της Μαρίας Τσαγγάρη
Τα ίχνη αυτού του σπάνιου μωσαϊκού με τον Απόστολο Μάρκο χάθηκαν το 1976, όμως χάρη στον Ολλανδό ντετέκτιβ της τέχνης Άρθουρ Μπραντ, επέστρεψε στην Κύπρο. Έλαβα τόσα μηνύματα από απλούς Κυπρίους που με ευχαρίστησαν. Κατάλαβα πλήρως πόσο σημαντικό είναι που επαναπατρίστηκε και ελπίζω ότι όλα τα έργα από την Κανακαριά θα επιστρέψουν στην κατεχόμενη Κύπρο.
Το μωσαϊκό του 5ου αιώνα κοσμούσε τον τοίχο μιας οικογένειας Βρετανών που κατοικεί στο Μονακό, ως κληρονομιά από τον πατέρα τους. Το αγόρασε τη δεκαετία του `70, χωρίς να γνωρίζει ότι είναι κλεμμένο. Το είχε στον τοίχο του για τόσα χρόνια, χωρίς να ξέρει ότι είναι κλεμμένο. Πρέπει να καταλάβετε ότι τη δεκαετία του `70 δεν είχε διαδίκτυο. Οι οίκοι δημοπρασίας και οι έμποροι τέχνης πωλούσαν τα πάντα, δεν τους ενδιέφερε αν είναι κλεμμένα.
Οι ιδιοκτήτες εντοπίστηκαν ύστερα από δύο χρόνια επίπονης έρευνας. Ακολούθησαν ακόμα πιο δύσκολες διαπραγματεύσεις.
Άρθουρ Μπραντ - Ολλανδός ερευνητής
Δεν θέλαμε να βλάψουμε κανένα, αλλά αυτό δεν το γνώριζαν κι έπρεπε να κτίσουμε μια σχέση εμπιστοσύνης. Δεν είναι, το βρήκες και μετά επιστρέφει. Είναι μακρά διαδικασία.
Σε συνεργασία με την εκκλησία της Κύπρου και το τμήμα αρχαιοτήτων, ο Άρθουρ Μπράντ έπεισε τους ιδιοκτήτες να επιστρέψουν το μωσαϊκό με αντάλλαγμα ένα συμβολικό ποσό για τη συντήρηση του. Δεν είναι το μοναδικό έργο που διέσωσε ο Άρθρουρ, γνωστός και ως ο Ιντιάνα Τζόουνς της Τέχνης, ενώ έχει και δική του τηλεοπτική εκπομπή.
Άρθουρ Μπραντ - Ολλανδός ερευνητής
Τα κλεμμένα έργα δεν είναι στο σπίτι σου ή στο δικό μου. Πάντα βρίσκονται στον κόσμο των εγκληματιών άρα πρέπει να μιλήσεις με κόσμο που δεν είναι και πολύ νόμιμος. Κάποτε είναι επικίνδυνο, είχαμε τις εμπειρίες μας, μα είναι μέρος της δουλειάς.
Πάντως, υποσχέθηκε ότι θα επισκεφτεί την Κύπρο γιατί του λείπει το μωσαϊκό.
Άρθουρ Μπραντ - Ολλανδός ερευνητής
Είχα τον Άγιο Μάρκο στο σπίτι για μια εβδομάδα, καθόταν εδώ στον καναπέ πίσω μου. Βλέπαμε τηλεόραση μαζί και συνδέθηκα με αυτό το έργο. Είμαι κι εγώ καθολικός και γνωρίζω ότι είναι ένα πολύ ξεχωριστό έργο.
