Παγκόσμια Ημέρα Ενημέρωσης για την Κακοποίηση των Ηλικιωμένων η 15η Ιουνίου. Μια αφορμή για να μιλήσουμε για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ηλικιωμένοι στη χώρα μας, τον ηλικιακό ρατσισμό, την κακοποίηση που φαίνεται να υπάρχει σε μεγάλο βαθμό χωρίς ωστόσο να τηρούνται στοιχεία.
Με αφορμή λοιπόν την ημέρα αυτή μιλήσαμε με τον Πρόεδρο του Παρατηρητηρίου Τρίτης Ηλικίας Δήμο Αντωνίου ο οποίος επισημαίνει ότι οι ηλικιωμένοι φοβούνται να προβούν σε καταγγελία για την κακοποίηση που υφίστανται καθώς φοβούνται για εκδικητική συμπεριφορά. Σημειώνει επίσης ότι ζήτησαν συνάντηση με την Υπουργό Δικαιοσύνης και τον Αρχηγό Αστυνομίας ώστε να τεθούν τα θέματα προς συζήτηση και να βρεθούν λύσεις.
Ποια προβλήματα καταγράφετε;
Τα προβλήματα που καταγράφονται σε γενικές γραμμές είναι η κακοποίηση ηλικιωμένων στα σπίτια (είτε από τις οικιακές βοηθούς είτε από συγγενικά τους πρόσωπα), σε νοσοκομεία αλλά και σε ορισμένους οίκους ευγηρίας, η παραμέληση, οι ηλικιακές ρατσιστικές συμπεριφορές, οι επιθέσεις εναντίον ηλικιωμένων με σκοπό την κλοπή και η οικονομική εκμετάλλευση. Αυτά δεν καταγράφονται μόνο από το Παρατηρητήριο Τρίτης Ηλικίας αλλά και από το Παρατηρητήριο Ασθενών της ΟΣΑΚ και την Επίτροπο Διοικήσεως και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (έκθεση για οίκους ευγηρίας 2018 – επισυνάπτεται).
Πόσες καταγγελίες έχετε ενώπιον σας και τι αφορούν;
Δεν είχαμε πρόσφατα μεγάλο αριθμό καταγγελιών γιατί τα θύματα δεν προχωρούν στην αναφορά της κακοποίησης τους λόγω του φόβου για εκδικητική συμπεριφορά. Για αυτές τις καταγγελίες συνεργαζόμαστε τόσο με τις ΥΚΕ όσο και με την Επίτροπο Διοικήσεως. Λάβαμε όμως αρκετές ανώνυμες μαρτυρίες που δυστυχώς δεν μπορούν να τεκμηριωθούν γιατί δεν μας παρέχονται επαρκείς πληροφορίες, λόγω του φόβου ότι μπορεί να αποκαλυφθεί η ταυτότητα τους. Καλούμε τα θύματα και τους οικείους τους, να μην φοβούνται να καταγγέλλουν τέτοιου είδους περιστατικά γιατί μπορεί να βρεθούν σε καταστάσεις που να απειλείται ακόμη και η ίδια τους η ζωή. Τα περισσότερα περιστατικά αφορούν κακοποίηση στα σπίτια και σε συγκεκριμένους οίκους ευγηρίας.
Υπάρχουν στοιχεία που να καταδεικνύουν τα περιστατικά κακοποίησης και κακομεταχείρισης ηλικιωμένων;
Όχι, δεν υπάρχουν τέτοιου είδους στοιχεία και αριθμοί που να αναδεικνύουν το πρόβλημα και αυτό είναι κάτι που μας ενοχλεί και ανησυχεί. Η έλλειψη στοιχείων δυστυχώς δεν κτυπά το καμπανάκι του κινδύνου ώστε όλοι να στρέψουν την προσοχή τους προς αυτή την κατεύθυνση. Για να αντιληφθείτε όμως το μέγεθος του προβλήματος, γιατί σίγουρα δεν είναι μόνο Κυπριακό φαινόμενο η κακοποίηση ηλικιωμένων, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι 1 στα 6 άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω έχουν βιώσει κάποιας μορφής κακοποίησης, παρόλο που πιστεύει ότι οι αριθμοί αυτοί αντανακλούν μόνο ένα μέρος των πραγματικών περιπτώσεων. Ειδικοί πιστεύουν ότι η κακοποίηση ηλικιωμένων είναι υπο-καταγραφόμενη σε ποσοστό 80%. Τα μόνα δημοσιευμένα στοιχεία στην Κύπρο προέρχονται από τον οργανισμό ΣΠΑΒΟ το 2017. Στην έκθεση του, αναφέρεται ότι ο οργανισμός έλαβε 726 τηλεφωνήματα σε ένα χρόνο από άτομα άνω των 60 ότι είχαν κακοποιηθεί στο σπίτι. Ένας πολύ μεγάλος αριθμός για τη χώρα μας, που αντικατοπτρίζει και τη σοβαρότητα του προβλήματος.
Έπειτα από τα πρόσφατα περιστατικά, ποια μέτρα πρέπει να ληφθούν για την ευημερία των ηλικιωμένων;
Το Κράτος και η πολιτεία γενικότερα πρέπει να ενσκήψει με ειλικρίνεια στα θέματα της κακοποίησης και να αναγνωρίσει επιτέλους το πρόβλημα. Από τη στιγμή που οι πολιτικοί μας δεν αναγνωρίζουν το πρόβλημα δεν μπορούν να εξευρεθούν ούτε οι λύσεις. Ως οργανισμός έχουμε εισηγήσεις που αν υλοποιηθούν θα αποτελέσουν μια καλή αρχή για απάμβλυνση αυτών των προβλημάτων ή τουλάχιστον στη μείωση τους. Έχουμε ζητήσει συνάντηση με την Υπουργό Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως για να της αναλύσουμε σε λεπτομέρεια τις προτάσεις μας, στην παρουσία και του Αρχηγού της Αστυνομίας και αναμένουμε.
Ποια αιτήματά σας εκκρεμούν ενώπιον Κυβέρνησης;
Τα αιτήματα μας είναι απλά: ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ. Αναγνώριση ότι υπάρχει εμφανής ηλικιακός ρατσισμός σε όλα τα επίπεδα, αναγνώριση ότι οι ηλικιωμένοι αποτελούν τον τελευταίο τροχό της άμαξας σε ένα ευνομούμενο κράτος και επιτέλους να αναγνωριστεί η προσφορά τους για τις θυσίες που έχουν κάνει τόσα χρόνια γι’ αυτή τη χώρα. Μόνο όταν καταλάβουν οι πολιτικοί μας τις ιδιαίτερες συνθήκες αλλά και ευκαιρίες της Τρίτης Ηλικίας, θα μπορούν να υλοποιηθούν προγράμματα και να εφαρμοστούν καλές πρακτικές για ενεργό, υγιή και αξιοπρεπή γήρανση.
Τι γίνεται με το κόκκινο κουμπί;
Όσον αφορά το κόκκινο κουμπί θεωρώ ότι βρισκόμαστε προς το τέλος της «δοκιμασίας» και είναι αυτή τη στιγμή στα χέρια της Υφυπουργού Κοινωνικής Πρόνοιας για το πως θα προχωρήσει. Από πλευράς μας αλλά και από πλευράς του Φορέα Τρίτης Ηλικίας κάναμε ότι έπρεπε να κάνουμε, οπότε η ευθύνη πλέον βρίσκεται στα χέρια της κυβέρνησης αν θέλει ή όχι να υλοποιήσει αυτό το έργο.
Ποιο το μήνυμά σας με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ενημέρωσης για την Κακοποίηση των Ηλικιωμένων;
Το μήνυμα μας είναι ξεκάθαρο. Πρέπει να προστατευθούν οι ηλικιωμένοι μας με οποιοδήποτε τρόπο από κάθε μορφή κακοποίησης, παραμέλησης και ρατσιστικής συμπεριφοράς. Τέτοιους είδους συμπεριφορές φέρνουν τους ηλικιωμένους μας στα όρια της σωματικής και ψυχολογικής κατάρρευσης και είναι ευθύνη όλων μας να τους αγκαλιάσουμε και να τους προστατεύσουμε. Οι ηλικιωμένοι μας δεν είναι πολίτες τρίτης κατηγορίας και πρέπει να σεβαστούμε τα όσα μας έχουν προσφέρει όλα αυτά τα χρόνια. Αν δεν έβαζαν τη ράχη τους για να πατήσουμε εμείς και να ορθοποδήσουμε, η Κύπρος θα ήταν πολύ διαφορετική σήμερα. Μόνο σεβασμό και αγάπη για τους ηλικιωμένους μας. Και να γνωρίζετε ότι το επίπεδο της ποιότητας ζωής των ηλικιωμένων καταδεικνύει και το επίπεδο πολιτισμού της κάθε χώρας.
