15:56
Γιώργος Τσαλακός
Γενικός Διευθυντής Ενημέρωσης Alpha Κύπρου

Δεν υπάρχει πλέον λόγος για την κυβέρνηση να επιχειρεί να υποβαθμίζει τις τουρκικές απειλές με δηλώσεις περί νευρικού Ερντογάν ή περί τοποθετήσεων εσωτερικής κατανάλωσης όπως έπραττε έως τώρα, με την ελπίδα ότι δεν θα συμβεί το χειρότερο. Οι πρόσφατες εξελίξεις (Έβρος, κυπριακή ΑΟΖ, κατάληψη Αφρίν) και οι καθημερινές «ψυχροπολεμικές» δηλώσεις του Ερντογάν δείχνουν ότι τα χειρότερα έρχονται και συνεπώς η χώρα πρέπει να προετοιμαστεί να τα αντιμετωπίσει. Είναι μεν πρωταρχική η ευθύνη της κυβέρνησης αλλά ευθύνη έναντι της χώρας έχει και το σύνολο του πολιτικού φάσματος.

Εδώ και καιρό η Άγκυρα επιχειρεί να διαμορφώσει νέους όρους γεωπολιτικής δυναμικής ως αποτέλεσμα της πλήρους επικράτησης στο εσωτερικό της χώρας, μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα κατά του Ερντογάν, του νεο-οθωμανικού ισλαμισμού ως κρατικής ιδεολογίας. Ο Ερντογάν, στη θέση των «νεοτούρκων» του Κεμάλ Ατατούρκ, έβαλε τους δικούς τους «νεο-οθωμανούς» μετατρέποντας σε σχετικά σύντομο ιστορικό χρόνο ένα κοσμικό κράτος σε ισλαμικό κράτος. Αυτή η μεταλλαγή του τουρκικού κράτους κάνει τον ίδιο τον τούρκο πρόεδρο να ονειρεύεται τον εαυτό του ως ένα νέο Σουλεϊμάν η ένα νέο Σαλαντίν.

Πολύ περισσότερο που οι συνθήκες αποσταθεροποίησης της Μέσης Ανατολής (στην οποία συνέβαλε και ο ίδιος) έχουν δημιουργήσει μια κατάσταση ανάλογη με αυτήν του 19ου αιώνα. Αμφισβητώντας τη Συνθήκη της Λωζάννης του 1923, ο Ερντογάν αμφισβητεί το τέλος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας που η Συνθήκη αυτή επέφερε. Ταυτόχρονα, αμφισβητεί τα σύνορα του τουρκικού κράτους όπως αυτά καθορίστηκαν από την ίδια Συνθήκη. Το λέει κατά κόρον και μας το είπε απερίφραστα και κατά την επίσκεψη του στην Αθήνα. Ότι δηλαδή η Συνθήκη της Λωζάννης χρειάζεται «επικαιροποίηση». Και επειδή η Συνθήκη χρειάζεται... επικαιροποίηση, ο Ερντογάν άρχισε από καιρό την υπονόμευση της. Με τα «σύνορα της καρδιάς του» όπως καλά θυμόμαστε όλοι.

Αυτό που εμείς ερμηνεύουμε ως «απομόνωση της Τουρκίας» για τον Ερντογάν είναι «απαλλαγή» από συμμαχικά δεσμά που του δένουν τα χέρια σε πολιτικές επέκτασης της τουρκικής επιρροής και γιατί όχι κυριαρχίας στην περιοχή. Η Τουρκία μετατρέπεται σταδιακά σε αυτόνομο παίκτη που διευρύνει τα περιθώρια των δικών του στρατηγικών αποφάσεων και συμμαχιών. Το Αφρίν κατελήφθη επειδή η Ρωσία (που θέλει να απομακρύνει την Τουρκία από τη Δύση) και το Ιράν έδωσαν τη συγκατάθεση τους και οι ΗΠΑ τη σιωπηρή ανοχή τους. Οι τελευταίες ελπίζουν ακόμα πως κάποια στιγμή θα τα βρουν με την Τουρκία. Το κενό εξουσίας στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ άφησε και κενό αμερικανικής παρουσίας στην περιοχή. Θα δούμε ποια θα είναι η συνέχεια όταν και αν ο Ερντογάν θα προχωρήσει στους επόμενους στόχους του, στο Μανμπίτζ και το βόρειο Ιράκ, και όταν ο κ. Πομπέο αναλάβει καθήκοντα.

Ας μην έχουμε αυταπάτες επειδή αυτά συμβαίνουν μακριά μας. Και ας μην ξεχνάμε ότι το σχέδιο του τούρκου προέδρου -το έχει πει για όσους το άκουσαν- είναι η δημιουργία μιας ζώνης περιφερειακής ασφάλειας της Τουρκίας που ξεκινά από τα Βαλκάνια περιλαμβάνει το Αιγαίο και την Κύπρο και καταλήγει στο Αφρίν και το βόρειο Ιράκ. Δείγματα αυτών προθέσεων έχουμε ήδη. Ο εμβολισμός του ελληνικού πολεμικού σκάφους, η παρεμπόδιση της γεώτρησης στην κυπριακή ΑΟΖ, η σύλληψη των δυο ελλήνων στρατιωτικών στον Έβρο είναι τα πρώτα τουρκικά τετελεσμένα σε αυτή την πολιτική. Θα ακολουθήσουν και άλλα. Ήδη ο Ερντογάν ανακοίνωσε ότι σύντομα θα γίνουν τουρκικές γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ και ζητεί διαμοιρασμό του φυσικού αερίου μεταξύ «Βόρειας και νότιας Κύπρου». Το «θερμό επεισόδιο» στο Αιγαίο όλο και περισσότερο αναφέρεται ως ένα ενδεχόμενο.

Συνεπώς, ουδείς δικαιούται να τυρβάζει περί άλλων...