Με το ξέσπασμα της τραπεζικής κρίσης του 2013 η μεγαλύτερη πρόκληση που είχε να αντιμετωπίσει η κυπριακή οικονομία αφορούσε τον τεράστιο όγκο διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ). Ένας όγκος μη εξυπηρετούμενων δανείων ο οποίος έφτανε στις 31/12/2014 τα 27,3 δις ευρώ δημιουργώντας ανυπέρβλητα εμπόδια στην κυπριακή οικονομία και πρωτόγνωρες πιέσεις. Όπως τόνισαν και τονίζουν ειδικοί επί τραπεζικών η μείωση των ΜΕΔ αποτελεί μονόδρομο για την συνολική ανάκαμψη της οικονομίας του τόπου. Παρόλα αυτά, τέσσερα χρόνια μετά τα πράγματα συνεχίζουν να παραμένουν δύσκολα σε ότι αφορά την προσπάθεια μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
ΜΕΙΩΣΗ 20%.
Η μείωση των ΜΕΔ θα προσδώσει νέα δυναμική στην κυπριακή οικονομία αφού θα μπορέσει να ξαλαφρώσει πολλούς νευραλγικούς τομείς της αγοράς οι οποίοι ουσιαστικά σήμερα βρίσκονται εγκλωβισμένοι σε μια άνευ προηγουμένου προβληματική και δυσεπίλυτη κατάσταση. Η κυβέρνηση και οι αρμόδιοι φορείς αντιλαμβάνονται τη σημασία και το μέγεθος του προβλήματος των ΜΕΔ. Με βάση τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας μέχρι το τέλος Αυγούστου του 2017 τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια έφτασαν τα 21,8 δις ευρώ αντανακλώντας μια μείωση 5,5 δις ή ένα ποσοστό περίπου 20%.
ΝΕΥΡΑΛΓΙΚΟΙ ΤΟΜΕΙΣ.
Σημαντικό στοίχημα για την περαιτέρω μείωση των ΜΕΔ θα αποτελέσει η πορεία αποκλιμάκωσης σε συγκεκριμένους νευραλγικούς τομείς της οικονομίας οι οποίοι έχουν συσσωρεύσει σημαντικά ποσά ΜΕΔ. Ο κατασκευαστικός τομέας, το λιανικό και χονδρικό εμπόριο, οι ξενοδοχειακές μονάδες και γενικά ο τομέας της σίτισης και των καταλυμάτων καθώς επίσης και τα ακίνητα αναμένεται να αποτελέσουν κομβικό σημείο για την περαιτέρω πορεία της κυπριακής οικονομίας. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι τα ΜΕΔ στους προαναφερθέντες τομείς (κατασκευές, ξενοδοχεία, ακίνητα, λιανικό/χονδρικό εμπόριο) αποτελούν περίπου το 36% του συνολικού ποσού των «κόκκινων δανείων». Με βάση τα τελευταία στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας στους τομείς αυτούς της οικονομίας τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια φτάνουν περίπου τα 8 δις ευρώ σε αντίθεση με 11,1 δις ευρώ που ήταν στο τέλος Δεκεμβρίου του 2014. Δηλαδή μέσα σε περίπου τέσσερα χρόνια τα ΜΕΔ μειώθηκαν κατά 3 δις ευρώ. Ένα ποσοστό μείωσης της τάξεως του 28%.
ΑΙΣΘΗΤΗ ΜΕΙΩΣΗ.
Με μια επεξεργασία στην οποία έχουμε προχωρήσει και η οποία φαίνεται στον πίνακα εξάγουμε το συμπέρασμα ότι ο ρυθμός μείωσης των ΜΕΔ στους συγκεκριμένους τομείς από το τέλος του 2014 μέχρι και τον Αύγουστο του 2017 είναι αισθητός. Σύμφωνα με τα στοιχεία τα οποία παρατίθενται στον πίνακα τόσο ο τουριστικός τομέας όσο και ο τομέας των κατασκευών παρουσιάζουν από τις μεγαλύτερες μειώσεις στα ΜΕΔ, αν λάβουμε υπόψη μας ως σημείο σύγκρισης την μείωση των ΜΕΔ από το τέλος του 2014 μέχρι και τον Αύγουστο του 2017. Όπως έχουμε προαναφέρει τα στοιχεία της ΚΤΚ για τα ΜΕΔ ανά τομέα (κατασκευών, σίτιση/καταλύματα, ακινήτων και λιανικού/χονδρικού εμπορίου) είναι μέχρι τον Αύγουστο του 2017. Αν αναλογιστούμε πως η φετινή χρονιά στον τουριστικό τομέα με βάση τις ενδείξεις φαίνεται να κινείται και πάλι σε επίπεδα ρεκόρ είναι ξεκάθαρο ότι οι ρυθμοί αυτοί θα συνεχιστούν με αμείωτους ρυθμούς. Από τον πίνακα φαίνεται ξεκάθαρα πως υπάρχει μια μείωση του ρυθμού των ΜΕΔ στους τομείς των ακινήτων και της σίτισης/καταλύματος αφού από το τέλος του 2014 μέχρι και τον Αύγουστο του 2017 παρατηρείται μείωση της τάξεως του 24% και 25% αντιστοίχως, ενώ η μεγαλύτερη μείωση παρατηρείται στον κατασκευαστικό τομέα της τάξεως του 30% αλλά και στον τομέα του χονδρικού και λιανικού εμπορίου που φτάνει το 25%.
Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε πως οι τομείς οι οποίοι οδήγησαν σε μια άνευ προηγουμένου αύξηση των «κόκκινων δανείων» παρουσιάζονται σήμερα να οδηγούν την κούρσα των μειώσεων των ΜΕΔ, στοιχείο πολύ σημαντικό για την περαιτέρω πορεία ανάκαμψης της οικονομίας. Το αν θα συνεχισθεί ή ακόμα και να επιταχυνθεί αυτή η πορεία μείωσης των ΜΕΔ θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό και από τις δραστικές και ουσιαστικές κινήσεις που θα πρέπει να κάνει η Κεντρική Τράπεζα σε συνεργασία με τα τραπεζικά ιδρύματα ώστε να υπάρξει για το 2018 μια εξολοκλήρου αντιμετώπιση του μεγάλου αυτού προβλήματος.
