Μεταδίδουν τον ιό όσοι εμβολιάζονται; Και πώς συνδέονται τα νέα στελέχη του κορωνοϊού με την ανοσία που πρέπει να αναπτυχθεί εντός της κοινότητας;

Αρκετές είναι οι απορίες των πολιτών όσον αφορά τόσο την αποτελεσματικότητα όσο και τις παρενέργειες των διαθέσιμων εμβολίων, ενώ σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται το εμβολιαστικό πρόγραμμα του Υπουργείου Υγείας για ηλικιωμένους άνω των 88 ετών και ιατρονοσηλευτικό προσωπικό. 

Μιλώντας στο AlphaNews.Live ο Επίκουρος Καθηγητής Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, κ. Χρίστος Πέτρου, απαντά σε συχνά ερωτήματα με βάση τα πιο πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα και εξηγεί τους «στόχους» της Κύπρου για το ποσοστό των εμβολιασθέντων. 

Μπορούν να μεταδώσουν τον ιό όσοι εμβολιάζονται; 

Αυτοί οι οποίοι εμβολιάζονται είναι προστατευμένοι από το να νοσήσουν αλλά είναι ακόμη άγνωστο εάν εκτεθούν σε μια ποσότητα του ιού κατά πόσο μπορούν να μεταδώσουν τον ιό, ενώ οι ίδιοι είναι προστατευμένοι. Δεν γνωρίζουμε ακόμη, χρειάζεται χρόνος για να ολοκληρωθούν κάποιες έρευνες, σχετικά με το αν τα εμβόλια, εκτός από το να προστατεύουν τον οργανισμό, παρέχουν και μια μορφή αποστειρωτικής ανοσίας πάνω στην μύτη, στο ανώτερο αναπνευστικό για να σκοτώνεται επίσης ο ιός εκεί. 

Παρότι Βρετανία και Ισραήλ βρίσκονται πρώτες στην «κούρσα» των εμβολιαστικών προγραμμάτων κατέγραψαν έξαρση κρουσμάτων το τελευταίο διάστημα. Πού οφείλεται αυτό και κατά πόσο σχετίζεται με τα εμβόλια;

Αυτά πάνε παράλληλα. Ο εμβολιασμός «τρέχει» αλλά καλπάζει και ο ιός. Δεν έχει σχέση ο εμβολιασμός με την αύξηση των κρουσμάτων. Για παράδειγμα, αυτό που ανέφερε και ο Υπουργός Υγείας του Ισραήλ, έχουμε δύο αυτοκίνητα που πρέπει να τρέξουν γρήγορα να φτάσουν στο τέρμα. Εμείς είμαστε στο αυτοκίνητο του εμβολιασμού αλλά δίπλα μας τρέχει το αυτοκίνητο του κορωνοϊού. Ελπίζουμε να φτάσουμε εμείς πρώτοι.

Το εμβόλιο δεν αναπτύσσει την νόσο. Δεν μεταφέρει τον ιό και τα εμβόλια που έχουμε διαθέσιμα δεν έχουν αδρανοποιημένο ιό, ούτε της Pfizer, ούτε της Moderna.

Μέχρι στιγμής ποια είναι η πιο σοβαρή παρενέργεια που έχει καταγραφεί; 

Σύμφωνα και με τα αποτελέσματα των κλινικών δοκιμών μπορεί να αναπτυχθεί κάποια μορφή αναφυλαξίας, σοβαρής αλλεργίας, ειδικά σε ανθρώπους που έχουν προδιάθεση αλλεργίας σε κάποια από τα συστατικά του εμβολίου. 

Έχουν παρατηρηθεί κάποια περιστατικά αδυναμίας των μυών του προσώπου ή προσωρινής παράλυσης κάποιων μυών του προσώπου και κάποια περιστατικά λεμφαδενοπάθειας. Τα οποία όμως ήταν παροδικά και σε πολύ χαμηλή συχνότητα, σε λιγότερους από 1 στους 1.000.

Είχαμε φυσικά και τα συχνά περιστατικά που ήταν μη σοβαρά, όπως ο πυρετός, το ρίγος, τον πόνο στο σημείο της ένεσης και κάποια περιστατικά φαγούρας. Αλλά από την καθημερινή πρακτική, τώρα πλησιάζουμε τα 55 εκατομμύρια εμβολιασμούς, δεν έχει παρατηρηθεί ότι αυτά τα περιστατικά τα οποία είχαν ίσως μεγαλύτερη σοβαρότητα έχουν και μεγαλύτερη συχνότητα ή ότι είναι μόνιμα. 

Ποιο είναι το επιθυμητό ποσοστό εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού στην Κύπρο και πότε αναμένεται να φτάσουμε σε αυτό το επίπεδο; 

Αν κάναμε αυτή την συζήτηση πριν λίγες ημέρες όταν ξέραμε ότι η AstraZeneca θα φέρει εμβόλια θα σας έλεγα ότι αρχές του Φθινοπώρου θα το είχαμε αυτό. Αλλά τώρα με την ανομοιότητα που υπάρχει όσον αφορά τις παραδόσεις του εμβολίου κανείς δε μπορεί να πει με ασφάλεια.

Το ποσοστό που πρέπει να φτάσουμε εξαρτάται από την αποτελεσματικότητα του εμβολίου και πόσο μεταδοτικός είναι ο ιός σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Αν υπολογίσουμε ότι έχουμε αποτελεσματικότητα υψηλή αλλά χαμηλή μεταδοτικότητα του ιού μπορούμε να πούμε ότι χρειαζόμαστε γύρω στο 70% του πληθυσμού. Αλλά όσο έχουμε πιο χαμηλά ποσοστά αποτελεσματικότητας του εμβολίου και σε συνδυασμό με αυξημένη μεταδοτικότητα, αν δηλαδή σε κάποια φάση επικρατήσει να έχουμε μεγάλη διασπορά με στελέχη με μεγάλη μεταδοτικότητα, όπως αυτό του Ηνωμένου Βασιλείου, τότε θα πρέπει να ανέβουν τα ποσοστά από το 75% μέχρι το 80%.

Υπάρχει ένα μοντέλο που σου λέει ανάλογα με την αποτελεσματικότητα του εμβολίου και τον βαθμό μεταδοτικότητας σε συγκεκριμένη περίοδο, πόσο πρέπει να εμβολιάσεις την κοινότητα. Όλα αυτά είναι σχετικά μεταξύ τους. Σίγουρα όμως δε μπορεί να είναι κάτω από 70%.

Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα για ποιο χρονικό διάστημα εξασφαλίζουν ανοσία τα εμβόλια; 

Θα πρέπει να περιμένουμε λίγες ακόμη εβδομάδες για να πούμε για αυτά τα δεδομένα. Έχουμε κάποια προκαταρκτικά δεδομένα τουλάχιστον που έχουν ανακοινώσει κάποιες εταιρείες, ότι ναι θα φτάνουν τον έναν χρόνο, αλλά περιμένουμε να δούμε τεκμηριωμένα και δημοσιευμένα. 

Αν αποδειχθεί κάτι τέτοιο θα αποκτήσει μια εποχικότητα όπως αποκτά και το εμβόλιο της γρίπης. Και αν υπάρχει και μια διαφοροποίηση του επικρατούντος στελέχους ενδεχομένως του χρόνου μπορεί να υπάρξει και τροποποίηση του εμβολίου, όπως υπάρχει και στο εμβόλιο της γρίπης. 

Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: AP Images