Συμπληρώνονται σήμερα 46 χρόνια από την ημέρα κατά την οποία οι τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις προχώρησαν στις 14 Αυγούστου 1974 και κατέλαβαν το μεγαλύτερο μέρος της Μεσαορίας, την Αμμόχωστο, την Καρπασία και το μεγαλύτερο μέρος της περιοχής Μόρφου στα δυτικά, παραβιάζοντας κάθε κανόνα της διεθνούς νομιμότητας, συμπεριλαμβανομένου του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και παρά την εκεχειρία που είχε συμφωνηθεί.Ένα μεγάλο μέρος της πόλης της Αμμοχώστου, όπου κατοικούσαν Ελληνοκύπριοι, παραμένει από τότε περίκλειστο και ερημωμένο, με τον κατοχικό στρατό να μην επιτρέπει την επιστροφή των νόμιμων κατοίκων της πόλης στις κατοικίες και στις περιουσίες τους, παρά τα σχετικά ψηφίσματα και αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών. Η Τουρκία βρήκε την αφορμή να επιβάλει τα διχοτομικά της σχέδια εναντίον της Κύπρου, μετά το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974 κατά της εκλεγμένης Κυβέρνησης του Προέδρου Μακαρίου. Στις 20 Ιουλίου του 1974, ισχυριζόμενες ότι ενεργούν σύμφωνα με το άρθρο 4 της Συνθήκης Εγγυήσεως, οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις πραγματοποίησαν μια πλήρους κλίμακας εισβολή εναντίον της Κύπρου, καταλαμβάνοντας το 36% των εδαφών της Δημοκρατίας και εκδιώκοντας, με τη δύναμη των όπλων, τους Ελληνοκυπρίους από τις κατοικίες και τις περιουσίες τους. Πέραν του 36% των εδαφών της Κυπριακής Δημοκρατίας, που αντιπροσωπεύει το 70% του οικονομικού δυναμικού περιήλθε υπό την κατοχή του τουρκικού στρατού, ενώ το ένα τρίτο των Ελληνοκυπρίων έγιναν πρόσφυγες στην ίδιά τους την πατρίδα.Τα Ηνωμένα Έθνη έχουν με πολλά ψηφίσματα της Γενικής Συνέλευσης και του Συμβουλίου Ασφαλείας απαιτήσει σεβασμό για την ανεξαρτησία, ενότητα και εδαφική ακεραιότητα της Κύπρου, την επιστροφή των προσφύγων στις κατοικίες τους και την αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων από το νησί, όμως όλα αυτά τα ψηφίσματα έχουν αγνοηθεί από την Τουρκία. Η κατάσταση στην περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου, τα Βαρώσια, περιγράφεται με παραστατικότητα στην έκθεση της Επιτροπής Αναφορών του Ευρωκοινοβουλίου για την Αμμόχωστο που δημοσιοποιήθηκε το 2008 σε συνέχεια της διερευνητικής αποστολής στην Κύπρο το Νοέμβριο του 2007: «Από το φράκτη που αποτρέπει τους πεζούς να έχουν πρόσβαση στο Βαρώσι, τα παραλιακά ξενοδοχεία, τα διαμερίσματα και τα εστιατόρια δεν είναι τίποτε περισσότερο από σαθρούς σκελετούς από μπετόν- τεράστιες αστικές ταφόπλακες που στέκονται αποφασιστικά ενάντια στο πέρασμα του χρόνου. Η φύση κατέχει επίσης τα Βαρώσια. Δέντρα και θάμνοι έχουν βλαστήσει μέσα από τα σπασίματα των φθαρμένων οδικών αρτηριών, όπου το έδαφος έχει βυθιστεί και έχει γεμίσει το υπόγειο αποχετευτικό σύστημα. Γάτες και τρωκτικά περιφέρονται στα στενά. Οι εκκλησίες έχουν υποστεί την ίδια μοίρα όπως τα άλλα κτήρια: βεβηλώθηκαν και αφέθηκαν να αποτελούν σιωπηλούς μάρτυρες της κάποτε επικρατούσας Χριστιανικής κοινότητας. Σχολεία και παιδικά πάρκα παραμένουν επίσης εγκαταλελειμμένα».
Η ελληνοκυπριακή πλευρά επανειλημμένα στην πορεία των χρόνων ζήτησε σεβασμό των ψηφισμάτων και επιστροφή της Αμμοχώστου στους νόμιμους κατοίκους της, ενώ υπέβαλε και προτάσεις προς επίτευξη αυτού του σκοπού, πλην όμως όλες οι προσπάθειες συνάντησαν την άρνηση της τουρκικής πλευράς.Σε πρόσφατη γραπτή καταγγελία που απέστειλε στον ΓΓ του ΟΗΕ, τα πέντε Μόνιμα Μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και την Καγκελάριο της Γερμανίας η χώρα της οποίας προεδρεύει του Συμβουλίου της ΕΕ αυτό το εξάμηνο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης έχει παραθέσει με λεπτομέρεια τις προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας και των εγκαθέτων της που, κατά παράβαση των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας, επιδιώκουν τον σφετερισμό και τουρκοποίηση της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου, τονίζοντας πως καθίσταται αναγκαία η άμεση λήψη μέτρων ή και κυρώσεων προς αποτροπή των απειλών, υποβοηθώντας έτσι και την επανέναρξη των συνομιλιών το συντομότερο δυνατόν. Περιλαμβάνει επίσης την εισήγηση για σύσταση διεθνούς επιτροπής εμπειρογνωμόνων με την παρουσία Αμμοχωστιανών, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, έτσι ώστε να καταγραφεί η κατάσταση της πόλης, προκειμένου να επιστραφεί στους νόμιμους κατοίκους της.Επισημαίνει επίσης ότι οποιαδήποτε παραβίαση του ειδικού καθεστώτος προστασίας των Βαρωσίων, κατ’ αντίθεση του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και των σχετικών Ψηφισμάτων του ΟΗΕ, θα αποτελεί σοβαρότατη υπαναχώρηση από όσα οι ανταλλαγέντες Χάρτες που κατατέθηκαν στη Γενεύη τον Ιανουάριο του 2017 προέβλεπαν, με σαφέστατη την πρόνοια επιστροφής όχι απλά των Βαρωσίων, αλλά μιας ευρύτατης περιοχής της Επαρχίας Αμμοχώστου.Σε ομιλία του χθες βράδυ στη Δερύνεια ο Πρόεδρος Αναστασιάδης επαναβεβαίωσε «ότι είμαστε αποφασισμένοι να πράξουμε ό,τι είναι δυνατόν και δεν θα παραλείψουμε ό,τι είναι επιτρεπτό και ό,τι υπαγορεύει το διεθνές δίκαιο, προκειμένου να δημιουργήσουμε ένα ειρηνικό και ελπιδοφόρο μέλλον για την πατρίδα μας».
