Του Γιώργου Χρυσάνθου
Εκείνη τη μέρα κανένας δεν γιόρταζε. Οι εκκλησίες στις εννιά ενορίες της Αμμοχώστου δεν πλημμύρισαν από κόσμο, οι Αμμοχωστιανοί δεν μπορούσαν να γιορτάσουν την Κοίμηση της Θεοτόκου και στη συνέχεια τα παιδιά δεν μπορούσαν να παίξουν στις χρυσές αμμουδιές της Αμμοχώστου.
Ήταν 15 Αυγούστου του 1974. Ήταν η μέρα που όλες αυτές οι υπέροχες εικόνες του πρόσφατου τότε παρελθόντος, έδωσαν την θέση τους στην απόγνωση.
Τα τουρκικά χερσαία στρατεύματα έμπαιναν στην πόλη στις 5:30 το απόγευμα, για να ενωθούν με τα στρατεύματα του Τουρκοκυπριακού θύλακα της πόλης.
Βρετανική τηλεόραση – Αύγουστος 1974
Κοίταξε πίσω, τι είναι αυτό; Είναι η Αμμόχωστος, οι βόμβες.
Στην έξοδο της πόλης, προς την πλευρά της Δερύνειας, χιλιάδες πολίτες περπατούν για χιλιόμετρα πριν τους βοηθήσει κάποιος να απομακρυνθούν.
Βρετανική τηλεόραση – Αύγουστος 1974
Όταν ακούσαμε τα τανκς φύγαμε αμέσως. Και ήρθατε εδώ; Ναι. Τι αφήσατε πίσω σας; Αφήσαμε τα πάντα. Τα σπίτια μας, τις περιουσίες μας, τα πάντα. Δεν πήραμε τίποτα μαζί μας.
Ο καθένας έπαιρνε μαζί του ότι μπορούσε, λίγα ρούχα, λίγο φαγητό και έφευγε από το Βαρώσι.
Βρετανική τηλεόραση – Αύγουστος 1974
Προτιμούμε να πεθάνουμε, παρά να ζήσουμε κάτω από τουρκική κυριαρχία.
Όλοι έψαχναν για ένα ασφαλές μέρος μέχρι να καταλαγιάσει το κακό. Και μετά να επιστρέψουν, όπως έλεγαν, μόνο αν θα μπορούσαν να ζήσουν ελεύθεροι.
Βρετανική τηλεόραση – Αύγουστος 1974
Θα πάτε πίσω αν οι Τούρκοι ελέγξουν την περιοχή; Όχι, όχι. Κανένας δεν θα ήθελε να πάει εκεί.
Πίσω στην Αμμόχωστο, οι Τουρκοκύπριοι έδιναν κλάδο ελαίας στον τουρκικό στρατό.
Πέρασαν όμως 49 χρόνια και κανένας νόμιμος κάτοικος δεν επέστρεψε, παρά τις διπλωματικές και πολιτικές υποσχέσεις που λάμβαναν από εκείνη κιόλας τη μέρα, την ώρα που ο Τουρκικός Αττίλας σφράγιζε την πόλη.
Βρετανική τηλεόραση – Σεπτέμβριος 1974
Οι Έλληνες έχουν ήδη δηλώσει ότι θεωρούν ότι θα πάρουν τον δικό τους τομέα της πόλης πίσω. Αλλά αυτό δεν είναι ένα ρεαλιστικό όνειρο.
Το Βαρώσι μπήκε στην αναπνευστήρα εκείνο τον 15Αυγουστου, για να μετατραπεί στη συνέχεια σε ένα διπλωματικό όπλο στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Τελικά όμως δεν βγήκε ποτέ από τον αναπνευστήρα, παρά μόνο όταν ήταν πλέον κλινικά νεκρό στα χέρια των τούρκων στρατιωτών, μετατρεπόμενο σε πόλη φάντασμα σε μια από τις ομορφότερες παραλιακές περιοχές της Μεσογείου.
Βρετανική τηλεόραση – Οκτώβριος 1974
Η Ελληνοκυπριακή πόλη της Αμμοχώστου ήταν το δημοφιλέστερο θέρετρο της Ανατολικής Μεσογείου. Τώρα είναι μια πόλη φάντασμα.
