Ένα έτος σοβαρών διεθνών τριγμών και περιφερειακών κρίσεων. Το 2023 στιγματίστηκε από την 7η Οκτωβρίου και την αιφνιδιαστική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ. Έκτοτε, χιλιάδες νεκροί και τραυματίες γράφουν μια νέα μαύρη σελίδα της σύγχρονης ιστορίας, ενώ οι κυρίαρχες δυνάμεις επιχειρούν να επαναπροσδιορίσουν τον ρόλο τους σε ένα σκηνικό αστάθειας και επικίνδυνης δυναμικής.
Μιλώντας στο AlphaNews.live, ο Πολιτικός Επιστήμονας, Διεθνολόγος και Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης για την Ομοσπονδία της Ευρώπης-ΕΕνΟΕ, Θεόδωρος Τσίκας, προχωρά σε μια ανασκόπηση του 2023 και παραθέτει τις εκτιμήσεις του για το νέο έτος που, όπως αναφέρει, θα αναβιώσουν οι συζητήσεις για οριστική λύση του Μεσανατολικού, ενώ ανατροπές αναμένονται και στην αμερικανική ήπειρο.
Το κορυφαίο γεγονός στο διεθνές σκηνικό
Κορυφαίο γεγονός στο διεθνές σκηνικό χαρακτηρίζει ο Θεόδωρος Τσίκας τον πόλεμο που ξέσπασε στις 7 Οκτωβρίου. Πρόκειται για μία εξέλιξη που από τους περισσότερους παράγοντες θεωρούταν αδύνατη, με τις έως τότε γνωστές δυνατότητες της Χαμάς.
Φαίνεται ότι στο ενδιάμεσο η Χαμάς είχε ενισχυθεί σε οπλισμό, σε επιχειρησιακή δυνατότητα και σε εκπαίδευση από το Ιράν, κάτι το οποίο διέλαθε από την προσοχή των μυστικών υπηρεσιών του Ισραήλ και των άλλων χωρών.
Λόγω της πολυπλοκότητας του Μεσανατολικού αλλά και της αυξημένης επιχειρησιακής δυσκολίας, ο πόλεμος αναμένεται να διαρκέσει και κατά το 2024, με το ενδιαφέρον πλέον να επικεντρώνεται στην επόμενη μέρα της Γάζας.
Φαίνεται ότι γίνονται συζητήσεις να υπάρξει ένα μικτό σχήμα στο οποίο θα αναμειχθούν και μετριοπαθείς αραβικές χώρες, Αίγυπτος, Σαουδική Αραβία, σίγουρα ο ΟΗΕ πιθανό η Ε.Ε., και κάποιος ρόλος των Αμερικανών, έτσι ώστε οι Αμερικανοί να εγγυώνται την ασφάλεια του Ισραήλ και ο αραβικές χώρες να εγγυώνται την ασφάλεια του πληθυσμού στη Γάζα. Όλα αυτά θα πρέπει να γίνουνε σε συνενοήση με την Παλαιστινιακή Αρχή του Μαχμούτ Αμπάς ο οποίος διοικεί το άλλο κομμάτι, το μεγαλύτερο, τη Δυτική Όχθη του Ιορδάνη και στην οποία Παλαιστινιακή Αρχή θα πρέπει κάποια στιγμή να αποδοθεί και η διοίκηση της Λωρίδας της Γάζας.
Όπως εκτιμά ο κ. Τσίκας, θα αναβιώσουν οι συζητήσεις για μια οριστική λύση του Μεσανατολικού, καθώς φαίνεται ότι έχει ωριμάσει πλέον η ιδέα για την ίδρυση ενός ανεξάρτητου και βιώσιμου παλαιστινιακού κράτους. Παράλληλα, θα πρέπει να κατοχυρωθεί η ασφάλεια των ισραηλινών συνόρων, αλλά και να απομονωθούν τα επιχειρήματα ακραίων Ισλαμιστών που προσελκύουν τμήματα αραβικών κοινωνιών.
Οι ανατρεπτικές αμερικανικές προεδρικές του '24
Σημαντικό, αλλά όχι καθοριστικό ρόλο αναμένεται να διαδραματίσει το Μεσανατολικό στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου 2024. Αν και είναι ακόμη νωρίς για ασφαλείς προβλέψεις, όπως σημειώνει ο κ. Τσίκας, είναι πιθανό τους επόμενους μήνες να παρακολουθήσουμε αρκετές ανατροπές.
Κι αυτό διότι, παρά την μετριοπαθή στάση Μπάιντεν με βασική γραμμή την προστασία του άμαχου πληθυσμού αλλά και το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα, μια ενδεχόμενη επαναφορά του τέως Πρόεδρου, Ντόναλτ Τραμπ, θα ταρακουνούσε συθέμελα την αμερικανική προσέγγιση.
Ο Τραμπ έχει αφήσει το ελέυθερο στον Νετανιάχου, ο οποίος έχει διαμορφώσει μια υπερεθνικιστική κυβέρνηση στο Ισραήλ με συμμετοχή πολλών ακροδεξιών κομμάτων και κομμάτων φανατικά θρησκευόμενων, να κάνει ό,τι θέλει. Αυτό θα σημάνει μια τεράστια ανισορροπία εφόσον επανεκλεγεί ο Τραμπ. Γι' αυτό ίσως επισπεφθούν οι συνομιλίες, αν είναι δυνατόν να καταλήξουν όσο ακόμα βρίσκεται στην Προεδρία ο Τζο Μπάιντεν.
«Ο Τραμπ έχει ακόμη μπροστά του πολλές δικαστικές περιπέτειες για μια σειρά από αδικήματα που κατηγορείται ακόμη και για την περίοδο πριν γίνει Πρόεδρος. Όλα αυτά μπορούν να επηρεάσουν σε κάποιο βαθμό και το εκλογικό Σώμα» σημειώνει ο ίδιος.
Μεταξύ των παραγόντων που, κατά τον ίδιο, αναμένεται να επηρεάσουν την εκλογική συμπεριφορά των Αμερικανών είναι οι αμβλώσεις, το δικαίωμα στην οπλοκατοχή, αλλά και οι αθέμιτες πρακτικές που χρησιμοποίησε ο τέως Πρόεδρος για να ανατρέψει τα αποτελέσματα του 2020.
Ουκρανία: Ένας επικοινωνιακά «ριγμένος» πόλεμος
Μείζον ζήτημα για τη Δύση, παρά την επικοινωνιακή του επικάλυψη από την κρίση στη Μέση Ανατολή, εξακολουθεί να είναι η εισβολή της Ρωσιάς στην Ουκρανία.
Με το ενδιαφέρον να επικεντρώνεται στη συνέχιση της ευρωπαϊκής και αμερικανικής βοήθειας -οικονομικής και αμυντικής- στο Κίεβο, ο Καθηγητής εξηγεί ότι ο πόλεμος δε μπορεί να ξεχαστεί.
Ο Γ.Γ. του ΝΑΤΟ έχει κάνει έκκληση να μπορέσει να συνεχιστεί αυτή η βοήθεια και έχει καλέσει τους Ευρωπαίους να καλύψουν ένα μέρος αυτής της αδυναμίας, θεωρώντας ότι η Ευρώπη θα είναι αυτή που θα πληρώσει τη δυσμενή -για την Ουκρανία- εξέλιξη του πολέμου.
Η διεύρυνση της συμμαχίας αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι συνδεδεμένες με το ουκρανικό, με τη Δύση, μέσω πολλαπλών εκφράσεων, να εξακολουθεί να επικεντρώνεται στη διαχείρισή του.
Αποδυναμώθηκαν ισορροπίες 30 ετών
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία σηματοδότησε, σύμφωνα με τον κ. Τσίκα, το τέλος μιας περιόδου τριάντα χρόνων, σχετικής σταθερότητας και ειρήνης.
Η ηγεσία του Πούτιν αμφισβητεί ουσιαστικά τις συνθήκες που επικράτησαν με την πτώση του τείχους του Βερολίνου. Σκέφτονται, διατυπώνουν σκέψεις για αντεκδίκηση, αντιστροφή αυτού που οι ίδιοι θεωρούν ήττα στον Ψυχρό Πόλεμο και αυτό θέτει σε κίνηση πολλές δυνάμεις αποστταθεροποίησης σε όλο το διεθνές σκηνικό.
Την ίδια ώρα, την ευρεία αστάθεια θέλει να εκμεταλλευτεί και η Κίνα επιχειρώντας να αναμειχθεί και στα της Μέσης Ανατολής αλλά και στην αφρικανική ήπειρο. Παράλληλα, όπως εξηγεί, αυξάνει τους εξοπλισμούς της και ενισχύει την επιθετική ρητορική εναντίον άλλων χωρών της Ασίας.
Ορισμένες σταθερές που είχαμε επί τριάντα χρόνια αποδυναμώνονται και αυτό δημιουργεί μια μεγάλη ανασφάλεια και αναστάτωση σε όλο τον κόσμο. Διάφοροι παίκτες θεωρούν ότι μπορούν να εκμεταλλευτούν αυτή την αστάθεια.
Μέχρι το χρονικό σημείο καθιέρωσης νέων ισορροπιών, το σενάριο κρίσεων παραμένει ανοιχτό.
«Δε μιλάω για μια παγκόσμια κρίση, αλλά περιφερειακές κρίσεις πίσω από τις οποίες θα βρίσκονται ισχυροί παίκτες του κόσμου, είναι πάρα πολύ πιθανές», σημειώνει καταλήγοντας ο κ. Τσίκας.
