Η ομάδα θεάτρου του Παγκύπριου Λυκείου Λάρνακας παρουσιάζει το μονόπρακτο έργο του Μισέλ ντε Γκελντερόντ «Εσκοριάλ», σε μετάφραση του Κωστή Σκαλιώρα.
Το έργο, που ανεβαίνει στο πλαίσιο του 21oυ Πολιτιστικού Φεστιβάλ Πανεπιστημίου Κύπρου, συνυφαίνονται η λαϊκή φλαμανδική παράδοση των μεταμφιέσεων, η γαλλική ποίηση και λογοτεχνία, η τέχνη των Ελ Γκρέκο, Βελάσκεθ και Ένσορ, και η ιστορία του περίφημου Εσκοριάλ, το παλάτι – μοναστήρι στην Ισπανία όπου έζησε ο Φίλιππος Β΄.
Το έργο παραπέμπει στον Μεσαίωνα της Ιεράς Εξέτασης και των βασανιστηρίων. Σ’ ένα παιχνίδι ανταλλαγής ρόλων ανάμεσα στον βασιλιά και τον γελωτοποιό του, ο Γκελντερόντ υμνεί την τέχνη του θεάτρου και την ελευθερία της έκφρασης. Πρόκειται για ένα έργο με μεγάλες εντάσεις, στο οποίο το κωμικό και το τραγικό στοιχείο διαδέχονται το ένα το άλλο, διαμορφώνοντας μια επικίνδυνη ισορροπία. Μιλώντας αλληγορικά, ο Γκελντερόντ πλάθει έναν μύθο με διαχρονική αξία, μεσαιωνικό ήθος και σκοτεινή ατμόσφαιρα, ο οποίος με δηλητηριώδη σαρκασμό καταγγέλλει την υποκρισία,τον θρησκευτικό φανατισμό, τον υπανθρωπισμό, τον ανθρωποφαγισμό, τον κυνισμό, τη βία, τη δολοφονική μανία, τον εγωτισμό, τον εκτροχιασμό και τελικά τον παραλογισμό της τυραννικής εξουσίας.
Με την παράσταση αυτή, το Παγκύπριο Λύκειο Λάρνακας κέρδισε το 3ο Βραβείο στους 29ους Παγκύπριους σχολικούς αγώνες θεάτρου 2018 που διοργανώνονται από τον Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου και το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού.
Πάρτε μία γεύση από την παράσταση παρακολουθώντας το βίντεο που ακολουθεί:
Η παράσταση παρουσιάζεται σε συνεργασία με την Πρεσβεία της Ισπανίας την Δευτέρα 11 Ιουνίου στις 20:30
Διασκευή / Σκηνοθεσία: Ramiro Ramirez
Μετάφραση: Κωστής Σκαλιώρας
Σκηνικά – κοστούμια: Ομάδα Θεάτρου
Μουσική: Bernd Alois Zimmermann
Πρωταγωνιστές:
Βασιλιάς: Νίκολα Μητροπούλου
Φολιάλ: Σοφία Λεμονάκη
Καλόγερος: Ελευθέριος ΜαρίνουΜοναχοί: Κωνσταντίνος Ούρδας, Όλγα Αντωνίου, Εύη Χαλκίδου, Σπύρος Γκατζόγιας
Λίγα λόγια για τον συγγραφέα και την υπόθεση του έργου:
Ο Βέλγος δραματουργός (1898 - 1962), θαυμαστής του γερμανικού εξπρεσιονισμού, των φλαμανδικών λαϊκών παραδόσεων, αλλά και της κοινωνικά καταγγελτικής ζωγραφικής μεγάλων ζωγράφων, όπως ο Ιερώνυμος Μπος, ο Μπρίγκελ, ο Γκόγια και ο Βελάσκεθ, συνεργαζόμενος στο διάστημα 1926 - 1932 με το πρωτοποριακό Φλαμανδικό Λαϊκό Θέατρο, το 1926 έγραψε αυτό το εξαιρετικής καυστικής αλληγορίας μονόπρακτο. Αλληγορώντας, ο Γκελντερόντ πλάθει έναν - διαχρονικής και επίκαιρης αξίας - μεσαιωνικού ήθους, σκοτεινής ατμόσφαιρας μύθο, που με δηλητηριώδη σαρκασμό καταγγέλλει την υποκρισία, τον θρησκευτικό φανατισμό, τον υπανθρωπισμό, τον ανθρωποφαγισμό, τον κυνισμό, τη βία, τη δολοφονική μανία, τον εγωτισμό, τον εκτροχιασμό και τελικά τον παραλογισμό της τυραννικής εξουσίας.
Το αξιοσημείωτο είναι ότι ο Γκελντερόντ πλάθει τον μύθο, καθιστώντας κύριο «κατήγορο» της τυραννικής εξουσίας την ίδια. Η δράση τοποθετείται στο ζοφώδες παλάτι του Εσκοριάλ, που θυμίζει τη μεσαιωνική Ισπανία της Ιεράς Εξέτασης. Στο παλάτι παραμονεύει το «μάτι και το αφτί» του βασιλιά και ο κίνδυνος, ανά πάσα στιγμή, με διαταγή του βασιλιά να τιμωρηθεί και να θανατωθεί οποιοσδήποτε «ύποπτος», ακόμα και η βασίλισσα. Μια μέρα, ο βασιλιάς ζητά από τον «γελωτοποιό - τρελό» του να τον διασκεδάσει με τις σοφές «τρέλες» του.
Ο βασιλιάς «βυθισμένος» στη μοναξιά, την ανία, τον τρόμο που έχει σπείρει, ενοχλημένος που η βασίλισσα συμπαθεί τον «τρελό», επιβάλλει στον «γελωτοποιό» ένα «παιχνίδι» αλλαγής ρόλων, αποκάλυψης του «είναι» και του «φαίνεσθαι» και των δύο. Ο «γελωτοποιός» ως βασιλιάς και ο βασιλιάς ως «γελωτοποιός» βγάζουν τα προσωπεία τους και αποκαλύπτουν το «είναι» τους. Καταπιεσμένο ανθρώπινο πλάσμα ο «γελωτοποιός» - μα «ελεύθερο» πνεύμα - τολμά να ομολογήσει ότι αγαπά μα και λυπάται ένα άλλο καταπιεσμένο και ετοιμοθάνατο πλάσμα, τη βασίλισσα. Αμείλικτο, «μακάβριο- τέρας» ο βασιλιάς, μη αντέχοντας την αλήθεια, μετά το άδικο «παιχνίδι» που εκείνος επέβαλε, παραδίδει τον «γελωτοποιό» του στον δήμιο, εντείνοντας ακόμα περισσότερο την αβυσσαλέα «τρέλα» της εξουσίας του.
Το δραματουργικό ήθος, η αλληγορία και το διαχρονικό μήνυμα του έργου υπηρετείται με τη χρήση εκφραστικής κινησιολογίας και πειραματισμού στη βάση της μελέτης της μεθόδου του Κωνσταντίν Στανισλάβσκι. Πολύ περισσότερο υπηρετείται με τη λεπτομερειακά δουλεμένη (στον λόγο, στην έκφραση του προσώπου, στην κίνηση), δυναμική και ταυτόχρονα λιτή, εξαιρετική ερμηνεία της Σοφίας Λεμονάκη (στον ρόλο του γελωτοποιού) και της Νίκολα Μητροπούλου (στον ρόλο του βασιλιά).
