Της Μαρίας Τσαγγάρη
Πώς ένα ειδικά εκπαιδευμένο ζώο βοηθά άτομα με Αλτσχάιμερ και άνοια;
Συνεργείο του Alpha καταγράφει τον τρόπο που ένας θεραπευτής με τη βοήθεια μιας σκυλίτσας καταφέρνει να φέρει την αλλαγή στη ζωή ανθρώπων τρίτης ηλικίας στο Κέντρο Προσφοράς και Αγάπης Άγιος Χριστόφορος στο Παραλίμνι.
Για δύο χρόνια, κάθε εβδομάδα, ο συμπεριφεριολόγος σκύλων και ο θεραπευτής Αβραάμ Θεμιστοκλέους επισκέπτεται τη Στέγη Ηλικιωμένων του Κέντρου Προσφοράς και Αγάπης (ΚΕΠΑ) Άγιος Χριστόφορος μαζί με την ειδικά εκπαιδευμένη σκυλίτσα του, τη Ζουζού.
Ο Αβραάμ και η Ζουζού προσφέρουν ένα πρόγραμμα υποβοηθούμενης με ζώα δραστηριότητας (animal assisted activity) στους ενοίκους του ΚΕΠΑ που πάσχουν από άνοια ή Αλτσχάιμερ.
Τα άτομα υποκινούνται να λάβουν μέρος στη θεραπεία ή στην άσκηση με το ειδικά εκπαιδευμένο ζώο να λειτουργεί ως γέφυρα επικοινωνίας έτσι ώστε να είναι πιο πρόθυμα να διεκπεραιώσουν μια άσκηση.
Αβραάμ Θεμιστοκλέους - Θεραπευτής
"Κατάφερα με τον τρόπο μου να την πείσω να με βοηθήσει σε αυτή την άσκηση και επειδή απολαμβάνει την επαφή με το ζώο δέχτηκε με το χέρι που πονεί να κάνει την άσκηση".
Τα άτομα με άνοια ή Αλτσχάιμερ δυσκολεύονται να κάνουν ακόμα και τις πιο απλές κινήσεις της καθημερινότητας με τα χέρια τους, όμως όταν η Ζουζού είναι εκεί ενθαρρύνονται να την φροντίζουν. Της δίνουν σνακ πιάνοντάς τα με τις άκρες των δαχτύλων τους, κάτι πολύ δύσκολο για αυτούς ή την βουρτσίζουν.
Οι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα επιλέγονται με βάση το αν είχαν οι ίδιοι κατοικίδιο σε κάποια φάση της ζωής τους. Όπως μας εξηγεί ο Αβραάμ, μέσω της επαφής τους με το ζώο, ενεργοποιείται το υποσυνείδητό τους και μπορούν να θυμηθούν λεπτομέρειες για τα κατοικίδια που είχαν χρόνια πριν.
Αβραάμ Θεμιστοκλέους - Θεραπευτής
"Λειτουργεί σαν γέφυρα επικοινωνίας, έχουμε κοινό παρονομαστή το ζώο. Από κει και πέρα είναι με τη μνήμη δηλαδή αρχίζω και ρωτώ τι σκύλο είχατε πριν 40, 50 χρόνια το όνομά του, το χρώμα του και πράγματι θυμούνται πράγματα. Ξέρουν ότι θα 'ρθουμε εμείς σήμερα και το σκυλάκι και το όνομά του, ενώ τους φροντιστές που τους βλέπουν καθημερινά μπορεί να μην θυμούνται το όνομά τους".
Οι φροντιστές των ενοίκων βλέπουν σημαντική διαφορά στη συμπεριφορά τους, χάρη σε αυτή τη δραστηριότητα. Σύμφωνα με τη νοσηλεύτρια του ΚΕΠΑ Κατερίνα Μοσφίλη
“Είναι πιο ευχάριστοι και την ώρα που είναι μαζί με την σκυλίτσα αλλά και μετέπειτα”.
Κενό στη Νομοθεσία
Η υποβοηθούμενη με ζώα θεραπεία στην Κύπρο καλύπτεται μόνο από τον ευρωπαϊκό νόμο καθώς στην χώρα μας δεν προχώρησε η διαδικασία για τοπικό νομικό πλαίσιο. Σύμφωνα με τον Αβραάμ, έχουν γίνει οι διαδικασίες ενημέρωσης και συγκέντρωσης υλικού για το θέμα, ωστόσο δεν έχει η προχωρήσει το κράτος στη θέσπιση της κατάλληλης νομοθεσίας. H μέθοδος αυτή είναι διαδεδομένη στο εξωτερικό, με την επιστημονική βιβλιογραφία για τα οφέλη της επαφής με τα ζώα για άτομα με διάφορα προβλήματα να είναι εκτενής.
Υπάρχει η λανθασμένη εντύπωση ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί οποιοδήποτε ζώο, ωστόσο γίνεται λεπτομερής εκπαίδευση και κτηνιατρικές εξετάσεις πριν ένα ζώο ενταχθεί σε τέτοιου είδους πρόγραμματα.
Κέντρο Προσφοράς και Αγάπης Άγιος Χριστόφορος
Το κέντρο από το 1998 προσφέρει στην Κοινότητα Παραλιμνίου.
Η Στέγη Ηλικιωμένων λειτουργεί με βάση διεθνείς προδιαγραφές και παρέχονται στους ενοίκους εκτός από εξειδικευμένη φροντίδα και φυσιοθεραπεία δραστηριότητες όπως η υποβοηθούμενη με ζώα δραστηριότητα, μουσικοθεραπεία και χειροτεχνία, έτσι ώστε να έχουν μια πιο ποιοτική ζωή.
Το ΚΕΠΑ έχει πολυποίκιλη φιλανθρωπική δράση, αποτελώντας το μοναδικό φιλανθρωπικό ίδρυμα που παρέχει κατ΄οίκον διανομή ζεστού φαγητού σε όσους το έχουν ανάγκη.
Διαθέτει ένα προηγμένο Κέντρο Φροντίδας Ηλικιωμένων και Αναπήρων, φιλοξενεί άτομα τελικού σταδίου καρκίνου παρέχοντας ανακουφιστική φροντίδα και προσφέρει το Καλάθι Αγάπης σε άπορες οικογένειες.
Στο ΚΕΠΑ φιλοξενείται και ο Φάρος Ζωής, σχολείο ειδικής εκπαίδευσης δωρεάν για παιδιά με ειδικές ανάγκες.
Όπως μας λέει η νοσηλεύτρια του ΚΕΠΑ Κατερίνα Μοσφίλη: “Με την αγορά ενός αστεριού που κοστίζει 2 ευρώ παρέχεται μια μερίδα ζεστού φαγητού κατ` οίκον διανομής γι` αυτό είναι καλό να γεμίσουμε κι εμείς τα δεντράκια με όσα περισσότερα αστεράκια μπορούμε”.
