Την προσδοκία για έναρξη μείωσης των επιτοκίων από το 2024 δημιούργησαν τα καλύτερα από τα αναμενόμενα στοιχεία για μείωση του πληθωρισμού στην Ευρωζώνη, αλλά και στις ΗΠΑ. Οι μετοχές στην Ευρώπη έκλεισαν τον Νοέμβριο με μηνιαία αύξηση 6,5%, την μεγαλύτερη από τον περασμένο Ιανουάριο, χάρη στην αύξηση των προσδοκιών ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα αρχίσει να μειώνει τα επιτόκια από τον Απρίλιο.
Τα προκαταρκτικά στοιχεία της ευρωζώνης έδειξαν ότι ο πληθωρισμός επιβραδύνθηκε στο 2,4% σε ετήσια βάση τον Νοέμβριο από 2,9% τον Οκτώβριο, πολύ πιο κάτω από τις προσδοκίες για πτώση στο 2,7%, ενώ στις ΗΠΑ η ετήσια αύξηση του πληθωρισμού ήταν η μικρότερη από τις αρχές του 2021.
Στην Κύπρο, σύμφωνα με τις προκαταρκτικές εκτιμήσεις της Eurostat για τον Νοέμβριο ο πληθωρισμός θα κυμανθεί στο 2,5%.
«Αυτό που κάνει ιδιαίτερη εντύπωση είναι ότι κινούμαστε πάνω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης», ανέφερε στο ΚΥΠΕ ο οικονομολόγος Τάσος Γιασεμίδης.
Απέδωσε αυτή την τάση στα τελευταία μέτρα της Κυβέρνησης με αυξημένες δαπάνες, ΑΤΑ και μείωση του ΦΠΑ, κάτι που φαίνεται όπως είπε, να περιόρισε την καθοδική τάση του πληθωρισμού.
Τα επιτόκια στην Κύπρο ωστόσο θα ακολουθήσουν την όποια απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), με τους αναλυτές να εκτιμούν ότι η μείωσή τους θα είναι αργή και σταδιακή.
«Είναι ευχάριστη η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού που ήταν μεγαλύτερη απ’ ό,τι αναμενόταν κοντά στο 2,4% στην Ευρωζώνη. Αυτή όμως η μείωση δεν φαίνεται να είναι αρκετή για να πείσει τους τραπεζίτες να προχωρήσουν σε αποκλιμάκωση των επιτοκίων», ανέφερε στο ΚΥΠΕ ο οικονομολόγος στο Κέντρο Οικονομικών Ερευνών του Πανεπιστημίου Κύπρου Γιώργος Συρίχας.
Σημείωσε ότι η ΕΚΤ θα θέλει να βεβαιωθεί ότι ο πληθωρισμός θα ακολουθήσει καθοδική πορεία και θα φτάσει στον στόχο του 2% προτού να προχωρήσουν σε πρόωρες μειώσεις στα επιτόκια.
«Κάποιοι αναλυτές τοποθετούν αυτές τις μειώσεις στους πρώτους 3-4 μήνες του χρόνου και κάποιοι δεν βλέπουν καθόλου μειώσεις το 2024», ανέφερε.
Ο κ. Συρίχας εξήγησε ότι οι κεντρικοί τραπεζίτες δεν βλέπουν μόνο τον τρέχοντα πληθωρισμό αλλά κοιτάζουν μπροστά ώστε να βεβαιωθούν ότι θα παραμείνει σε χαμηλά επίπεδα.
Ο κ. Γιασεμίδης εκτίμησε ότι δεν θα υπάρξει σύντομα μείωση των επιτοκίων.
«Θα υπάρξει μια παρατεταμένη περίοδος υψηλών επιτοκίων και ενδεχομένως προς το τέλος του έτους να δούμε κάποιες μειώσεις, αλλά όχι με τον ίδιο ρυθμό που έγιναν οι αυξήσεις την τελευταία διετία», ανέφερε.
Αστάθμητος παράγοντας το γεωπολιτικό περιβάλλον
Παράλληλα ο κ. Συρίχας σημείωσε ότι οι όποιες προβλέψεις για μείωση των επιτοκίων είναι παρακινδυνευμένες λόγω του αβέβαιου γεωπολιτικού περιβάλλοντος.
«Ζούμε σε ένα πολύ αβέβαιο περιβάλλον για αυτό είναι παρακινδυνευμένες οι οποιεσδήποτε προβλέψεις λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων και του θέματος του πετρελαίου», ανέφερε.
Ο κ. Γιασεμίδης σημείωσε ότι η γεωπολιτική αστάθεια στην περιοχή φαίνεται να επηρεάζει την Κύπρο ιδιαίτερα στους τομείς του τουρισμού και των ακινήτων που βασιζόταν σε μεγάλο βαθμό στους Ισραηλινούς. Κάτι τέτοιο, όπως είπε, ενδεχομένως να οδηγήσει σε επιβράδυνση της οικονομίας και στην Κύπρο.
Παράλληλα εκτίμησε ότι οι ΗΠΑ θα προχωρήσουν πιο σύντομα σε μειώσεις επιτοκίων από ότι οι ΕΚΤ γιατί η Ομοσποδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ ξεκίνησε τις αυξήσεις πιο γρήγορα και επιθετικά.
Επίσης, ανέφερε ότι οι ΗΠΑ δεν επηρεάστηκαν τόσο σημαντικά από τους πολέμους όσο η Ευρώπη λόγω απόστασης.
Η ύφεση στην ευρωπαϊκή οικονομία πιθανόν να επιταχύνει τις μειώσεις επιτοκίων
Παράλληλα οι αναλυτές θεωρούν ότι η επιβράδυνση σε μεγάλες ευρωπαϊκές οικονομίες, πιθανόν να επισπεύσει την μείωση των επιτοκίων.
Ο κ. Συρίχας επεσήμανε ότι η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, αυτή της Γερμανίας είναι σε ύφεση, με την απασχόληση να μειώνεται, κάτι που αποτελεί ένδειξη ότι οι πληθωριστικές πιέσεις ίσως να συγκρατηθούν, κάτι που θα έχει επίπτωση και στα επιτόκια. Ανάλογη εικόνα υπάρχει και στην Ιταλία, ενώ σημείωσε επίσης ότι οι ρυθμοί μεγέθυνσης στην Ευρωζώνη έχουν αναθεωρηθεί προς τα κάτω.
«Φαίνεται η οικονομία της Ευρώπης να έχει μια σημαντική επιβράδυνση κυρίως στις μεγάλες οικονομίες όπως η Γερμανία και η Γαλλία, οπότε αν συνεχιστεί αυτό θα πρέπει οι κεντρικές τράπεζες να ισορροπήσουν μεταξύ των υψηλών επιτοκίων και της ανάγκη να δώσουν επιπλέον ρευστότητα στις αγορές», είπε ο κ. Γιασεμίδης.
Όπως εξήγησε, η μειωμένη ρευστότητα και το υψηλό κόστος δανειοδότησης οδηγεί στην ακύρωση κάποιων έργων με αποτέλεσμα σταδιακά να επιβραδύνεται η οικονομία, αφού η μη ύπαρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας επηρεάζει το ΑΕΠ των χωρών.
Η Ευρώπη, σημείωσε, έχει και το πρόβλημα των κυρώσεων οπότε φαίνεται πιο γρήγορα αυτός ο αρνητικός αντίκτυπος, ενώ στις ΗΠΑ, πρόσθεσε, υπάρχει και μια συντήρηση της ανάπτυξης λόγων των εκλογών τον επόμενο χρόνο.
Παράλληλα είπε ότι στην Κύπρο δεν φαίνεται να υπάρχει ακόμα αυτή η επιβράδυνση, ωστόσο το τελευταίο τρίμηνο η αγορά εργασίας φαίνεται μουδιασμένη.
Εξέφρασε την άποψη ότι το 2024 οι επιχειρήσεις θα αρχίσουν να σκέφτονται τη μείωση του κόστους, ιδιαίτερα αν υπάρχει επιβράδυνση της οικονομίας. Παρόλο που το ενιάμηνο οι οικονομία κινήθηκε σε σταθερούς ρυθμούς, σημείωσε ότι το τελευταίο τρίμηνο φαίνεται να παρουσιάζει κάποια ζητήματα.
