του Γιώργου Χρυσάνθου

“Αντιγόνη Χριστοδούλου Πύργου. 29 Ιουνίου του 1929. 92 χρονών είμαι.”

Μια γυναίκα άλλης εποχής. Η κάθε λέξη της κρύβει το βάσανο αλλά συνάμα και την αξιοπρέπεια μιας γυναίκας που σε χρόνια… ανδροκρατούμενα και έχοντας βγάλει μόνο το Δημοτικό, πήγε στη Λευκωσία για να σπουδάσει Μαία, κατά την διάλεκτο της εποχής Μαμμού.

“Είχα πάει Γενάρη του 1952 και τελείωσα Αύγουστο του 1954”

Έχοντας πλέον το δίπλωμα της Νοσηλευτικής και Μαιευτικής Σχολής στο παλιό Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας και παρά το γεγονός ότι την ήθελαν να μείνει στη Λευκωσία, η ίδια επέλεξε την δική της πατρίδα, όντας βέρα Τηλλυρκότησσα.

“Έδωσα παραίτηση και ήρθα να εργαστώ στον Πύργο. Με ήθελαν οι χωριανοί αμάν αμάν να έρθω στο χωριό. Μεγάλες δυσκολίες, ούτε φως ούτε φως. ”

Για πολλά χρόνια ολόκληρη η Τηλλυρία ήξερε ότι μόλις σπάσουν τα νερά της εγκυμονούσας, θα έπρεπε να ειδοποιηθεί η Αντιγόνη η Μαμμού.

Ερώτηση: Η πρώτη γέννα που έκαμες, πια ήταν;

Απάντηση: Ναι η Ελπίδα, η πρώτη γέννα ήταν, ξεγέννησα την παπαδιά των Πηγαινιών. Την κόρη της την Ελπίδα. Είναι εδώ γειτόνισσα. Ήρθα τις 14 Νοεμβρίου και γεννήθηκε η Ελπίδα 2-3 ημέρες πριν τα Χριστούγεννα.

Η κυρία Αντιγόνη ήταν ιδιαίτερα αγαπητή και ανάμεσα στην Τουρκοκυπριακή κοινότητα, αφού όπως λέει, ως μαμμού δεν μπορούσε να ξεχωρίσει τους ανθρώπους ανάλογα με την ράτσα και την θρησκεία.

“Έκανα αρκετές γέννες. Με φώναζαν και πήγαινα και στα τούρκικα τα χωριά, μέχρι Μασούρα, Κόκκινα, Βροδίσια, πήγαινα.”

Στα χρόνια της ΕΟΚΑ, αρκετές οι φορές που χρειάστηκε να μεταβεί σε σπίτια για γέννα, ακόμη και την ώρα του κέρφιου όταν έξω οι δρόμοι μύριζαν κυριολεκτικά μπαρούτι από τις μάχες των Άγγλων με τους Αντάρτες της περιοχής.

Advertisement

“Έτυχε να γεννήσω εδώ τον Γιάννη, γείτονας μου. Και ήρθε ο παπάς του και μου λέει Αντιγόνη δεν μπορείς να βγεις έξω. Θα μείνεις εδώ. Δεν μπορούσα να βγω έξω.”

Ενώ ήταν τόσο περιζήτητη στην εποχή της, που χρειάστηκε ανά διαστήματα να μεταβαίνει και σε άλλες περιοχές της Κύπρου για να ξεγεννήσει γυναίκες.

“Στην Αθηαίνου έκαμα, στο Πετροφάνι έκαμα,”

Ενώ πέρασε και από Κοφίνου, στην Πάφο, στην Αμαργιέτη, και στην Πόλη Χρυσοχούς, ενώ ήταν τόσο περιζήτητη που ο τότε Αρχίατρος την έστειλε στο χωριό του.

“Το χωριό του ήταν το Στρουμπί. Με έστειλε στο Στρουμπί έκαμα ενάμιση χρόνο και μετά ήρθα πίσω στον Κάτω Πύργο. ”

Την βαλίτσα με τα εργαλεία προετοιμασίας για τη γέννα την έδωσε σε μια από τις κόρες της για να τα προσέχει, και μας την έστειλαν με βίντεο, για να την δούμε.

“Να αφαλοκόψω το μωρό, να σάσω τη γυναίκα. Να κάμω μια ένεση της γυναίκας. ”

Πάντα προετοιμασμένη, για να διαφυλάξει ότι κανένα μωρό και καμία μητέρα δεν θα κινδυνεύσουν στην διαδικασία του τοκετού.

“Και δίδυμους γέννησα. Καταλάβαινες  πριν γεννήσεις ότι ήταν δίδυμα. Ναι. Μου το έμαθαν στις εξετάσεις. Μου έβαζαν και βαθμούς.”

Την κυρία Αντιγόνη μπορείς να κάθεσαι και να ακούς για ώρες αφού σε ταξιδεύει σε μια εποχή στην οποία ο κόσμος ήταν σίγουρα ομορφότερος, παρά τις δυσκολίες.

Μια Μαμμού η οποία την ώρα που μεγάλωνε τα δικά της, βοήθησε να γεννηθούν χιλιάδες παιδιά, πολλά από τα οποία την βλέπουν αυτή τη στιγμή να μιλάει με σεμνότητα για τα όσα έκανε σεμνά και ταπεινά.

“Αγαπώ πολλά τα μωρά, τα μωρά αγαπώ τα πολλά.  ”