Ως συναισθηματική πείνα ορίζεται η κατανάλωση φαγητού που προκύπτει όχι από βιολογική πείνα, αλλά ως αποτέλεσμα διάφορων αρνητικών συναισθημάτων, όπως η λύπη, ο θυμός, το άγχος και η ανία. Συχνά, η συγκεκριμένη συμπεριφορά οδηγεί σε ενοχή, ένα ακόμα αρνητικό συναίσθημα και έτσι οδηγούμαστε σε έναν φαύλο κύκλο, που είναι πιθανό να οδηγήσει σε αύξηση του σωματικού βάρους.
Ποιές είναι οι αιτίες εμφάνισης της;
Η συναισθηματική κατάσταση αρκετών ατόμων είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την όρεξή τους για φαγητό. Σε αυτήν την περίπτωση το συναίσθημα της πείνας είναι ακατάσχετο και «εκτονώνεται» μέσα από την «πράξη» της τροφής. Τα άτομα που τρώνε συναισθηματικά, αποκτούν με το «αντικείμενο» της τροφής μια εξαρτητική σχέση προσπαθώντας είτε ενσυνείδητα είτε ασυνείδητα, να ξεφύγουν από δυσάρεστες καταστάσεις και συναισθήματα. Στρέφονται, δηλαδή, στο φαγητό ώστε να βρουν έναν «φίλο», ο οποίος θα τους παρηγορεί, θα τους συντροφεύει, θα τους επιβραβεύει και θα τους ανακουφίζει από τις εκάστοτε δυσκολίες. Όμως, «μπουκώνοντας» τις συναισθηματικές τους ανάγκες, δεν λύνουν τα συναισθηματικής φύσης προβλήματα παρά μόνον τα «κουκουλώνουν».
Φυσικά, το να χρησιμοποιεί κανείς το φαγητό, περιστασιακά, για να γιορτάσει κάτι ή να επιβραβεύσει τον εαυτό του ή και να νιώσει καλύτερα δεν είναι κάτι κακό. Όταν όμως το φαγητό παίζει τον κύριο και πρωταγωνιστικό ρόλο στη βελτίωση της διάθεσης του , όταν η πρώτη κίνηση «αντανακλαστικά» που κάνει κανείς όταν δυσκολεύεται είναι να ανοίξει το ψυγείο, τότε μιλάμε για «συναισθηματική πείνα». Το φαγητό δηλαδή, μετατρέπεται σε υποκατάστατο ευτυχίας ή αγχολυτικό και αρχίζει ένας φαύλος κύκλος: η ποσότητα της τροφής που καταναλώνεται είναι μεγάλη, το σωματικό βάρος αυξάνεται, προκαλούνται ενοχές και το άτομο συνεχίζει την υπερκατανάλωση τροφής στην προσπάθειά του να ανταπεξέλθει στα αρνητικά συναισθήματα. Έτσι, ενώ, η συναισθηματική πείνα μπορεί να ικανοποιηθεί στιγμιαία με το φαγητό, τα αρνητικά συναισθήματα που προκάλεσαν την στροφή στην τροφή εξακολουθούν να υπάρχουν και το προσωπικό αδιέξοδο δεν αναγνωρίζεται.
Εν κατακλείδι, συμβαίνει σε μεγάλη συχνότητα τα «μηνύματα» που ωθούν στην πρόσληψη τροφής, να μην σχετίζονται με την ικανοποίηση της βιολογικής πείνας, αλλά με την ανάγκη του ατόμου να διαχειριστεί τα συναισθήματα που βιώνει.
Πώς μπορεί να την αντιμετωπίσει κανείς όταν είναι σπίτι ;
Προκειμένου να αντιμετωπιστεί ο «εχθρός» είναι φρόνιμο, το «φρούριο» μας, δηλαδή το σπίτι, να είναι κατάλληλα εφοδιασμένο με τροφές, όπως φρούτα και λαχανικά. Γι’ αυτόν τον λόγο, είναι απαραίτητο να μην προμηθευόμαστε αλμυρά σνακ, γλυκά και γενικότερα τροφές πλούσιες σε λιπαρά. Αντίθετα, το ψυγείο μας είναι ωφέλιμο να γεμίζει με τρόφιμα ολικής άλεσης, αλλά και με εκείνα που είναι πλούσια σε τρυπτοφάνη, η οποία αυξάνει τη σεροτονίνη. Τέτοια τρόφιμα είναι: η γαλοπούλα, ο σολομός και ο τόνος. Επιπροσθέτως, ενδείκνυται η κατανάλωση, σε μορφή βιταμινών, Ωμέγα-3, καθώς βοηθά στη φυσιολογική παραγωγή της σεροτονίνης στον οργανισμό. Τέλος, βοηθάει σε σημαντικό ποσοστό κοιμόμαστε 7-8 ώρες καθημερινά, διαφορετικά, ο οργανισμός θα αναζητήσει στη διάρκεια της μέρας ν’ αναπληρώσει την ενέργεια έχασε μέσω της τροφών πλούσιων σε ζάχαρη.
