Μια νέα αποστολή της NASA θα βοηθήσει τους επιστήμονες να κατανοήσουν καλύτερα πώς η αερομεταφερόμενη σκόνη, η οποία έχει βάρος ίσο με 10.000 αεροπλανοφόρα, επηρεάζει το κλίμα και με ποιο τρόπο, εάν δηλαδή το θερμαίνει ή το ψύχει.

Σε ανακοίνωσή της, η NASA προβάλλει δορυφορική φωτογραφία  που λήφθηκε τον Ιούνιο του 2020 στην οποία απεικονίζεται η γεωγραφική μας περιοχή με την Κύπρο στο κέντρο.

Η λεζάντα της φωτογραφίας αναφέρει “Ένα νέφος σκόνης απλώνεται στην ανατολική Μεσόγειο, καλύπτοντας τμήματα της Ελλάδας, της Τουρκίας και της Κύπρου. Η αποστολή EMIT της NASA θα βοηθήσει τους επιστήμονες να κατανοήσουν καλύτερα πώς η αερομεταφερόμενη σκόνη επηρεάζει το κλίμα”.

Το όργανο παρακολούθησης ΕΜΙΤ άρχισε ήδη τις πρώτες του μετρήσεις μετά την εκτόξευσή του στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό τον Ιούλιο.

Το EMIT είναι το πρώτο όργανο που θα χρησιμοποιήσει μια νέα τεχνολογία φασματομετρίας που εφευρέθηκε από τη NASA για την ολοκληρωμένη μέτρηση της σύνθεσης της σκόνης της Γης.

Είναι σχεδιασμένη να αναλύει την αερομεταφερόμενη σκόνη για να μελετήσει εάν και πως αυτή επηρεάζει το κλίμα.

Σκόνη με βάρος 10.000 αεροπλανοφόρων

Οπως σημειώνει η NASA, κάθε χρόνο, οι ισχυροί άνεμοι μεταφέρουν περισσότερους από ένα δισεκατομμύριο μετρικούς τόνους – ή το βάρος 10.000 αεροπλανοφόρων – ορυκτής σκόνης από τις ερήμους της Γης και άλλες ξηρές περιοχές μέσω της ατμόσφαιρας.

Ενώ οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι η σκόνη επηρεάζει το περιβάλλον και το κλίμα, δεν έχουν αρκετά δεδομένα για να προσδιορίσουν, λεπτομερώς, ποιες είναι ή μπορεί να είναι αυτές οι επιπτώσεις στο μέλλον – τουλάχιστον όχι ακόμη.

Το όργανο της NASA θα συμβάλει στην κάλυψη αυτών των κενών και μεταξύ άλλων θα προσδιορίσει τη σύνθεση της ορυκτής σκόνης από τις άνυδρες περιοχές της Γης, θα βοηθήσει τους επιστήμονες να κατανοήσουν πώς η σκόνη επηρεάζει τις διάφορες διαδικασίες του πλανήτη, ενώ τα δεδομένα του θα βελτιώσουν την ακρίβεια των κλιματικών μοντέλων και θα βοηθήσει τους επιστήμονες να προβλέψουν πώς τα μελλοντικά κλιματικά σενάρια θα επηρεάσουν το είδος και την ποσότητα της σκόνης στην ατμόσφαιρά μας.

Θερμαίνει ή ψύχει τον πλανήτη μας η σκόνη;

Αυτή τη στιγμή, οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν εάν η ορυκτή σκόνη έχει σωρευτική επίδραση θέρμανσης ή ψύξης στον πλανήτη. Αυτό συμβαίνει επειδή τα σωματίδια σκόνης στην ατμόσφαιρα έχουν διαφορετικές ιδιότητες.

Για παράδειγμα, ορισμένα σωματίδια μπορεί να είναι σκούρα κόκκινα, ενώ άλλα μπορεί να είναι λευκά. Το χρώμα, αναφέρει, έχει σημασία γιατί καθορίζει αν η σκόνη θα απορροφήσει την ενέργεια του Ήλιου, όπως τα σκουρόχρωμα ορυκτά, ή θα την αντανακλά, όπως τα ανοιχτόχρωμα ορυκτά.  Εάν περισσότερη σκόνη απορροφά την ενέργεια του Ήλιου από ό,τι την αντανακλά, θα θερμάνει τον πλανήτη και το αντίστροφο.

Το EMIT θα παρέχει μια λεπτομερή εικόνα για το πόση σκόνη προέρχεται από τα σκοτεινά και πόση από τα ανοικτόχωρμα ορυκτά. 

Αυτές οι πληροφορίες θα επιτρέψουν στους επιστήμονες να προσδιορίσουν εάν η σκόνη θερμαίνει ή ψύχει τον πλανήτη συνολικά, καθώς και σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.

Τα σωματίδια της ορυκτής σκόνης ποικίλλουν ως προς το χρώμα επειδή αποτελούνται από διαφορετικές ουσίες. Η σκούρα κόκκινη ορυκτή σκόνη παίρνει το χρώμα της, για παράδειγμα, από τον σίδηρο. Η σύνθεση των σωματιδίων σκόνης επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρούν με πολλές από τις φυσικές διεργασίες της Γης.

Για παράδειγμα, η ορυκτή σκόνη παίζει ρόλο στο σχηματισμό νεφών και στην χημεία της ατμόσφαιρας. Όταν η ορυκτή σκόνη εναποτίθεται στους ωκεανούς ή στα δάση, μπορεί να παρέχει θρεπτικά συστατικά για ανάπτυξη, λειτουργώντας σαν λίπασμα. Όταν πέφτει σε χιόνι ή πάγο, η σκόνη επιταχύνει το λιώσιμο, οδηγώντας σε περισσότερη απορροή νερού. Οσον αφορά τον άνθρωπο, η σκόνη μπορεί να είναι επικίνδυνη για την υγεία όταν εισπνέεται.

Το σίγουρο είναι ότι με τις αναμενόμενες μετρήσεις θα δοθούν απαντήσεις σε πολλά ερωτήματα και θα ανοίξουν νέοι ορίζοντες στην κατανόηση του ρόλου που διαδραματίζει η σκόνη στον πλανήτη μας.