Viva la vida. Ζήτω η ζωή. Οι τρεις αυτές λέξεις αναγράφονται στο τελευταίο έργο της Φρίντα Κάλο και αυτές οι τρεις λέξεις μπορούν να συνοψίσουν τη ζωή της Μεξικανής ζωγράφου, που απαρνήθηκε τον θάνατο όπως ίσως κανένας άλλος δεν το έχει πράξει. Μια ζωή ποτισμένη με πόνο, μα εκείνη επέμενε να ρίχνει τα πιο φωτεινά χρώματα τον καμβά της.
Ήταν αιχμάλωτη σε ένα κορμί που λαχταρούσε τον θάνατο και γραπωνόταν απ’ τη ζωή, όπως χαρακτηριστικά γράφει ο Πίνο Κακούτσι. Η Φρίντα Κάλο θα νιώσει αρκετές φορές την ανάσα του θανάτου, μα δεν θα υπερβεί τη δίψα της για ζωή.
Από τα έξι της κιόλας χρόνια θα διαγνωστεί με πολιομυελίτιδα και θα αναγκαστεί να μείνει για μήνες στο κρεβάτι. Έκτοτε θα πορεύεται με το ένα της πόδι κοντύτερο και ημιπαράλυτο αλλά…όπως η ίδια θα πει αργότερα…«Πόδια. Τι σας χρειάζομαι από τη στιγμή που έχω φτερά για να πετάξω;»
1922 εισέρχεται στο Εθνικό Προπαρασκευαστικό Σχολείο του Μεξικού για να σπουδάσει ιατρική. Εκεί, θα συναντήσει για πρώτη φορά τον ήδη καταξιωμένο ζωγράφο Ντιέγκο Ριβέρα, ο οποίος ζωγράφιζε μια μεγάλη τοιχογραφία στο αμφιθέατρο της σχολής και έμελλε, μερικά χρόνια αργότερα, να γίνει ο έρωτας της ζωής της. Πριν όμως…έπρεπε να κοιτάξει την Πελόνα κατάματα και να ουρλιάξει στον θάνατο το πείσμα της για ζωή.
Ένα πρωινό του Σεπτέμβρη, το 1925, στα 18 της χρόνια, θα ζήσει ένα φρικτό ατύχημα. Το λεωφορείο στο οποίο επιβαίνει θα συγκρουστεί με ένα τραμ, τα σίδερα του οποίου θα διαπεράσουν το σώμα της, διαλύοντας ολότελα όλα όσα ήταν μέχρι εκείνη τη στιγμή. Η σπονδυλική στήλη σπασμένη σε τρεις μεριές, δύο πλευρά, ο αριστερός ώμος και το αριστερό πόδι τσακισμένα… Κανείς δεν πιστεύει ότι θα επιβιώσει. Με το πείσμα που μόνο αυτή ήξερε να επιδεικνύει, άδραξε τη ζωή και ξεγέλασε για άλλη μια φορά το θάνατο. Θα υποβληθεί σε πάνω από 30 χειρουργεία και θα μείνει καθηλωμένη στο κρεβάτι για δύο χρόνια και για το υπόλοιπο της ζωής της θα μπαινοβγαίνει στα νοσοκομεία και θα συνοδεύεται από φρικτούς πόνους.
«Στο τέλος της ημέρας, μπορούμε να αντέξουμε πολλά περισσότερα απ’ όσα νομίζουμε», όπως θα έλεγε η ίδια. Κι όχι μόνο άντεξε, αλλά από το κρεβάτι κιόλας, πάνω από τους γύψους που τύλιγαν το κορμί της, κατάφερε να μετατρέψει τον πόνο της σε πάθος και να το αποτυπώσει πάνω στον καμβά με τα πιο έντονα χρώματα. Κατάφερε να μετατρέψει τη συμφορά σε κινητήριο δύναμη που θα την έκανε αιώνια και παντοτινή, μια αστείρευτη πηγή έμπνευσης.
«Υπήρξαν δύο μεγάλα ατυχήματα στη ζωή μου. Το ένα ήταν με το τρόλεϊ και το άλλο ήταν ο Ντιέγκο. Το δεύτερο ήταν μακράν το χειρότερο», είχε πει. Η Φρίντα Κάλο θα δέσει τη ζωή της με τον Ντιέγκο Ριβέρα, θα παντρευτούν δύο φορές. Ένας θυελλώδης έρωτας μεταξύ των δύο εμβληματικών προσωπικοτήτων, ένας έρωτας που θα της τρυπούσε την καρδιά.
Ο θάνατος έκανε πίσω αλλά έμεινε πλάι της κάθε μέρα, θυμίζοντας την παρουσία του σε κάθε της αποβολή και στερώντας της το παιδί που τόσο λαχταρούσε. Χαρακτηριστικά τα έργα της «Νοσοκομείο Χένρι Φορντ» (1932) και ο πίνακας «Η Γέννηση Μου» (1932).
Δεκαετία του ’50…νοσοκομείο και επεμβάσεις. Διαγνώστηκε με γάγγραινα στο δεξί πόδι. Όμως παρά το γεγονός ότι ήταν καθηλωμένη στο κρεβάτι, θα ζωγραφίζει πυρετωδώς και θα υποστηρίζει ολόψυχα κοινωνικούς αγώνες και πολιτικά κινήματα.
«Δεν είμαι άρρωστη. Είμαι σπασμένη. Αλλά είμαι ευτυχισμένη όσο μπορώ να ζωγραφίζω», θα πει. Δεν σταματά. Το 1953 παρουσιάζει την πρώτη της ατομική έκθεση στο Μεξικό, στα εγκαίνια της οποίας παίρνει άδεια από το νοσοκομείο και καταφτάνει στην γκαλερί με ασθενοφόρο. Άλλωστε… ο πόνος, η ευχαρίστηση και ο θάνατος δεν είναι παρά η ίδια η διαδικασία της ύπαρξης, όπως η ίδια θα πει.
Λίγους μήνες αργότερα η γάγγραινα εξαπλώνεται και ακρωτηριάζεται τμήμα του ποδιού της και κλείνεται για άλλη μια φορά στο νοσοκομείο όπου θα επιστρέψει ξανά, δύο μήνες αργότερα με πνευμονία.
«Ποτέ δεν ζωγραφίζω όνειρα ή εφιάλτες. Ζωγραφίζω τη δική μου πραγματικότητα», λέει. Αρκετά έργα της είναι αυτοπροσωπογραφίες, μέσα από τις οποίες εκφράζεται ο προσωπικός πόνος, η μοναξιά…και η σεξουαλικότητά της.
Έτσι ήταν η Φρίντα, «μια βόμβα τυλιγμένη σε μεταξωτή κορδέλα» όπως την όρισε ο Αντρέ Μπρετόν.
Αυτή, που θα αντικρίσει τον θάνατο κατάματα, θα του παραδοθεί τελικά σε ηλικία 47 ετών, αφού όμως πρώτα έχει τολμήσει να παραβιάσει όλες τις συμβάσεις και της τέχνης της και της ζωής.
Κι έχοντας ζήσει μια τέτοια ζωή…θα πει…«Μη μου δίνεις σημασία. Έρχομαι από άλλον πλανήτη. Ακόμα βλέπω ορίζοντες εκεί που τραβάς όρια.»
