Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας προχώρησε στην παραδοχή πως η πρόταση του για αποκέντρωση εξουσιών στο πλαίσιο της λύσης του κυπριακού, αποσκοπούσε στο να απαντήσει στις τουρκικές θέσεις όπως αυτές εκφράστηκαν από τον Τούρκο Υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου.

Η πρόταση που συνάδει απόλυτα με την αναφορά του Αντόνιο Γκουτέρες για ρύθμιση της αποτελεσματικής συμμετοχής των Τ/κ, όπως είπε, στοχεύει στη μεγαλύτερη διοικητική αυτονομία των δύο πολιτεών με εξισορροπιστικό αντιστάθμισμα η θετική ψήφος των Τουρκοκυπρίων να ασκείται μόνο εκεί και όπου η όποια απόφαση εκτελεστικού οργάνου μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τα ζωτικά συμφέροντα της Τουρκοκυπριακής κοινότητας και νοουμένου, βεβαίως, ότι θα θεσμοθετηθεί και αποτελεσματικός μηχανισμός επίλυσης τυχόν αναφυομένων διαφορών.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας συνέδεσε πάντως την πρόταση του και με τις ανησυχίες που εκφράζει η Τουρκία για το μέλλον των Τ/κ, αρνούμενη να αποσύρει τις εγγυήσεις και τα στρατεύματα της από την Κύπρο. Είπε ότι με αυτό τον τρόπο δίδει το δικαίωμα στην τ/κ κοινότητα να έχει τον έλεγχο των ζωτικών συμφερόντων της στα θέματα που την αφορούν και άρα να κατευνάσει με αυτό τον τρόπο τις ανησυχίες της.

Το παράδειγμα του East-Med

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κληθείς να δώσει παραδείγματα προχώρησε σε μια αναφορά που αναμένεται να συζητηθεί αν όχι και να προκαλέσει την αντίδραση της τουρκικής πλευράς. 

Αναφερόμενος στον υπό εξέταση αγωγό East-Med του οποίου η βιωσιμότητα εξετάζεται από την ΕΕ, είπε ότι σε περίπτωση που η απάντηση είναι θετική, τότε η μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας θα κληθεί να υπογράψει συμβόλαιο με το Ισραήλ, την Ελλάδα και την Ιταλία. Διερωτήθηκε ποια θα είναι άραγε η ψήφος των Τ/κ στο υπουργικό συμβούλιο, νοουμένου ότι η τουρκική και τ/κ πλευρά επιθυμούν την μεταφορά του φυσικού αερίου στην Τουρκία.

Νωρίτερα ανέφερε ότι τις τελευταίες δεκαετίες εκλέγηκαν Πρόεδροι από όλες τις σχολές σκέψεις όμως οι προσπάθειες για επίτευξη λύσης του κυπριακού με βάση τη Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία απέτυχαν ως αποτέλεσμα της τουρκικής αδιαλλαξίας.

“Αποκορύφωμα των προσπαθειών ήταν το δημοψήφισμα του 2004 όπου ο λαός απέρριψε το προτεινόμενο σχέδιο με 76% λόγω εντόνων ανησυχιών που προκαλούσαν πρόνοιες του.Έκτοτε, ακολούθησε σειρά κύκλου συνομιλιών και με μετριοπαθείς Τουρκοκύπριους πολιτικούς, όπως ο κ. Ταλάτ ή σήμερα ο κ. Ακκιντζί. Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, θα πρέπει να ομολογήσω ότι καταγράφηκε πρόοδος σε κάποια των θεμάτων, αλλά και παρέμειναν σημαντικές διαφορές που δεν επέτρεψαν την επίτευξη μιας λύσης που θα μας οδηγούσε σε ένα λειτουργικό, βιώσιμο και πλήρως ανεξάρτητο και κυρίαρχο Κράτος”, ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ανέφερε ότι στόχος του ιδίου ήταν η εμπλοκή της Τουρκίας στον διάλογο ώστε να συζητηθεί η διεθνής πτυχή του κυπριακού για να τερματιστούν οι αναχρονιστικές εγγυήσεις τα παρεμβατικά δικαιώματα και να αποχωρήσουν τα κατοχικά στρατεύματα. Επίσης είπε ότι στόχος ήταν να εμπλακεί η ΕΕ, ώστε η λύση να συνάδει με το ευρωπαϊκό κεκτημένο και τις υποχρεώσεις της Κύπρου ως κράτος-μέλος. Όπως επίσης και τη δημιουργία λειτουργικού συστήματος διακυβέρνησης, εδαφικές αναπροσαρμογές που να επιτρέπουν την επιστροφή του μεγαλύτερου αριθμού προσφύγων στην Ε/κ συνιστώσα πολιτεία.

“Για πρώτη φορά επίσημα η Τουρκία ενεπλάκη απευθείας σε διάλογο και διαπραγματεύσεις στο κεφάλαιο της Ασφάλειας. Αυτό δεν ήταν τυχαίο. Ήταν το αποτέλεσμα Συμφωνίας που είχα επιτύχει με τον Πρωθυπουργό της Μεγάλης Βρετανίας, κ. David Cameron, τον Ιανουάριο του 2014 με βάση την οποία η Βρετανία αποποιείτο το δικαίωμα της εγγυήτριας δύναμης, εάν δεν ήτο αίτημα και των δύο κοινοτήτων. Η θέση της Ελλάδος ήταν καλά γνωστή. Μόνη εμμένουσα στο καθεστώς της Εγγυήτριας παρέμενε η Τουρκία”, τόνισε.

Στη συνέχεια αναφέρθηκε στις πρόνοιες του πλαισίου Γκουτέρες καταλήγοντας στο ότι ένα από τα σημαντικά στοιχεία που επεσήμανε αφορούσε την εύρυθμη λειτουργία του Κράτους, ήταν η αξίωση της Τουρκοκυπριακής πλευράς για αποτελεσματική συμμετοχή.

“Επισημαίνοντας ότι το θέμα θα πρέπει να συζητηθεί περαιτέρω σε σχέση με το ζήτημα της μίας θετικής ψήφου και συγκεκριμένα πότε και κάτω από ποιες συνθήκες και σε ποια σώματα θα μπορούσε να ασκηθεί, με ταυτόχρονες πρόνοιες για μηχανισμούς επίλυσης αδιεξόδων. Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να ξεκαθαρίσω για όσους μπορεί να αμφισβητούν τις προθέσεις μου έναντι του πλαισίου του ΓΓ, πως θα ήμουν παράφρων να απορρίψω τα όσα διαχρονικά διεκδικούσε η Ελληνοκυπριακή πλευρά και τα οποία το περίγραμμα του ΓΓ θέτει πλέον στην ημερήσια διάταξη των διαπραγματεύσεων. Έκτοτε, έχω καταστήσει σαφή την πρόθεση μου για εμπλοκή σε ένα διάλογο από το σημείο που διακόπηκε στο Κραν Μοντανά, νοουμένου ότι μια νέα Σύνοδος θα ήτο καλά προετοιμασμένη για να μην οδηγηθούμε σε ένα νέο καταστροφικό αδιέξοδο.”, σημείωσε.