του Ιάκωβου Ιακώβου
Τη δική τους οπτική για τους λόγους που οδήγησαν τη διάσκεψη στο Κραν Μοντάνα σε ναυάγιο, αλλά και το πως βλέπουν να προχωρούν από εδώ και πέρα οι συνομιλίες εκφράζουν διαπραγματευτές των δύο κοινοτήτων, Ανδρέας Μαυρογιάννης και Οζντίλ Ναμί.
Σε συνεντευξή του στην εφημερίδα Πολίτης, ο Ανδρέας Μαυρογιάννης υποστηρίζει πως η διαδικασία για τη δημιουργία ενός φυσιολογικού κράτους, που κατέρρευσε στην Ελβετία, έχει φτάσει πιο μακριά από οποιαδήποτε άλλη στο παρελθόν.
Και επιρρίπτει στην ευθύνη για το ναυάγιο στην Τουρκία, η οποία, όπως υποστήριξε, δεν μπόρεσε να κάνει την απαραίτητη υπέρβαση στην πάγια γεωπολιτική της θέωρηση.
"Η πιο μεγάλη διαφωνία ήταν για τα εγγυητικά δικαιώματα. Ο Τσαβούσογλου είπε πως δεν μπορεί να υπάρξει κατάργηση του επεμβατικού δικαιώματος και της μονομερούς επέμβασης παρά μόνο μετά την εφαρμογή της λύσης και μετά από μια περίοδο ασφάλειας 15 χρόνων. Για τα στρατεύματα είπε ότι δέχονται ουσιαστική μείωση, αλλά τα εναπομένοντα να είναι στην Κύπρο εσαεί. Αυτό ήταν που τίναξε τα πράγματα στον αέρα."
Σημειώνοντας πως στο δείπνο της 6ης Ιουλίου υπήρχε σοβαρό θέμα μεθοδολογίας, λόγω της μη κατάθεσεις γραπτών προτάσεων από τουρκικής πλευράς, ο Ανδρεάς Μαυρογιάννης αναφέρθηκε και στο ρόλο του Αντόνιο Γκουτέρες.
"Ο Γ.Γ. όντως θεωρητικά θα μπορούσε την περαιτέρω επεξεργασία των ιδεών που είχε θέσει την προηγούμενη εβδομάδα να την παρουσιάσει ως έγγραφο. Δεν το έπραξε από σεβασμό στην αποστολή καλών υπηρεσιών. Τα ΗΕ δεν είναι ούτε μεσολαβητές ούτε επιδιαιτητές για να καταθέτουν προτάσεις."
Διαπιστώνοντας ότι οι Τ/Κ ήθελαν να πάρουν όλα αυτά που η πλευρά μας είχε εκφράσει ετοιμότητα να δώσει υπό προϋποθέσεις, αλλά και ακόμη πολλά άλλα, ο Ε/κ διαπραγματευτής, υποστηρίζει πως τα όσα επιτεύχθηκαν κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, ήταν σαφώς βελτιωμένα σε σχέση με το 2004.
"Εκεί όμως υπάρχουν σοβαρά βαρίδια, κυρίως από την Τουρκία, έναν εξωγενή παράγοντα. Βαρίδια βεβαίως φέρουμε και εμείς και οι Τ/Κ, άλλης φύσεως."
Κάνοντας λόγο για την ανάγκη άμεσης επιστροφής στην τράπεζα των διαπραγματεύσεων, ο Ανδρέας Μαυρογιάννης υποστηρίζει πως παρά την ανησυχία που προκαλούν οι τουρκικές διακηρύξεις για εναλλακτικά σχέδια, η πλευρά μας που παραμένει προσυλωμένη στη διαδικασία. Συμπληρώνοντας με νόημα...
"Κανένα μοντέλο δεν είναι αυτοσκοπός. Το ζητούμενο είναι η επίτευξη του οράματος της Κύπρου του αύριο που να έχει τον πλήρη βηματισμό της σε συνθήκες ελευθερίας, ασφάλειας και ευημερίας."
Στην αντίπερα όχθη, μιλώντας στην εφημερίδα «Η Καθημερινή» ο Οζντίλ Ναμί καταγγέλλει πως στο Κραν-Μοντάνα η τ/κ πλευρά διαπίστωσε ότι για τον κ. Αναστασιάδη η επανεκλογή είναι πιο σημαντική από τη συνολική λύση.
Επιβεβαιώνοντας τα περί τουρκικής απαίτησης για διατήρηση ενός ορισμένου αριθμού τουρκικών στρατευμάτων που σε καμία όμως περίπτωση δεν θα αποτελούσε απειλή για την ε/κ κοινότητα, αλλά και συνέχισης των επεμβατικών δικαιώματος μέχρι την αντικατάστασή τους από ένα νέο, σύστημα ασφάλειας, ο Τ/κ διαπραγματευτής, αναφέρθηκε στη στάση του Προέδρου Αναστασιάδη.
"Επέμενε από την πρώτη μέχρι την τελευταία μέρα της διάσκεψης στη στρατηγική του. «Απαιτώ γραπτώς την υπόσχεση της τουρκικής πλευράς για κατάργηση του δικαιώματος της επέμβασης από την πρώτη ημέρα της εφαρμογής της λύσης. Επίσης, απαιτώ γραπτή εγγύηση για την απομάκρυνση όλων των στρατευμάτων μετά από ένα ορισμένο χρονικό διάστημα. Σε περίπτωση που δεν λάβω αυτές τις γραπτές εγγυήσεις δεν θα πράξω τίποτα έτσι ώστε να σας βοηθήσω στα άλλα ζητήματα. Έτσι ή αλλιώς, στα άλλα ζητήματα, τα τελευταία δύο χρόνια, εγώ σας βοήθησα πολύ"
Σημειώνοντας πως τα όσα υποστηρίζει η ε/κ πλευρά δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα και πως ο Νίκος Αναστασιάδης ουδέποτε δέχτηκε την πρόταση όπως ο Γ.Γ. βάλει στο τραπέζι των συνομιλιών ένα πακέτο προτάσεων, ο Οζντίλ Ναμί υποστήριξε πως το ναυάγιο στην Ελβετία, επήλθε λόγω απόρριψης της εκ περιτροπής προεδρίας από πλευράς Ε/κ.
"Από την αρχή της διαδικασίας, για λόγους στρατηγικής ο κ. Αναστασιάδης επέλεξε να μη συμφωνήσει στο ζήτημα, γνωρίζοντας, ωστόσο, ότι το συγκεκριμένο κεφάλαιο δεν επρόκειτο να κλείσει δίχως την εκ Περιτροπής Προεδρία. Η ε/κ πλευρά κατέθεσε τη δήλωση ότι «η εννοια της εκ περιτροπής προεδρίας δεν είναι αποδεκτή, παραβιάζοντας με ξεκάθαρο τρόπο το πλαίσιο Γκουτιέρες". Έτσι επλήγη και το κλίμα εμπιστοσύνης."
Αφηνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο δημοσιοποίησης των προτάσεων που η πλευρά του κατέθεσε στο Κραν Μοντάνα, ο Τ/κ διαπραγματευτής αναφέρθηκε και στο μέλλον της ΔΔΟ ως μοντέλο λύσης του κυπριακού.
"Δεν πρόκειται να σημειώσουμε επιτυχία με τους ίδιους κανόνες, ίδιες μεθόδους και με αόριστο χρονικό ορόσημο. Ταυτόχρονα, έχουμε συμφωνήσει ότι δεν είναι δυνατόν να διαιωνιστεί το στάτους κβο. Τότε τι πρέπει να πράξουμε; Πρέπει να αναθεωρήσουμε κάποια πράγματα. Δεν γνωρίζω σήμερα το αποτέλεσμα αυτής της αναθεώρησης."
Ως προς το μέλλον των συνομιλιών, ο Οζντίλ Ναμί ανέφερε πως σε περίπτωση επανέναρξης των συνομιλιών το πλαίσιο Γκουτιέρες δεν θα μπορούσε να αποτελέσει τη μοναδική βάση καθώς υπάρχουν πολλές συγκλίσεις και κοινά ανακοινωθέντα που πρέπει να γίνουν σεβαστά, αλλά και η ε/κ πλευρά να πάψει να θέτει νέες προϋποθέσεις.
