Μέχρι και οι πέτρες έχουν εμπεδώσει ότι το κυπριακό ναυάγησε λόγω της αδυναμίας να εξευρεθεί φόρμουλα στο θέμα των εγγυήσεων και της ασφάλειας. Τόσο οι δύο πλευρές, όσο και οι εγγυήτριες δυνάμεις έχουν αναγάγει τη συζήτηση σε κορυφαίο ζήτημα. Μπορεί και να είναι, δεν αντιλέγω. Εδώ μπαίνει το ερώτημα. Με ή χωρίς εγγυήσεις, η Τουρκία θα εγκαταλείψει ποτέ τον ρόλο που θέλει να έχει στην Κύπρο; Μάλλον όχι. Άρα, η ουσία του κυπριακού είναι εξεύρεση λύσης που θα εφαρμοστεί σωστά και θα είναι οικονομικά βιώσιμη. Αυτή θα είναι η καλύτερη εγγύηση του κυπριακού. Ποια Τουρκία θα έχει την ευκαιρία να επέμβει σε μια Κύπρο η οποία θα δημιουργήσει ένα πετυχημένο μοντέλο λύσης, τόσο στο σύστημα διακυβέρνησης όσο και στο θέμα της οικονομικής βιωσιμότητας.
ΕΧΩ την εντύπωση ότι πρέπει να δούμε το κυπριακό σε μια άλλη βάση. Να κατανοήσουμε ότι ακόμη και αν συμφωνήσουμε στις εγγυήσεις, υπάρχει ακόμη δρόμος μέχρι τη δημιουργία μιας νέας κατάστασης που θα μπορεί να λειτουργήσει. Χθες είχα μια εποικοδομητική συζήτηση με έναν άνθρωπο που έχει μελετήσει αρκετά το οικονομικό σκέλος της λύσης. Προσπαθούσε να μου εξηγήσει ότι υπάρχουν αρκετά ζητήματα που δεν έχει γίνει σχεδόν καθόλου δουλειά και μπορούν να τορπιλίσουν τη λύση από το πρώτο κιόλας διάστημα. Προσπαθούσα να καταλάβω τι θέλει να μου πει. Αρκετές φορές η φράση του τελείωσε με τις λέξεις «θα χρειαστούν πολλά δις…». Δεν ήταν αρνητικός. Αντίθετα. Είναι άνθρωπος που επιθυμεί λύση. Μου μετέφερε όμως το μήνυμα ότι η πολιτική ηγεσία είτε δεν έχει κατανοήσει, είτε τη βολεύει να μην κατανοεί κάποιες πραγματικότητες.
«Η ΜΕΓΑΛΗ αλήθεια είναι ότι η λύση πρέπει να είναι οικονομικά βιώσιμη. Αν στην ελληνοκυπριακή πλευρά δημιουργηθούν οικονομικά ζητήματα στο πλαίσιο μιας προσπάθειας εξισορρόπησης των οικονομικών δεδομένων των δύο πλευρών, ή αν αντίθετα αν στην άλλη πλευρά νιώσουν ότι δεν τους πρέπει η απαραίτητη οικονομική ενίσχυση από το κεντρικό κράτος, τότε η λύση θα καταρρεύσει», είναι μια φράση που κράτησα από τα λεγόμενα του. Εξήγησε ότι η οικονομική πτυχή της λύσης χωρίζεται σε δύο στάδια. Πρώτον, τα δισεκατομμύρια που θα απαιτηθούν για να κλείσει το ζήτημα του περιουσιακού, και δεύτερον τα χρήματα που θα χρειαστούν για να καταστεί βιώσιμο το κράτος, με δεδομένα τα ελλείμματα που υπάρχουν και στις δύο πλευρές. Για το πρώτο μέρος, μου εξήγησε ότι αν η Κύπρος δανειστεί αυτά τα 20-25 δις που χρειάζονται, τότε δεν θα μπορέσει ποτέ να γίνει ένα βιώσιμο ομόσπονδο κράτος. Και δεν φαίνεται να υπάρχει κάποιος που θα μας χαρίσει αυτά τα χρήματα. Σε ότι αφορά τη βιωσιμότητα του νέου κράτους, λένε ότι η ανάπτυξη και οι επενδύσεις θα κάνουν τη λύση βιώσιμη.
ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ όμως δεν είναι τόσο απλά ένεκα της κατάστασης στα κατεχόμενα. Πρόκειται για μια οικονομία πλήρως εξαρτώμενη από την Τουρκία. Σκεφτείτε ότι την επόμενη ημέρα της λύσης η Τουρκία θα πάψει να χρηματοδοτεί το ψευδοκράτος. Πως θα μπορέσει να ανταποκριθεί ένα κυπριακό ομόσπονδο κράτος με ένα τόσο μεγάλο δημόσιο χρέος και ξέροντας ότι οι πηγές εσόδων για το τουρκοκυπριακό κρατίδιο θα είναι τόσο μικρές; Υπάρχει και αυτή η πραγματικότητα στη διαδικασία επίλυσης του κυπριακού.
