Ιωάννου: Μας ανησυχούσε το θέμα της εταιρικής διακυβέρνησης (LIVE)

Αρέστη: Παραιτήθηκαν δύο πρόεδροι. Η Διοικητής δεν ενδιαφέρθηκε να τους δει; 

Ιωάννου: Δεν ξέρω αν τους είδε

Αρέστη: Σας ευχαριστούμε. Παράκληση μας να λυθεί το πρόβλημα της εμπιστευτικότητας. Η εντολή μας λήγει σε τρεις μήνες. 

Γεωργίου: Ποια άλλα προβλήματα είχατε; 

Ιωάννου: Υπήρχε πρόβλημα στη παροχή έγκαιρων πληροφοριών προς την ΚΤΚ. Υπήρχε θέμα με την ποιότητα των πληροφοριών. Υπήρχε δυσκολία να περάσουν οι εγκύκλιοι. Στην αρχή κάθε ΣΠΙ είχε και τους δικούς του μηχανισμού ελέγχου. 

Αρέστη: Από που περιμένατε αυτές τις πληροφορίες;

Ιωάννου: Από την Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα.

Αρέστη: Τι κάνατε; 

Ιωάννου: Στείλαμε επιστολές.

Αρέστη: Και με αυτό το έργο επιφορτωνόταν ο Πρόεδρος της ΣΚΤ;

Ιωάννου: Ναι.

Αρέστη: Τι σας είπε η κ. Πογιατζή; 

Ιωάννου: Ήρθε δύο φορές. Η μία στο πλαίσιο του SSM και το άλλο στη ΚΤΚ. 

Αρέστη: Δεν σας ανησύχησε η παραίτηση μελών της Επιτροπείας που διαφωνούσαν με την εταιρική διακυβέρνηση; Τι παραστάσεις κάνατε; 

Ιωάννου: Πολύ. Θα ήθελα πολύ να σας πω αλλά καταλαβαίνετε...

Αρέστη: Στη Δοικητή το μεταφέρατε; 

Ιωάννου: Νομίζω το μετέφερε ο κ. Γιάνγκου. Εγώ το μετέφερε στον SSM. Υπήρξε αντίδραση. Καλέστηκε στη Φρανκφούρτη και είχαν συνάντηση. 

Αρέστη: Είναι για δύο συγκεκριμένα δεδομένα που σας καλέσαμε. Ποια είναι η θέση σας; 

Ιωάννου: Είμαι ανώτερος Λειτουργός.

Αρέστη: Γνωρίζουμε ότι τουλάχιστον δύο πρόσωπα σας είχαν συναντήσει για να εξηγήσουν τους λόγους είχαν παύσει να είναι μέλη της Επιτροπείας ΣΚΤ. Θυμάστε ποιοι ήταν; 

Ιωάννου: Μιλάτε για τον Μάριο Κληρίδη και τον είδαμε με τον κ. Γιάνγκο Δημητρίου. 

Αρέστη: Δεν καλέσαμε τον κ. Δημητρίου μέχρι να συλλέξουμε κι άλλα στοιχεία και να ξεπεραστεί το θέμα της εμπιστευτικότητας. Ποια η αντίδραση σας σε αυτά που είπε ο κ. Κληρίδης;

Ιώννου: Παραιτήθηκε τον Μάιο του '15, και επόπτης ήταν ο SSM και όχι η ΚΤΚ. Το είχε αναλάβει από το Νιόβρη του '14. Από τη στιγμή που ανέλαβε ο SSM σε όλες αυτές τις τράπεζες υπάρχει το εποπτικό συμβούλιο και για κάθε τράπεζα κοινή εποπτική ομάδα. Σε όλα αυτά ο συντονιστής είναι από τη Φρανκφούρτη. Ο υποσυντονιστής (subcordinator) ήταν τοπικός. Εγώ ήμουν υποσυντονιστής. Ήμουν στη συγκεκριμένη συνάντηση. Δεν κρατήσαμε πρακτικά. Κύριοι λόγοι παράιτησης του ήταν θέματα κακής διακυβέρνησης και ότι μέλη λειτουργούσαν εκτελεστικά. Ο Μάριος Κληρίδης ήταν ΓΔ της τράπεζας, το πρόβλημα από ότι θυμάμαι ήταν ότι επέμβαινε στο ΔΣ στο έργο του μέσω του Προέδρου. 

Σημειώνεται ότι ο κ. Ιωάννου, ως αξιωματούχος της Κεντρικής Τράπεζας υπάγεται κάτω από ευρωπαϊκό κανονισμό και δεν μπορεί να δημοσιεύσει ευαίσθητα στοιχεία.

Αρέστη: Επιγραμματικά με τις εμπειρίες σας, μετά το '13 πιστεύετε ότι θα μπορούσαν να γίνουν τέτοιοι χειρισμοί ότι η ΣΚΤ θα μπορούσε να διατηρηθεί;

Α.Χαραλάμπους: Αυτό που ρωτάτε είναι κατά πόσο ήταν καλή η διακυβέρνηση.

Αρέστη: Ήταν τα κατάλληλα πρόσωπα για να μπορούν να αντιλαμβάνονται τις εξελίξεις και τις πιέσεις από την Ευρώπη; 

Α.Χαραλάμπους: Στο λίγο διάστημα που είμαι στο Συμβούλιο, δεν διστάζω να πω ότι αξιοποιείτο η εμπειρία ξένων.

Αρέστη: Η ΣΚΤ είχε την ευκαιρία να αξιοποιήσει τρεις αξιόλογους ανθρώπους. Αυτοί είπαν δεν συμφωνούμε και παραιτήθηκαν. Έχετε να πείτε κάτι; 

Α.Χαραλάμπους: Είπα και άτομα στην Κύπρο. Ο συνδυασμός εμπειριών ήταν πολύ σημαντικός. Δεν μπορώ να πω με βεβαιότητα για τους τρεις. Τους εκτιμώ αλλά δεν είναι στην καθημερινότητα μου. 

Α.Χαραλάμπους: Καταρχήν, πωλείται το καλό κομμάτι στην Ελληνική και τι μένει πίσω είναι τα ΜΕΔ και περιουσιακά. Αυτά καλούμαστε να διαχειριστούμε. Αυτή η εναπομείνουσα οντότητα δεν θα έχει τραπεζική άδεια αλλά εταιρείας εξαγοράς πιστώσεων η οποία θα διαχειριστεί με τον καλύτερο τρόπο αυτά τα στοιχεία. Όμως θα εξακολουθήσει να υπάρχει ο διαχειριστής. H Altamira δεν είναι ο ιδιοκτήτης, θα βοηθήσει να τα διαχειριστούμε. 

Χαραλάμπους: Τι μέτρα σκεφτήκατε ως Υπουργείο και ΣΚΤ; Ο Υπουργός συμμετείχε; 

Α.Χαραλάμπους: Αυτή τη στιγμή οι εργασίες γίνονται σε τεχνικό επίπεδο. Όσον αφορά τα ΜΕΔ θα έλεγα ότι υπάρχει πολιτική, και για αυτό βλέπουμε πρόοδο. Και η Κεντρική Τράπεζα έχει κάνει πιο αυστηρή εποπτεία και θέματα παρακολούθησης. Βλέπουμε πρόοδο αλλά την ίδια στιγμή διαπιστώνουμε ότι οι πιέσεις γίνονται μεγαλύτερες. 

Χαραλάμπους: Η Ευρώπη οδήγησε σε αλλαγές ή και εμείς δεν ανταποκριθήκαμε; 

Α. Χαραλάμπους: Τέτοιες κρίσεις χρειάζονται χρόνια για να αντιμετωπισθούν. Η Ευρώπη αντιμέτώπιζε το πρόβλημα σε μικρότερη έκταση από εμάς. Βλέπουμε τις ομαδοποιήσεις τις χώρες του Βορρά και κυρίως τις χώρες του Νότου που ζητούν περισσότερο χρόνο. Ενδεχόμενα η κατάληξη να αντανακλά περισσότερο τις συνθήκες στη Γερμανία. Το άλλο είναι πόσο πρόοδος έγινε στη περίπτωση της Κύπρου. Η απάντηση μου είναι ότι έγινε, όμως τα ΜΕΔ παραμένουν σε υψηλότερα επίπεδα. Θα μπορούσαμε να πάμε πιο γρήγορα. Ο Συνεργατισμός αντιμετώπιζε ένα πιο ιδιόμορφο χαρτοφυλάκιο. Είχε κυρίως δάνεια σε νοικοκυριά και σε επιχειρήσεις. 

Χαραλάμπους: Να θεωρήσω ότι οι γενικότερα αποφάσεις με πιο αυστηρά κριτήρια, οδήγησαν τα πράγματα στην κατάρρευση; Δεν καταλάβαιναν τις συνθήκες τις δικές μας; 

Α.Χαραλάμπους: Είναι συνδυασμός και των δύο. Ως οικονομολόγος, ξέρω ότι δεν είναι εύκολο να μειωθούν τα ΜΕΔ με πολύ γοργούς ρυθμούς. Έπρεπε να γίνει σταδικά. Νομίζω είναι θα μπορούσε να γίνει μεν σταδιακά αλλά πιο γρήγορα.

Α.Χαραλάμπους: Για το Συνεργατισμό πάντα υπήρχε η σκέψη ότι υπήρχε ένας πιο ιδιόμορφο χαρακτήρα. Επίσης δεν υπήρχε η εποπτεία με την έννοια που γνωρίζαμε. Σταδιακά έπρεπε να πάρει τα χαρακτηριστικά μιας πιο, ας μου επιτραπεί, κανονικής τράπεζας. Μέσω κεντροποίησης κλπ. 

Αρέστη: Που αντιλήφθηκαν οι εποπτικές αρχές ότι δεν πήγαινε καλά;

Α.Χαραλάμπους: Θέματα κακής διακυβέρνησης και διαχείρησης χαρτοφυλακίου. Ανέμεναν πρόοδο. Θέωρησαν ότι δεν επαρκούσε. Ο ένας ο λόογς είναι ότι γίνεται πιο αυστηρό το πλαίσιο σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Επίσης, υπάρχει στο μυαλό όλων και των εποπτικών αρχών ότι ο τραπεζικός τομέας πρέπει να προχωρήσει σε συγχώνευση. Οπότε αυτή η προσπάθεια να πουληθεί το 'καλό' κομμάτι της τράπεζας είχε και τη λογική ότι δημιουργείται πιο βιώσιμα σχήματα.

Αρέστη: Δηλαδή μας λέτε ότι η Ευρώπη ήθελε ένα δεύτερο σενάριο Λαϊκή Τράπεζα - Τράπεζα Κύπρου; 

Α.Χαραλάμπους: Ναι

Α.Χαραλάμπους: Η επιλογή του Χρηματιστηρίου επιτρέπει τη διασπορά του κεφαλαίου σε ένα ευρύ φάσμα. Υπάρχουν λογικές πίσω από αυτή τη στόχευσε. Φαίνεται να εγκαταλείπεται από τις εποπτικές αρχές. Ένας από τους λόγους είναι ότι το ΧΑΚ έχει περιορισμένη ρευστότητα. Συνέχισαν οι αντιδράσεις των εποπτικών αρχών. Θεωρώ γιατί η συνεργασία με στρατηγικό επενδυτή δίνει πλεονεκτήματα. Όλοι αναγνώριζαν ότι υπήρξε πρόοδος. Παρόλα αυτά θεωρήθηκε μη βιώσιμη η συνέχιση της. 

Αρέστη: Εσείς με τα προσόντα και τις εμπειρίες που έχετε θεωρείτε ότι ήταν συμφέρουσα η πρόταση; 

Α.Χαραλάμπους: Υπό τις περιστάσεις πιστεύω ότι ήταν η σωστή απόφαση.

Α.Χαραλάμπους: Όταν είχαμε διοριστεί ήταν τα τελικά στάδια οπότε μας επεξεγήθηκε η πρόταση και τα δεδομένα που είχε υποβληθεί. Λαμβάνοντας υπόψη τις εκλογές και τα δεδομένα, μπορούσαμε να συστήσουμε στον Υπουργό για τη πρόταση.  

Αρέστη: Διοριστήκατε από του Υπουργικό Συμβούλιο, ως μη εκτελεστικό μέλος της Επιτροπείας. Γνωρίζουμε ότι αυτή η Επιτροπεία τον Ιούλιο του 2018 υπέβαλε παραίτηση αλλά εκτελεί τα καθήκοντα. Ποιοι οι λόγοι παραίτησης; 

Α.Χαραλάμπους: Δεν θα έλεγα ότι είχα ειδικούς λογους. Να πω ότι και ο ίδιος ο διορισμός μας ήταν να διευκολύνουμε τις διαδικασίες. Ήταν ήδη σε διαδικασία εξεύρεσης στρατηγικού επενδυτή. Από τη στιγμή που το Υπουργικό μας παρακάλεσε να παραμείνουμε για να ολοκληρωθεί η διαδικασία θεώρησα ορθρό να παραμείνω. 

Α.Χαραλάμπους: Μάιο του 2018 έχω διοριστεί μη εκτελεστικό μέλος της Επιτροπείας 

Γεωργίου: Αναφέρατε ότι η εκροή των καταθέσεων των 3 δισ περίπου, έγινε όταν μπήκατε στη διαδικασία εξεύρεσης επενδυτή. Άρα συνδέθηκε; 

Παντελή: Είπα ότι ενδεχομένως να γινόταν το ίδιο και τον Απρίλιο του 2017. 

Αρέστη: Αυτοί που χειρόζονταν τα δύσκολα θέματα και έπαιρναν τις δύσκολες αποφάσεις μήπως δεν είχαν τα προσόντα; Με βάση τα όσα μας είπαν οι Στροβολίδης, Ταουσιάνης και Μάριος Κληρίδης είχαν γνώση, και υπέβαλαν παραίτηση γιατί διαφωνούσαν με τους λάθος χειρισμούς.

Παντελή: Δεν μπορώ να απαντήσω διότι δεν ήμουν εκεί.
 

Χαραλάμπους: Γιατί τελικά δεν επιβίωσε;

Παντελή: Το '14 θεωρήθηκε βιώσιμο. Όπως γνωρίζετε το Νοέμβριο του '14 η εποπτεία μεταφέρθηκε στο SSM. Οι ανάγκες άλλαξαν. Το 2015 ο νέος εποπτικός μηχανισμός αποφάσισε ότι απαιτούνται πρόσθετα κεφάλαια. Δόθηκαν πρόσθετα 175 εκατομμύρια. Οι παραδοχές και οι προϋποθέσεις για τις εξασφαλίσεις δανείων είχαν αλλάξει. Οι διαδικασίες για εκποιήσεις ήταν χρονοβόρες. Ανακεφαλαιώνοντας, η εποπτεία άλλαζε χρόνο με το χρόνο τις παραδοχές και προϋποθέσεις. Υπήρχαν πιέσεις και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. 

Χαραλάμπους: Θα επιμείνω λίγο, επειδή βάλαμε πιο αυστηρά κριτήρια κατέρρευσε ή δεν μπορέσαμε να ανταποκριθούμε; 

Παντελή: Όσον αφορά τους στόχους για το σχέδιο αναδιάρθρωσης, αυτοί οι στόχοι επιτυχάνονταν. Αφενός, αυτό θεωρήθηκε ότι δεν ήταν αρκετό για να επιλύσει το πρόβλημα από τους επόπτες και επιτάχυναν τις απαιτήσεις τους. Κατέληξαν με τις πρόσφατες αξιολογήσεις τους ότι υπήρχαν πρόσθετες ανάγκες. Έπρεπε να εξευρεθούν άλλοι τρόποι. 

Χαραλάμπους: Τι φταίει για πριν του '13 και μετά; Αν μπορείτε να μας πείτε.

Παντελή: Προσωπική μου άποψη. Η κατάρρευση οφείλεται σε προβλήματα που έχουν συσσωρευθεί από το παρελθόν. Ο εποπτικός πριν το '13 και μετά θεωρώ ήταν ανεπαρκής. Το πλαίσιο διακυβέρνησης, το αποκεντρωμένο πλαίσιο δυσχέραινε το όλο έργο. Το κάθε ΣΠΙ είχε τα δικά του κριτήρια για τα δάνεια. Στην πορεία διαφάνηκε ότι  οι εσωτερικοί μηχανισμοί ελέγχου δεν ήταν επαρκής. Ο κοινωνικός ρόλος που διαδραμάτιζε ο Συνεργατικός Πιστωτικός Τομέας δημιούργησε ένα χαρτοφυλάκιο δύσκολο να το διαχειριστείς. Η απουσία μηχανογραφικών συστημάτων ήταν επίσης λόγος για διόγκωση του προβλήματος. Τα δάνεια πέραν των 90 ημερών καθυστέρηση ήταν γύρω στο 40% ήδη (σσ για το 2013). Το πρόβλημα ήταν τόσο μεγάλο που χρειαζόταν αρκετό χρόνο για να λυθεί. 

Χαραλάμπους: Εμπλέκεστε ακόμα στις αποφάσεις για το Συνεργατισμό, για τα δάνεια; Το ίδιο ερώτημα αφορά και για τους εκτελεστικούς. 

Παντελή: Η Επιτροπεία ασχολήθηκε με το πρόγραμμα εθελούσιας αποχώρησης. Μετά την έγκριση του σχεδίου, και με άλλες αποφάσεις που αφορούσαν την ολοκλήρωση της συναλλαγής με την Ελληνική Τράπεζα. Δεν έχουμε ασχοληθεί με άλλα θέματα.

Χαραλάμπους: Που νομίζετε ότι οφείλεται πως υπήρχε μόνος ένας ενδιαφερόμενος επενδυτής; Ο κ. Σταυρινίδης σε τηλεοπτική του συνέντευξη έλεγε πως το ενδιαφέρον ξεπέρασε των προσδοκιών.

Παντελή: Η διαδικασία ξεκίνησε από τη CityBank. Ήταν διάφανη. Υπήρξε ενδιαφέρον από, αν θυμάμαι καλά, διψήφιο αριθμό. Έπρεπε να ανταποκριθούν με κάποια κριτήρια. Έγινε η επιλογή από τη City για να περάσουν στο δεύτερο στάδιο. Ήταν τελικά δύο οι επενδυτές η ApolloFund και η Ελληνική. Προέκριναν την συγχώνευσης κάποιας τράπεζας κυπριακής με την ΣΚΤ παρά με κάποια που ερχόταν από το εξωτερικό. 

Χαραλάμπους: Άρα αυτοί που τηρρούσαν τα κριτήρια και ήταν ιδιαίτερα αξιόλογοι ήταν ουσιαστικά ένας. 

Παντελή: Αρχικά ήταν διψήφιοι, ναι και κατέληξαν στην Ελληνική.

Χαραλάμπους: Άρα δεν έπρεπε να λεχθεί κάτι τέτοιο

Παντελή: Δεν γνωρίζω να συνέχισε το ΥΠΟΙΚ να επιμένει για την παραχώρηση δωρεάν μετοχών. Εναπόκειται στον Επόπτη να εγκρίνει οποιαδήποτε μετεξέλιξη της τράπεζας. 

Αρέστη: Ποιο το αντάλλαγμα που πήρε η ΣΚΤ;

Παντελή: Σίγουρα αν υπήρχε αρκετός χρόνος για να γίνει η διαδικασία ορθολογικά ίσως η προσφορά να ήταν καλύτερη. Οι Επόπτες πίεζαν να γίνει αλλαγή το συντομότερο. Υπήρχαν μεγάλες εκροές καταθέσεων. Έπρεπε να δράσουμε το συντομότερο. Το τίμημα ήταν αποτέλεσμα της συναλλαγής και της διαπραγμάτευσης. 

Αρέστη: Τι δεν πήγε καλά; 

Παντελή: Εκείνο που θα έλεγα, ξεκίνησε η πορεία υλοποίησης αυτών των δεσμεύσεων, αρχικά με την παραχώρηση του 25% του κεφαλαίου. Αυτό δεν προχώρησε. Στην τελική πορεία οι Ευρωπαϊκές κεντρικές αρχές ήταν αντίθετες. Προχωρούσαμε με τη διαδικασία εξεύρεσης ιδιωτών. Αρχίκά η εισήγηση ήταν να προχωρήσουμε με προσφορά και αργότερα με ιδιωτική τοποθέτηση. Στην πορεία καταλήξαμε με ένα ενδιαφερόμενο την Ελληνική Τράπεζα.  

Αρέστη: Βρίσκατε την πρόταση της Ελληνικής συμφέρουσα; 

Παντελής: Υπό τις περιστάσεις και την κατάσταση της κυπριακής οικονομίας, ήταν προς το συμφέρον ναι. Η κρατική στήριξη που δόθηκε το 2014 στη ΣΚΤ στηρίχθηκε πάνω σε ένα σχέδιο αναδιάρθρωσης και περιλάμβανε κάποιες δεσμεύσεις. Μεταξύ άλλων και την ιδιωτικοποίηση της τράπεζας

Παντελή: Η τελική συμφωνία με την Ελληνική τέθηκε στο Υπουργικό Συμβούλιο και εξουσιοδότησε τον ΥΠΟΙΚ.

Αρέστη: Την πρόταση ποιος σας την είχε υποβάλλει; 

Παντελή: Η πρόταση είχε έρθει από την Ελληνική Τράπεζα 

Αρέστη: Η απόφαση ήταν ομόφωνη; 

Παντελή: Παραπέμφθηκε στην Κυπριακή Δημοκρατία που ήταν ο κύριος μέτοχος για να παρθεί απόφαση.

Παντελή: Υπόβαλα παραίτηση για λόγους αρχής μετά τα όσα ακούγαμε. 

Αρέστη: Τι ήταν αυτό που προσωπικά σας έπεισε; 

Παντελή: Η απόφαση πάρθηκε συλλογικά από την Επιτροπεία και θεωρήσαμε ως θέμα αρχής ότι και εμείς πρέπει να υποβάλλουμε παραίτηση. 

Αρέστη: Ως θέμα αρχής τι ήταν αυτό που το δημιουργούσε; Δηλαδή ο τρόπος ενέργειας της Επιτροπής ήταν μεμπτός; 

Παντελή: Όχι. Ο λόγος ήταν οι φημολογίες που επικρατούσαν στην κοινή γνώμη και τα ΜΜΕ ότι η επιτροπεία δεν είχε πράξει αυτό που έπρεπε. 

Αρέστη: Υπό παραίτηση μεν, όμως είστε ακόμα στην Επιτροπεία...

Παντελή: Έγινε δεκτή αλλά μας ζητήθηκε να παραμείνουμε στις θέσεις μας. 

Κάνει μικρή αναφορά στο βιογραφικό του.