Συνέντευξη με την Δρ. Μαρίνα Νεοφύτου – Καθηγήτρια στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κύπρου και ηγείται του Εργαστηρίου-Νησίδας Αριστείας Περιβαλλοντικής Ρευστομηχανικής

1. Για να αντιληφθούν οι φίλοι ακροατές που μας παρακολουθούν, ενημερώστε μας αρχικά τι είναι η Περιβαλλοντική Ρευστομηχανική

Θα προσπαθήσω να εξηγήσω όσο πιο απλά μπορώ τι είναι η Περιβαλλοντική Ρευστομηχανική. Είναι ο κλάδος της μηχανικής επιστήμης που πραγματεύεται προβλήματα που χαρακτηρίζονται από ρευστότητα, από μια εξελικτική δυναμική, μια ροή,  με ειδικό ενδιαφέρον σε αυτά που συναντούμε στο περιβάλλον – είτε φυσικό είτε δομημένο-κτιριακό. Όπως είπε και ο αρχαίος Έλληνας Φιλόσοφος ο Ηράκλειτος ο Εφέσιος τον 6ο αιώνα π.Χ, “Τα πάντα ρει”, είναι διαχρονικά αποδεδειγμένο ότι υπάρχει ένα τεράστιο φάσμα εφαρμογών στην φύση και στο περιβάλλον, στο οποίο ζούμε… Από τις καταιγίδες σκόνης που προέρχονται (κυρίως) από την έρημο Σαχάρα μέχρι την εκμετάλλευση της ενέργειας των θαλάσσιων κυμάτων και μετατροπής της σε ηλεκτρική (κυρίως Σκανδιναβικές χώρες), οπότε και η Περιβαλλοντική Ρευστομηχανική είναι αρκετά πολυσύνθετη και «ρευστή» και πραγματεύεται με την μελέτη των ροών στο περιβάλλον, είτε πρόκειται για τον αέρα της ατμόσφαιρας, είτε πρόκειται για το νερό μιας λίμνης, ενός ποταμού ή της Μεσογείου.

2. Περιγράψτε μας κάποιο/α αποτέλεσμα της δουλειάς που κάνει το Εργαστήριο-Νησίδα Αριστείας Περιβαλλοντικής Ρευστομηχανικής της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κύπρου, του οποίου ηγείστε…

Όσον αφορά τα αποτελέσματα του εργαστηρίου-Νησίδα Αριστείας Περιβαλλοντικής Ρευστομηχανικής της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κύπρου, στο οποίο ηγούμαι, είναι αρκετά και πολύ σημαντικά σε ένα φάσμα θεματικών… το πιο πρόσφατο εύρημά μας, από το Εργαστήριο-Νησίδα Αριστείας Περιβαλλοντικής Ρευστομηχανικής είναι η προέκταση της σημασίας μιας θερμοκρασιακής αλλαγής στην παγκόσμια κλίμακα του κλίματος του 1.5  θα αισθάνεται  μια πεζή σε ένα δρόμο της Λευκωσίας, κατά τη διάρκεια μιας μέρας του καλοκαιριού του 2050. Συγκεκριμένα, βρήκαμε ότι η  αύξηση της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας μέσα στους δρόμους μιας πόλης, μιας γειτονιάς, σε αυτές τις μεριές του κόσμου, μπορεί να φτάσει μέχρι και 2.5 βαθμούς Κελσίου (όταν η παγκόσμια θερμοκρασιακή μεταβολή όντως περιορίζεται στον 1.5 βαθμό Κελσίου), δηλ. στην ανθρώπινη κλίμακα αντιστοιχεί με κάτι ακόμα μεγαλύτερο. Ως εκ  τούτου θα είμαστε σε ψηλότερο θερμικό στρες για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα κατά τη διάρκεια της ημέρας, με αποτέλεσμα να αυξηθεί η θνησιμότητα στην Λευκωσία το 2050 κατά 2.5 φορές λόγω θερμικού στρες! Αυτά τα αποτελέσματα  είναι υπό δημοσίευση και έχουν εκπονηθεί τόσο στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος του Εργαστηρίου-Νησίδας Αριστείας Περιβαλλοντικής Ρευστομηχανικής όσο και στο πλαίσιο ενός από κοινού διδακτορικού προγράμματος του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κύπρου και του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου του Αϊντχόβεν στην Ολλανδία.

3. Που στοχεύει το επιδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Ένωση πρόγραμμα: Αστικό Μικρό-κλίμα και ο Σχεδιασμός ενός Βιώσιμου Δομημένου Περιβάλλοντος /  Urban MicroClimate and the Design of Sustainable Built Environments και ποια η σημασία του για την Κύπρο

Το ερευνητικό αυτό πρόγραμμα στοχεύει στην δημιουργία ενός πυρήνα βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας που στοχεύει στην ανάδειξη του σημαινόμενου της παγκόσμιας κλιματικής αλλαγής στην ανθρώπινη κλίμακα του πολίτη. Αυτό προϋποθέτει βαθύτερη κατανόηση της κλιματικής δυναμικής και αλληλεπίδρασης πολλαπλών κλιμάκων που επηρεάζουν τις πόλεις καθώς και να ερευνήσει την αποτελεσματικότητα  των στρατηγικών σχεδιασμού για  μετριασμό και προσαρμογή μιας πόλης σε ένα μεταβαλλόμενο κλίμα – με ειδική αναφορά στη Λευκωσία.

Παράλληλα το ερευνητικό πρόγραμμα αναδεικνύει γιατί είναι απόλυτα αναγκαίο για μια μικρή χώρα-νησί, όπως είναι η Κύπρος, να έχει αυστηρή κλιματική πολιτική, τη στιγμή που θα μπορούσε κανείς να επιχειρηματολογήσει, ότι η συνεισφορά της ως χώρα στο παγκόσμιο ισοζύγιο των αερίων του θερμοκηπίου είναι στα όρια του στατιστικού λάθους

4. Ποια η σημασία της καινοτομίας για τον συγκεκριμένο τομέα (κλιματική αλλαγή); Ποιες οι τάσεις που υπάρχουν αυτή τη στιγμή σε άλλες χώρες του Ευρωπαϊκού νότου σε θέματα έρευνας, ποιος ο ρόλος των νέων τεχνολογιών και των καινούργιων ιδεών στον τομέα σας;

Η καινοτομία στα θέματα κλιματικής αλλαγής είναι κρίσιμης σημασίας. Δεν έχουμε χρόνο…Έχουμε ήδη αργήσει πολύ…Θα έλεγα ότι η έρευνα έχει ξεπεράσει  αρκετές από τις αβεβαιότητες που είχε να αντιμετωπίσει πριν 10 χρόνια και έχει ήδη προτάσεις σε αρκετά θέματα εφαρμογής…Αυτή τη στιγμή για να είναι χρήσιμη η έρευνα μας στην κοινωνία χρειάζεται πολιτική βούληση από τα κέντρα λήψης αποφάσεων για αξιοποίηση της στο σχεδιασμό τοπικών πολιτικών. Λόγω της ιδιαιτερότητας του ζητήματος της κλιματικής αλλαγής, η κάθε χώρα πρέπει να λάβει υπόψη και τα δικά της χαρακτηριστικά, τις δικές της ιδιαιτερότητες…