Για πρώτη φορά στην ιστορία της Βουλής η Επιτροπή Νομικών επισκέπτεται τις Κεντρικές Φυλακές και περιηγήθηκε στα σχολεία, τις πτέρυγες, τα εργαστήρια, το κουρείο και το γυμναστήριο, συνομίλησε με κρατούμενες, άκουσε τα προβλήματά τους και έστειλε μηνύματα στήριξης, τονίζοντας πως το τρίπτυχο «εκσυγχρονισμός, αναμόρφωση, επανένταξη» θα πρέπει να είναι η κορωνίδα όλων των ενεργειών της πολιτείας.

Η επίσκεψη κράτησε σχεδόν δύο ώρες. Βουλευτές και οι συνεργάτες τους και ΜΜΕ είχαμε την ευκαιρία να δούμε από κοντά τις συνθήκες στις φυλακές και να διαπιστώσουμε αυτό για το οποίο η Κύπρος στο Συμβούλιο της Ευρώπης είναι υπόδειγμα και πρότυπο για το σωφρονιστικό της ίδρυμα. Τα σχολεία των ΚΦ βραβεύτηκαν μάλιστα δύο φορές για τις βέλτιστές τους πρακτικές. Από κοντά είδαμε τη σχέση σεβασμού και εμπιστοσύνης που ανέπτυξε η Διεύθυνση των Φυλακών με τους κρατούμενους και τις τεράστιες προσπάθειες που καταβάλλονται ώστε οι άνθρωποι αυτοί να απαλλαγούν από τις ταμπέλες και το στίγμα και να αρπάξουν τις ευκαιρίες και τα κίνητρα που τους δίνονται για να γίνουν καλύτεροι.

Τα σχολεία στις Φυλακές, ο απόφοιτος Πανεπιστημίου, οι 13 φοιτητές και οι τελειόφοιτοι γυμνασίων και λυκείων

«Νοιώθω τεράστια συγκίνηση γιατί έχω δει από κοντά όλες τις προσπάθειες που κατέβαλε η Διεύθυνση, έχω δει παιδιά που τα πέταξαν στο περιθώριο να ψάχνουν ευκαιρίες και να στέκονται στα πόδια τους και με περηφάνεια λέω ότι η επένδυση στην εκπαίδευση απέδωσε καρπούς». Τα λόγια αυτά ανήκουν στον κ. Ιάκωβο, τον συντονιστή των σχολείων των Φυλακών τα τελευταία 6,5 χρόνια. Μας μίλησε για τις άοκνες προσπάθειες της Διευθύντριας Άννας Αριστοτέλους για να ενταχθεί το εκπαιδευτικό σύστημα που ακολουθείται έξω και στις Φυλακές, τονίζοντας ότι έχει δει κρατούμενους αναλφάβητους να μορφώνονται, άτομα να λαμβάνουν απολυτήριο γυμνασίου και λυκείου, παιδιά να σπουδάζουν και έναν κρατούμενο να λαμβάνει πτυχίο Διοίκησης Επιχειρήσεων.

Αυτή τη στιγμή 13 άτομα παρακολουθούν εξ ‘ αποστάσεως μαθήματα σε Πανεπιστήμια και τα τρία τέταρτα των κρατουμένων παρακολουθούν μαθήματα στα σχολεία. Στην επίσκεψή μας είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε μάθημα λογοτεχνίας την ώρα μάλιστα που γινόταν ανάλυση του ποιήματος «Η Πόλις» του Καβάφη με τους κρατούμενους να μοιράζονται τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους.

«Όταν δώσεις ευκαιρίες και κίνητρα στους ανθρώπους, τα αρπάζουν. Αλλά δυστυχώς όταν βγουν έξω, είναι το κενό», μας είπε ο κ. Ιάκωβος, στέλνοντας μηνύματα για την ανάγκη το στίγμα που ακολουθεί αυτούς τους ανθρώπους, να εξαλειφθεί.

Στην επίσκεψή μας παρακολουθήσαμε και μαθήματα στα τεχνικά εργαστήρια όπου οι κρατούμενοι κατασκευάζουν διάφορες ξύλινες και άλλες κατασκευές, βοηθούν στην σελίδωση βιβλίων και άλλων εκδόσεων μεταξύ αυτών και των πρακτικών της Βουλής, φτιάχνουν εξώφυλλα βιβλίων με μια μοναδική τεχνοτροπία που όμοιά της χρησιμοποιείται στην Ιταλία και μαθαίνουν την τέχνη της κομμωτικής στο κουρείο-εργαστήριο όπου συγκρατούμενοί τους κλείνουν ραντεβού για κόψιμο, κτένισμα και βαφή. Στις γυναικεία πτέρυγα γυναίκες από το Κόγκο μαθαίνουν ελληνικά, φροντίζουν τους γάτους της αυλής και με μεγάλη θέρμη μια από αυτές θέλησε να παίξει πιάνο στους Βουλευτές.

Τα μηνύματα των κρατουμένων

«Είδα ανθρώπους διαλυμένους από τα ναρκωτικά να στέκονται στα πόδια τους και να γίνονται καλύτεροι» μας είπε ο Βάσος.

«Εδώ δεν είμαστε αποκομμένοι, έγινε εκσυγχρονισμός αλλά βλέπουμε και ανθρώπους που θέλουν να μας πάρουν 100 χρόνια πίσω» ανέφερε. Μίλησε και για το πρόβλημα του υπερπληθυσμού λέγοντας ότι από τον Ιούλιο ως σήμερα 200 μετανάστες που ήρθαν στην Κύπρο για ένα καλύτερο αύριο, κρατούνται στις φυλακές.

Ο Jean Paul από την Νιγηρία ευχαρίστησε τους Βουλευτές για την παρουσία τους και είπε ότι πρέπει να στηρίξουν το έργο της Διεύθυνσης και να ακούσουν τα προβλήματά τους. «Άκουσα να λέγεται ότι είμαστε εδώ για αποκατάσταση, και πραγματικά αυτό γίνεται. Για μια δεύτερη ευκαιρία», ανέφερε.

Ο 27χρονος Αντώνης λέει για την τεράστια αλλαγή που επέφερε η Διεύθυνση και εκφράζει την ευγνωμοσύνη του.

Για την ανάγκη να θεσπιστεί το βραχιολάκι για τους υπόδικους μίλησε εκ μέρους τους ένας υπόδικος αναφέροντας ότι το βραχιολάκι θα βοηθήσει πολλούς να συμμορφωθούν. Ανέφερε ότι αναμένουν την εκδίκαση της υπόθεσής τους για πολλούς μήνες έως και χρόνια και χάνουν το δίκαιό τους και στιγματίζονται αναμένοντας. Όπως είπε, το 50% των υποδίκων αθωώνονται και το βραχιολάκι θα βοηθούσε πολύ κόσμο και θα έσωζε πολλά σπίτια.

Ο 61χρονος Φύτος, παρών στην συνάντηση, αναμένει έκδοση στην Αμερική και έως ότου εκδικαστεί η υπόθεσή του θα μπορούσε, όπως λέει ο εκπρόσωπος των υποδίκων, να φέρει βραχιολάκι ενώ τώρα έχασε την επιχείρησή του, τους υπαλλήλους του και στιγματίζεται αναμένοντας. Τονίστηκε πάντως ότι το αν θα καταδικαστούν ή όχι είναι βεβαίως θέμα του δικαστηρίου και όχι της Διεύθυνσης ή των όποιων Βουλευτών και Επιτροπής.

Η Πρόεδρος για τα δικαιώματα των κρατουμένων απηύθυνε έκκληση να προωθηθεί το βραχιολάκι λέγοντας ότι χάνονται οικογένειες αναμένοντας. Είπε ότι τα προβλήματα ξεκινούν έξω από την πόρτα των Φυλακών στον τομέα της επανένταξης καθώς δεν μπορούν να βρουν εργασία λόγω μη λευκού ποινικού μητρώου. «Είναι σαν να τους αφαιρούμε από παντού. Τα παιδιά τους δέχονται bullying, oι οικογένειες διαλύονται, κόσμος έχει ψυχολογικά και γι’ αυτό δεν φταίνε οι Φυλακές», ανέφερε.

Μεγάλο το ζήτημα του υπερπληθυσμού- Συνέταιροι Βουλή και Διεύθυνση

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Νομικών Νίκος Τορναρίτης είπε ότι στόχος της επίσκεψης ήταν να διαπιστώσουν οι Βουλευτές ιδίοις όμμασι τα προβλήματα καθώς αυτή τη στιγμή η Επιτροπή έχει ενώπιόν της σημαντικά νομοσχέδια τα οποία αφορούν την αναδιάταξη νομοθεσιών που ισχύουν για τις Κεντρικές Φυλακές.  Είπε ότι ως εκπρόσωπος της Κύπρου στο ΣτΕ αισθάνεται περήφανος όταν ακούει από ξένους συναδέλφους του για τα επιτεύγματα του σωφρονιστικού ιδρύματος της χώρας μας και τις ενέργειες της Διεύθυνσης.

Ανέφερε ότι σκοπός του Ιδρύματος είναι ο σωφρονισμός και η αναμόρφωση και σκοπός των υπολοίπων αρχών της ΚΔ είναι η ομαλή επανένταξη στην κοινωνία. Πρόσθεσε ότι το έργο που συντελείται για αναμόρφωση και εκπαίδευση είναι σημαντικό και πρόσθεσε πως σε ότι αφορά την επανένταξη θα συζητηθούν περαιτέρω ζητήματα στην Επιτροπή. Τόνισε επίσης ότι δεν πρέπει να μπαίνουν ταμπέλες σε κανένα άνθρωπο.

Ο κ. Τορναρίτης είπε ότι το πρόβλημα του υπερπληθυσμού είναι σοβαρό καθώς οι έγκλειστοι αγγίζουν τον αριθμό των 800 περίπου και πλείστοι είναι αιτητές πολιτικού ασύλου. Ανέφερε ότι πρέπει το ζήτημα να επιλυθεί και ότι υπάρχουν συγκεκριμένες προτάσεις στη Βουλή για αποφόρτιση της έντασης στις ΚΦ.

Σε ερώτηση για  επιστολή του Συνδέσμου Αστυνομίας που υποστηρίζει ότι η κατάσταση στις ΚΦ «είναι χαοτική και ότι εξυφαίνεται έγκλημα» και για το γεγονός ότι η Υπουργός Δικαιοσύνης δεν απάντησε στην επιστολή αυτή, ο κ. Τορναρίτης είπε ότι θα ήταν καλό ο Σύνδεσμος να ήταν σήμερα παρών και ίσως να το πράξει άλλη φορά για να διαπιστώσει την κατάσταση. Είπε ότι σε όλα τα σωφρονιστικά ιδρύματα του πλανήτη προφανέστατα υπάρχουν ατέλειες και τρύπες που θα καλυφθούν και ότι στη σημερινή επίσκεψη δεν διαπιστώθηκαν τα συγκεκριμένα.

Η Διευθύντρια των ΚΦ Άννα Αριστοτέλους  αναφέρθηκε στη σημασία της πρώτης αυτής επίσκεψης της Επιτροπής στις Φυλακές και εξέφρασε τις ευχαριστίες της στους Βουλευτές που στηρίζουν το έργο της Διεύθυνσης. Στόχος μας, είπε, είναι ο σωφρονισμός και η ομαλή επανένταξη, μακριά από ταμπέλες και στιγματισμούς και την απόρριψη που τους ακολουθεί. Είπε ότι η Επιτροπή στηρίζει τους έγκλειστους και ενδιαφέρεται για τα προβλήματά τους.

Είπε ότι είναι σημαντικό στην πορεία αναδιαμόρφωσης των νομοθεσιών για τις ΚΦ να ακούγονται και οι απόψεις των άμεσα εμπλεκομένων και πρόσθεσε ότι η συνεργασία θα συνεχιστεί και σύντομα η Επιτροπή θα επισκεφθεί και πάλι τις ΚΦ.

Για το ζήτημα του υπερπληθυσμού είπε πως τους τελευταίους τρεις μήνες εκτοξεύθηκε ο αριθμός των κρατουμένων και σημειώθηκε αύξηση κατά 35%, δηλαδή είναι σχεδόν διπλάσιος ο αριθμός των κρατουμένων από την χωρητικότητα και αυτό δημιουργεί προβλήματα στην εύρυθμη λειτουργία των ΚΦ.  Είπε ότι αυτό οφείλεται στην μαζική εισδοχή παράνομων αλλοδαπών και εξέφρασε την ελπίδα σύντομα να ληφθούν μέτρα, ώστε αυτοί οι άνθρωποι να μην καταλήγουν στις Φυλακές. Ανέφερε ότι δεν υπάρχει οποιοδήποτε σωφρονιστικό πρόγραμμα για αυτή την κατηγορία των ανθρώπων.

Η αντιπρόεδρος της Επιτροπής Φωτεινή Τσιρίδου είπε πως το έργο της Διεύθυνσης είναι ικανοποιητικό αλλά πρέπει να εξεταστούν και επί μέρους ζητήματα ώστε οι Βουλευτές να νομοθετήσουν με τον πλέον σωστό τρόπο.

Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Γιώργος Κουκουμάς είπε ότι η συνεργασία των δύο πλευρών είναι σημαντική και ότι η έγνοια των Βουλευτών είναι τόσο τα ζητήματα που απασχολούν τους κρατούμενους αλλά και τα εργασιακά θέματα των εργαζομένων. Ανέφερε επίσης ότι οι κρατούμενοι στερούνται την ελευθερία τους στις ΚΦ αλλά δεν πρέπει να στερούνται τα ανθρώπινά τους δικαιώματα.

Από το ΕΛΑΜ ο Σωτήρης Ιωάννου είπε πως είναι σημαντικό να συζητούνται τα θέματα που ανακύπτουν  και τόνισε ότι η Επιτροπή έχει ενώπιον της σοβαρά νομοσχέδια όπως αυτό που προνοεί για βραχιολάκι και άρα από πρώτο χέρι πρέπει να ακουστούν και οι απόψεις των εμπλεκομένων.

Ο Νίκος Γεωργίου του ΔΗΣΥ είπε πως οι δύο πλευρές έχουν συνεργασία και είναι εταίροι ώστε οι ΚΦ να εξακολουθήσουν να είναι ένα σύγχρονο σωφρονιστικό ίδρυμα. Είπε ότι αισθάνεται περήφανος για το έργο που επιτελείται και ότι η Επιτροπή θα συνδράμει για βελτιώσεις.