Κομισιόν: Πακέτο προτάσεων για διασφάλιση του αδιάβλητου των ευρωεκλογών 2019

Σε αναλυτική ενημέρωση για τις προτάσεις που εξήγγειλε ο Πρόεδρος της Κομισιόν Ζ.Κ.Γιούνκερ σε σχέση με τη διασφάλιση του αδιάβλητου χαρακτήρα των ευρωεκλογών του 2019 από προσπάθειες εξωτερικών παρεμβάσεων και επηρεασμού του πολιτικού αποτελέσματος από τρίτες δυνάμεις, προέβησαν σήμερα στις Βρυξέλλες, οι αρμόδιοι Επίτροποι για τη δικαιοσύνη, την ασφάλεια και την ψηφιακή πολιτική, Γιούροβα, Κινγκ και Γκάμπριελ.

Το πακέτο προτάσεων της Κομισιόν περιλαμβάνει μεταξύ άλλων αυστηρά μέτρα για την πολιτική διαφήμιση, δυνατότητα επιβολής κυρώσεων για παράνομη χρήση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα με σκοπό την άσκηση επιρροής στα αποτελέσματα των ευρωπαϊκών εκλογών, μοντέλα συνεργασίας των διωκτικών αρχών και κανόνες για τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων.

"Στόχος των σημερινών προτάσεων  είναι η αντιμετώπιση των δυνητικών απειλών κατά των εκλογών και κατά συνέπεια η ενίσχυση της ανθεκτικότητας των δημοκρατικών συστημάτων της Ένωσης", αναφέρει η Κομισιόν και υπενθυμίζει ότι "πρόσφατα περιστατικά κατέδειξαν ότι υπάρχει κίνδυνος οι πολίτες να αποτελέσουν στόχο μαζικών εκστρατειών παραπληροφόρησης μέσω του διαδικτύου με στόχο την απαξίωση και την απονομιμοποίηση των εκλογών". "Επίσης, πιστεύεται ότι στοιχεία προσωπικού χαρακτήρα πολιτών χρησιμοποιήθηκαν με παράνομους σκοπούς.Επιπλέον, οι επιθέσεις κατά των εκλογικών υποδομών και των συστημάτων για τις ενημερωτικές εκστρατείες αποτελούν υβριδικές απειλές που πρέπει να αντιμετωπιστούν", αναφέρει ακόμη η Κομισιόν.

Η Επίτροπος Βέρα Γιούροβα, αρμόδια επί θεμάτων Δικαιοσύνης, Καταναλωτών και Ισότητας των Φύλων, απαντώντας σε ερώτηση του ΚΥΠΕ για τη δυνατότητα αντίδρασης της ΕΕ στις ψηφιακές απειλές, τόνισε ότι δεν θα ξεχάσει ποτέ τη δράση του σοβιετικού απολυταρχικού καθεστώτος στο οποίο μεγάλωσε, παρέθεσε μια προσωπική ιστορία παρακολούθησης που υπέστη από το καθεστώς, αλλά τόνισε με απόλυτο τρόπο ότι η ΕΕ δεν θα κάνει ποτέ τα ίδια για να προστατευτεί. Η Επίτροπος τόνισε ότι η ΕΕ "πρέπει απλώς να απαντήσει στο ψέμα", κάτι που όπως είπε "δεν είναι παράνομο", "λέγοντας στους πολίτες την αλήθεια". "Πρέπει να δείξουμε στους πολίτες πως να είναι πιο ανθεκτικοί και να αντιστέκονται στα κύματα προπαγάνδας", είπε η Επίτροπος Δικαιοσύνης. "Ασφαλώς και θυμάμαι το καθεστώς της ολοκληρωτικής σοβιετικής προπαγάνδας, αλλά εμείς δεν θα χρησιμοποιήσουμε ποτέ τέτοια μέσα", ξεκαθάρισε. Σημείωσε μάλιστα ότι "το 1986 όταν ήθελα να πάω ένα ταξίδι στην Αγγλία, υπήρχε ένας άνθρωπος που με παρακολουθούσε πριν και μετά. Μετά από χρόνια μεθυσμένος μου εκμυστηρεύθηκε ότι είχε εντολή να με παρακολουθεί", είπε η Βέρα Γιούροβα, απαντώντας στην ίδια ερώτηση. Από την πλευρά της η Επίτροπος Γκάμπριελ, προσέθεσε ότι την δυνατότητα έγκαιρης προειδοποίησης και απάντησης στις απόπειρες επηρεασμού των εκλογών θα δώσει η ENISA και το κέντρο συντονισμού που προτείνει η Κομισιόν σήμερα. Ζήτησε μάλιστα συντονισμό των εθνικών αρχών, αναλογική απάντηση στις απειλές και επενδύσεις στον τομέα της ψηφιακής ασφάλειας.

Αναλυτικά, η δέσμη μέτρων που υπέβαλε σήμερα η Κομισιόν αποτελείται από τα εξής:

- Μια σύσταση σχετικά με τα δίκτυα εκλογικής συνεργασίας, τη διαφάνεια στο διαδίκτυο, την προστασία από επιθέσεις κατά της κυβερνοασφάλειας και την καταπολέμηση των εκστρατειών παραπληροφόρησης, όπου τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να οργανώσουν εθνικά δίκτυα συνεργασίας των σχετικών αρχών (αρχές με αρμοδιότητα σε θέματα εκλογών, κυβερνοασφάλειας, προστασίας των δεδομένων και επιβολής της νομοθεσίας) και να ορίσουν ένα σημείο επαφής το οποίο θα συμμετέχει στο δίκτυο εκλογικής συνεργασίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Με τον τρόπο αυτόν οι αρχές θα έχουν τη δυνατότητα να εντοπίζουν ταχύτατα τις δυνητικές απειλές, να ανταλλάσσουν πληροφορίες και να εξασφαλίζουν τη γρήγορη και καλά συντονισμένη αντίδρασή τους.

- Η Κομισιόν συνιστά επίσης να υπάρχει μεγαλύτερη διαφάνεια όσον αφορά τις πολιτικές διαφημίσεις και την πολιτική στόχευση στο διαδίκτυο. "Τα Ευρωπαϊκά και εθνικά πολιτικά κόμματα, ιδρύματα και φορείς διοργάνωσης προεκλογικών εκστρατειών θα πρέπει να δημοσιοποιούν τα στοιχεία που αφορούν τις δαπάνες τους για τις διαφημιστικές τους εκστρατείες στο διαδίκτυο, αποκαλύπτοντας ποιο κόμμα ή ποια πολιτική ομάδα υποστήριξης βρίσκεται πίσω τις πολιτικές διαφημίσεις στο διαδίκτυο, καθώς και να δημοσιοποιούν στοιχεία σχετικά με τα κριτήρια στόχευσης που χρησιμοποιήθηκαν για τη διάδοση της πληροφορίας στους πολίτες", προβλέπει. "Στην περίπτωση που οι αρχές αυτές δεν τηρούνται, τα κράτη μέλη θα πρέπει να επιβάλουν κυρώσεις σε εθνικό επίπεδο".

"Οι εθνικές αρχές, τα πολιτικά κόμματα και τα μέσα ενημέρωσης θα πρέπει επίσης να λαμβάνουν μέτρα για την προστασία των συστημάτων τους δικτύου και πληροφοριών από τις απειλές κατά της κυβερνοασφάλειας, με βάση τις κατευθυντήριες γραμμές που αναπτύσσονται από τις εθνικές αρχές στο πλαίσιο της ομάδας συνεργασίας για τα συστήματα δικτύου και πληροφοριών μαζί με τον οργανισμό της ΕΕ για την κυβερνοασφάλεια και την Κομισιόν", ανακοίνωσαν οι τρεις Επίτροποι.

Οι αρχές πρέπει να δώσουν έμφαση και στην εφαρμογή που θα τύχει ο Γενικός Κανονισμός για την Προστασία των Δεδομένων. "Έπειτα από την υπόθεση Cambridge Analytica, αλλά και γενικότερα από τον αυξανόμενο αντίκτυπο της πολύ εξειδικευμένης στόχευσης (micro-targeting) ψηφοφόρων που βασίζεται σε δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, η Επιτροπή εφιστά την προσοχή όλων των παραγόντων στις ευρωπαϊκές εκλογές σχετικά με τις υποχρεώσεις τους όσον αφορά την προστασία των δεδομένων".

Σε ό,τι αφορά τους κανόνες σχετικά με τη χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων, "η στοχευμένη αλλαγή του κανονισμού του 2014 σχετικά με τη χρηματοδότηση των κομμάτων θα επιτρέψει την επιβολή χρηματοοικονομικών κυρώσεων για την παράβαση των κανόνων προστασίας των δεδομένων που σκοπό έχει να επηρεάσει το αποτέλεσμα των ευρωπαϊκών εκλογών".

"Οι κυρώσεις θα φτάνουν έως και το 5 % του ετήσιου προϋπολογισμού του συγκεκριμένου ευρωπαϊκού πολιτικού κόμματος ή ιδρύματος", αναφέρει η Κομισιόν. 

"Τις κυρώσεις θα επιβάλλει η Αρχή για τα Ευρωπαϊκά Πολιτικά Κόμματα και τα Ευρωπαϊκά Πολιτικά Ιδρύματα. Επιπλέον, τα κόμματα που διαπιστώνεται ότι έχουν διαπράξει παράβαση δεν θα μπορούν να υποβάλουν αίτηση για χρηματοδότηση από τον γενικό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά το έτος το οποίο επιβάλλεται η κύρωση", αναφέρει η πρόταση.

Τέλος προτείνεται ένας κανονισμός για τη συγκέντρωση πόρων και εμπειρογνωσίας στον τομέα της τεχνολογίας για την κυβερνοασφάλεια, με τη δημιουργία "ενός δικτύου κέντρων ικανοτήτων στον τομέα της κυβερνοασφάλειας για την καλύτερη στόχευση και τον συντονισμό της διαθέσιμης χρηματοδότησης για τη συνεργασία στους τομείς της κυβερνοασφάλειας, της έρευνας και της καινοτομίας".

Το νέο ευρωπαϊκό κέντρο ικανοτήτων στον τομέα της κυβερνοασφάλειας "θα διαχειρίζεται τη χρηματοδοτική υποστήριξη από τον προϋπολογισμό της ΕΕ για τον τομέα αυτόν και θα διευκολύνει τις κοινές επενδύσεις Ένωσης, κρατών μελών και κλάδου ώστε να δοθεί ώθηση στον ενωσιακό κλάδο της κυβερνοασφάλειας και να εξασφαλιστεί ότι τα αμυντικά μας συστήματα χρησιμοποιούν τεχνολογία αιχμής", αναφέρει η Κομισιόν.