Πράσινο υδρογόνο: Τεχνογνωσία και γεωστρατηγική θέση βάζουν την Κύπρο στον χάρτη

Παρασκευή, 15/9/2023 - 12:33

Η Κύπρος διαθέτει την απαραίτητη τεχνογνωσία, προϋποθέσεις για ανάπτυξη Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας που θα συμβάλουν στην παραγωγή πράσινου υδρογόνου αλλά και τη γεωστρατηγική θέση για εισαγωγή υδρογόνου προς την Ευρώπη, ανέφεραν ειδικοί σε ενημερωτική ημερίδα με θέμα «Πράσινο Υδρογόνο στην Κύπρο» που πραγματοποιήθηκε στη Λευκωσία την Παρασκευή.

Την ημερίδα χαιρέτισε ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, Γιώργος Παπαναστασίου, σημειώνοντας ότι η κυβέρνηση έχει θέσει στις βασικές της προτεραιότητες τη μείωση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, ενισχύοντας, παράλληλα, τον ενεργειακό εφοδιασμό της χώρας αλλά και συμβάλλοντας ως κράτος στις προσπάθειες της Ευρώπης για διαφοροποίηση των πηγών και των διαδρομών ενέργειας.

Σε αυτό το πλαίσιο, ανέφερε, «υλοποιούμε πολιτικές για προώθηση της χρήσης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και μέτρων Εξοικονόμησης Ενέργειας, την ηλεκτρική διασύνδεση της Κύπρου με γειτονικές χώρες και την έλευση στο νησί μας φυσικού αερίου, ενός λιγότερου ρυπογόνου καυσίμου, για σκοπούς ηλεκτροπαραγωγής».

Ο Υπουργός αναφέρθηκε στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα για την περίοδο μέχρι το 2030. Σημείωσε ότι το προσχέδιο του αναθεωρημένου Σχεδίου καταγράφει, μεταξύ άλλων, και τον ρόλο που θα μπορούσε να διαδραματίσει το υδρογόνο ως καύσιμο και ως πηγή ενέργειας, για τη μετάβαση προς μία πράσινη οικονομία.

Ο κ. Παπαναστασίου σημείωσε ότι η Ευρωπαϊκή Στρατηγική για το Υδρογόνο θέτει ως στόχο την παραγωγή έως και 10 εκατομμυρίων μετρικών τόνων ανανεώσιμου υδρογόνου στην ΕΕ έως το 2030, ενώ μέσω του σχεδίου REPowerEU ο στόχος αυτός έχει διπλασιαστεί και προτείνεται να επιτευχθεί με τη διευκόλυνση εισαγωγών, μέχρι το 2030, επιπλέον 10 εκατομμύριων μετρικών τόνων υδρογόνου.

Με στόχο, λοιπόν, την ανάπτυξη της Εθνικής Στρατηγικής της Κύπρου για το Υδρογόνο και προκειμένου να εισαχθεί το υδρογόνο στο ενεργειακό μείγμα της Κύπρου, είπε, το Υπουργείο Ενέργειας έλαβε τεχνική υποστήριξη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την ετοιμασία σχετικής μελέτης, η παρουσιάζει διάφορους τρόπους για την εισαγωγή του υδρογόνου στο ενεργειακό μείγμα της Κύπρου, λαμβάνοντας υπόψη τόσο τις ιδιαιτερότητες της χώρας όσο και την υποστήριξη που προβλέπεται να λάβει, π.χ. σε συναφή έργα και υποδομές, μέσω της στρατηγικής της ΕΕ και του σχεδίου RepowerEU.

Σημείωσε ότι έχει συσταθεί τεχνική επιτροπή για το υδρογόνο, της οποίας προεδρεύει η Υπηρεσία Ενέργειας του Υπουργείου και μέρος της εργασίας της  αφορά τον προσδιορισμό του ακριβούς ρόλου που μπορεί να διαδραματίσει το υδρογόνο στην κυπριακή αγορά.

«Συγκεκριμένα, εξετάζεται το κατά πόσο η παραγωγή πράσινου υδρογόνου, το οποίο παράγεται με τη μέθοδο της ηλεκτρόλυσης του νερού από ηλεκτρικό ρεύμα προερχόμενο από ΑΠΕ, θα μπορούσε να αποτελέσει κλειδί για την περαιτέρω προώθηση των ΑΠΕ στην Κύπρο. Το πράσινο υδρογόνο μπορεί να έχει ένα εύρος χρήσεων σε βιομηχανίες όπως, για παράδειγμα, στην παραγωγή τσιμέντου. Μπορεί, επίσης, να χρησιμοποιηθεί στην παραγωγή ηλεκτρισμού, καθώς και ως καύσιμο στις οδικές μεταφορές, στη ναυτιλία και στις αερομεταφορές», σημείωσε ο Υπουργός.

Ανέφερε επίσης ότι ήδη αρκετές εταιρείες έχουν προσεγγίσει το Υπουργείο με προτάσεις για πιλοτικά έργα παραγωγής υδρογόνου από ΑΠΕ. «Επιπλέον, εργαζόμαστε ενεργά για την προώθηση της αμοιβαία επωφελούς συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις γειτονικές χώρες, για πιθανή παραγωγή και χρήση υδρογόνου, θέματα τα οποία, φυσικά, οι χώρες μέλη ήδη συζητούμε ως προτεραιότητα στο πλαίσιο της δουλειάς που γίνεται στο Φόρουμ Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου», κατέληξε.

Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος της ΡΑΕΚ, Ανδρέας Πουλλικκάς, μίλησε για τον ρόλο του υδρογόνου στην ενεργειακή μετάβαση, το «πολύ αισιόδοξο», όπως το χαρακτήρισε, μακροπρόθεσμο σενάριο για μετάβαση της ΕΕ από οικονομία άνθρακα σε οικονομία υδρογόνου, στις εθνικές στρατηγικές υδρογόνου και στα οικονομικά του πράσινου υδρογόνου, σε σχέση με την ανταγωνιστικότητα του σε σχέση με τα υπόλοιπα καύσιμα λαμβανομένης  υπόψη της τιμής αγοράς δικαιωμάτων αερίων του θερμοκηπίου.

Σημείωσε ότι το υδρογόνο μπορεί να μετατρέψει τις «αναξιόπιστες» ΑΠΕ, όπως η αιολική και ηλιακή, σε αξιόπιστες, αν παράγεται υδρογόνο από αυτές, το οποίο να αποθηκεύεται και να μπορεί να χρησιμοποιηθεί στους ενεργειακούς τομείς της οικονομίας.

Ο κ. Πουλλικκάς μίλησε ακόμα για τις «κοιλάδες υδρογόνου», αυτάρκεις σε ενέργεια κοινότητες από ΑΠΕ που επιπλέον διοχετεύουν ενέργεια σε μονάδες ηλεκτρόλυσης για παραγωγή υδρογόνου, που θα εμπορεύεται στα τοπικά δίκτυα. Όπως είπε χαρακτηριστικά, μέχρι το 2050 «το πετρέλαιο εξαφανίζεται από τη σκηνή», παραμένει το Φυσικό Αέριο για μερική χρήση, ενώ το υδρογόνο θα επικρατήσει σε όλους τους τομείς, ακόμα και στα αυτοκίνητα, στα αεροπλάνα, με μεγάλη διείσδυση ΑΠΕ.

Αναφερόμενος στην Κύπρο, είπε ότι χρειάζεται η στρατηγική για το υδρογόνο να ενσωματωθεί στη μακροπρόθεσμη και στην περιφερειακή στρατηγική της, ενώ χρειάζεται να νομοθετηθούν κανονισμοί για το υδρογόνο, ώστε να μπορέσει το κράτος να δώσει στοχευμένα μέτρα για να ξεκινήσει η αλυσίδα του υδρογόνου στην Κύπρο, για παραγωγή, αποθήκευση, μεταφορά και χρήση.

Ο Γιώργος Χατζημαρκάκης, Διευθύνων Σύμβουλος της Hydrogen Europe, σε δηλώσεις του ανέφερε ότι η Κύπρος θα μπορούσε να είναι ένα από τα πιο δυναμικά κράτη μέλη στον χάρτη του υδρογόνου. «Η Κύπρος έχει πρόσβαση σε αέρα και σε ήλιο. Βρίσκεται σε κομβικό γεωγραφικό σημείο και γι’ αυτό ήρθε η ώρα να ενταχθεί και η Κύπρος στη μεγάλη κουβέντα που γίνεται παγκοσμίως για το πώς θα φτιάξουμε την αγορά για το υδρογόνο», ανέφερε, ενώ σημείωσε, ακόμα ότι η Κύπρος διαθέτει φωνή στο Συμβούλιο της ΕΕ και έχει τεχνογνωσία.

«Έχω κατενθουσιαστεί από το βάθος της τεχνογνωσίας», είπε αναφερόμενος στις τοποθετήσεις του Υπουργού και του Προέδρου της ΡΑΕΚ, σημειώνοντας ότι η Κύπρος, μπορεί με την τεχνογνωσία που έχει, να ηγείται σε ένα κομμάτι της εξέλιξης και της ανάπτυξης του υδρογόνου.

Ερωτηθείς για τη διασύνδεση της Ευρώπης με την Ινδία και τις χώρες του Κόλπου και στον ρόλο που μπορεί να επιτελέσει η Κύπρος σ’ αυτό, είπε ότι η ΕΕ αποφάσισε στη Σύνοδο των G20 να συμβάλει στο λεγόμενο EU Gateway, μια υποδομή που θα φτιαχτεί για να συνδέσει τον ινδικό χώρο και τον Περσικό Κόλπο, με την Ευρώπη, σημειώνοντας ότι η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, στην ομιλία της για την Κατάσταση στην Ευρώπη στο Ευρωκοινοβούλιο αναφέρθηκε σε «αγωγούς καθαρού υδρογόνου». Γι΄ αυτό, είπε, επανέρχεται το ζήτημα του East Med. «Θα είναι ένα σημαντικό μέρος αυτής της μεγάλης υποδομής. Πολιτικά ήταν πάντα δύσκολο. Τώρα όμως με τις καινούριες πολιτικές και γεωστρατηγικές εξελίξεις, το East Med είναι πάλι πάνω στην ατζέντα των Ευρωπαίων», σημείωσε.

Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Υδρογόνου Κύπρου, Μάκης Κετώνης, ανέφερε ότι 27 κυπριακές και αλλοδαπές εταιρείες από Κύπρο, Ελλάδα, Ολλανδία, Λίβανο και Ρουμανία έχουν συνεργαστεί για να  υποβληθεί πρόταση για τη δημιουργία Hydrogen Cyprus Valley (κοιλάδα υδρογόνου στην Κύπρο), με τη δημιουργία πλειάδας δραστηριοτήτων για παραγωγή, χρήση και μεταποίηση πράσινου υδρογόνου με βάση την Κύπρο.

Πρόσθεσε, επίσης, ότι ήδη πρόταση εταιρείας μέλους του συνδέσμου για παραγωγή 150 τόνων υδρογόνου τον χρόνο για χρήση στις μεταφορές έχει εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση για συγχρηματοδότηση με ποσό €4,5 εκ.

«Αναμένουμε από το κράτος να νομοθετήσει και να θεσμοθετήσει, να γεμίσει τα κενά που ενδεχομένως να υφίστανται στους κανόνες. Νομοθεσίες και πρακτικές, όχι επειδή θέλουμε να ευνοήσει τον ιδιώτη και την ιδιωτική πρωτοβουλία, αλλά για να βοηθήσει την κυπριακή οικονομία και τον πολίτη», σημείωσε, αναφέροντας ότι ο Σύνδεσμος αναμένει από το κράτος να στηρίξει τις προσπάθειες για παραγωγή εναλλακτικών καυσίμων και αποθήκευσης πράσινης ενέργειας, για να μπορέσει η Κύπρος να απεξαρτηθεί από τα ορυκτά καύσιμα και να μειώσει τους ρύπους του θερμοκηπίου.

Την ημερίδα διοργάνωνε από κοινού ο Σύνδεσμος Υδρογόνου Κύπρου και ο οργανισμός Hydrogen Europe και η ΟΕΒ.