Την ανάγκη για συνέχιση της Διάσκεψης για την Κύπρο εντός Ιουνίου ανακοίνωσε ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, μετά το τέλος της τετράωρης συνάντησης που είχε με τους δύο ηγέτες στη Νέα Υόρκη.
Ο Αντόνιο Γκουτέρες ανακοίνωσε ότι ο Έσπεν Μπαρθ Έιντε σε συνεννόηση με τα εμπλεκόμενα μέρη θα ετοιμάσει ένα καθοδηγητικό κοινό έγγραφο για τις συζητήσεις που θα γίνουν στη Γενεύη για το θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων, δύο κεφάλαια "ζωτικής σημασίας" όπως ανέφερε το ανακοινωθέν.
Ο Ειδικός Σύμβουλος θα έχει συνεχίσει τις συζητήσεις με όλους τους συμμετέχοντες και οι δύο ηγέτες θα συνεχίσουν τις διακοινοτικές διαπραγματεύσεις στη Γενεύη, σύμφωνα με τον ΓΓ του ΟΗΕ. Ο κ. Γκουτέρες, θα απευθυνθεί σε Ελλάδα, Τουρκία, Βρετανία και σε ΕΕ που θα έχει ρόλο παρατηρητή, μετά τη διάσκεψη.
Αυτούσιο το ανακοινωθέν Γκουτέρες
“Οι ηγέτες και ο ΓΓ συμφώνησαν στην ανάγκη για επανασύγκληση της διάσκεψης για την Κύπρο τον Ιούνιο, στη βάση του κοινού ανακοινωθέντος της 12ης Ιανουαρίου. Όλοι συμφώνησαν ότι το κεφάλαιο της ασφάλειας και των εγγυήσεων είναι ζωτικής σημασίας για τις δύο κοινότητες. Πρόοδος σε αυτό το κεφάλαιο είναι ένα ουσιώδες στοιχείο για να φτάσουμε σε συνολική συμφωνία και για να κτίσουμε εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο κοινοτήτων για την μελλοντική τους ασφάλεια.
Ο Ειδικός Σύμβουλος του ΓΓ Έσπεν Μπαρθ Έιντε θα συζητήσει με όλους τους συμμετέχοντες για να ετοιμαστεί ένα κοινό έγγραφο που θα καθοδηγήσει τις συζητήσεις επί της ασφάλειας και των εγγυήσεων με βάση το αποτέλεσμα των συναντήσεων στη Διάσκεψη για την Κύπρο και στο Μον Πελεράν. Οι ηγέτες συμφώνησαν να συνεχίσουν παράλληλα τις διακοινοτικές διαπραγματεύσεις στη Γενεύη σε όλα τα υπόλοιπα εκκρεμή ζητήματα ξεκινώντας με το εδαφικό, περιουσιακό και διακυβέρνηση και τον διαμοιρασμό εξουσιών.
Οι ηγέτες και ο ΓΓ συμφώνησαν ότι όλα τα ζητήματα θα τύχουν διαπραγμάτευσης με αλληλένδετο τρόπο και ότι τίποτα δεν θεωρείται συμφωνημένο αν δεν συμφωνηθούν όλα, όπως αναφέρεται και στο κοινό ανακοινωθέν. Μετά τη συνάντηση ο ΓΓ θα απευθυνθεί στους άλλους συμμετέχοντες της Διάσκεψης, την Ελλάδα, την Τουρκία, τη Βρετανία και την ΕΕ ως παρατηρητή.”
Πρώτη αντίδραση από πηγές Ε/κ πλευράς
Αμέσως μετά την σχετική ανακοίνωση από τον Αντόνιο Γκουτέρες, πηγή της Ε/κ πλευράς που βρίσκεται κοντά στις διαπραγματεύσεις, εξέφρασε ικανοποίηση δηλώνοντας ότι "εξασφαλίσαμε ό,τι επιθυμούσαμε αφού το κοινό έγγραφο συνιστά την προϋπόθεση που θέταμε, εξασφαλίζοντας την επίτευξη κοινής προσέγγισης ως προς την λύση του κεφαλαίου, ούτως ώστε να πάμε στη Γενεύη".
Τονίζουν ότι στο ανακοινωθέν δεν αναφέρεται ότι θα συγκληθεί νέα Γενεύη, αλλά ότι υπάρχει ανάγκη σύγκλησης, η οποία όμως τελεί υπό την αίρεση κατάρτισης του κοινού εγγράφου.
To «κοινό έγγραφο»
Σε μεγάλο βαθμό η καθυστέρηση που σημειώθηκε για την ολοκλήρωση της συνάντησης οφείλεται στην φράση «κοινό έγγραφο», που τελικά συμπεριλήφθηκε στην ανακοίνωση και ήταν η θέση της ε/κ πλευράς, ανέφερε η ίδια πηγή. Η θέση του Τ/κ ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί μιλούσε για «ενοποιημένο έγγραφο» (consolidated document), δηλαδή ένα κείμενο στο οποίο να καταγράφονται όλες οι απόψεις.
Σύμφωνα με καλά ενημερωμένες πηγές, στην εισαγωγική του τοποθέτηση στη διάρκεια της συνάντησης, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης εξήγησε μέσα από λεπτομερέστατες αναφορές το τι έχει συμφωνηθεί μέχρι στιγμής και είπε ότι η πρόταση που υπέβαλε δεν αναιρεί, ούτε το κοινό ανακοινωθέν της 11ης Φεβρουαρίου, ούτε τις κατά καιρούς συμφωνίες. Αντιθέτως, σημείωσε, υπεβλήθη στη βάση αυτών και με στόχο να προχωρήσει η διαδικασία και να φτάσουμε σε συμφωνία.
Ανέφερε χαρακτηριστικά ότι οι διασταυρωμένες διαπραγματεύσεις έγιναν μόνο για τα τέσσερα κεφάλαια και εκείνος που το παραβίασε ήταν ο Μουσταφά Ακιντζί, αρχικά με το εδαφικό - όπου επέμεινε να μεταβούν για τη συζήτησή του στο εξωτερικό και ο Πρόεδρος ανταποκρίθηκε – και στο κεφάλαιο της ασφάλειας και των εγγυήσεων το οποίο στην ουσία δεν συζητήθηκε ποτέ. Το εδαφικό, αναφέρθηκε, συζητήθηκε στο Μοντ Πελεράν μόνο σε ένα κριτήριο, όπου έγινε η ανταλλαγή του χάρτη.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης υπογράμμισε ότι θα πρέπει όλα τα κεφάλαια να έλθουν στο ίδιο επίπεδο, που σημαίνει ότι θα πρέπει εδαφικό και ασφάλεια να φθάνουν επίσης σε ακτίνα συμφωνίας (within reach) και να μπορέσει να προχωρήσει ο διάλογος. Τόνισε ότι τώρα φθάνει η ώρα της αλήθειας και θα πρέπει η Τουρκία να αποφασίσει και να δηλώσει συγκεκριμένα αν θέλει να προχωρήσουμε ή όχι.
Τι προηγήθηκε
Έντονη ενόχληση προκάλεσαν οι δηλώσεις του Μουσταφά Ακιντζί στον Πρόεδρο Αναστασιάδη. Προσερχόμενος πρώτος στο κτίριο των Ηνωμένων Εθνών, ο Τ/κ ηγέτης εμφανίστηκε με όχι και τόσο εποικοδομητική διάθεση, κατηγορώντας για άλλη μια φορά την Ε/κ πλευρά ότι επιμένει να θέτει προϋποθέσεις για το μέλλον της διαδικασίας. Ανέφερε ότι στόχος είναι μια νέα Γενεύη. Για να γίνει αυτό είπε πρέπει οι ηγέτες να μείνουν προσηλωμένοι σε όσα συμφώνησαν μέχρι τώρα μέσω των κοινών ανακοινωθέντων. Στάθηκε επίσης στον παράγοντα χρόνο τονίζοντας την ανάγκη να επιδειχθεί πολιτική βούληση.
Από την πλευρά του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ανέφερε ότι στόχος δεν είναι ένα παιχνίδι επίρριψης ευθυνών, αλλά «για να δούμε πώς προχωρούμε παρακάτω». Εξέφρασε επίσης την ελπίδα ότι στο πλαίσιο των όσων μέχρι σήμερα έχουν συμφωνηθεί, θα μπορέσουν οι δύο πλευρές να συμφωνήσουν στο πως θα μπουν σε μια διαδικασία που να οδηγεί σε συνολική λύση και όχι μόνο σε πρόοδο.
