Το Τμήμα Ιατρικών Υπηρεσιών και Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας, στο πλαίσιο σειράς οδηγιών για την παρεμπόδιση της εξάπλωσης του Κορωνοϊού SARS–CoV-2, προτρέπει τους υπεύθυνους εκλογών να εφαρμόζουν τα πιο κάτω μέτρα προστασίας.

Σημειώνεται πως για σκοπούς εφαρμογής των υπό αναφορά οδηγιών, ως εργαζόμενοι σε εκλογές θεωρούνται όλο το προσωπικό που έρχεται σε επαφή με τους ψηφοφόρους ή με χώρους που επισκέπτονται οι ψηφοφόροι στο πλαίσιο των εκλογών. Τα μέτρα αυτά θα πρέπει να  θεωρηθούν ως τα ελάχιστα  που θα πρέπει να τυγχάνουν εφαρμογής. Ο Γενικός Έφορος Εκλογών ανάλογα με τις συνθήκες που θα επικρατούν κατά την εκλογική διαδικασία δύναται να επιβάλει επιπρόσθετα μέτρα για τη προστασία των ψηφοφόρων και των εργαζομένων, αν αυτό κριθεί αναγκαίο.

Επίσης είναι σημαντικό να καθοριστούν από τη διεύθυνση της εκλογικής διαδικασίας ρόλοι και αρμοδιότητες στο προσωπικό, ώστε η διάχυση και η διακίνηση των πληροφοριών να εφαρμόζεται αποτελεσματικά (π.χ. εάν κάποιος από το προσωπικό νοσήσει η διεύθυνση πρέπει να ενημερωθεί άμεσα) και επίσης να γνωρίζει το προσωπικό τις ενέργειες στις οποίες πρέπει να προβεί σε περίπτωση οποιουδήποτε έκτακτου περιστατικού τέτοιας φύσεως.

Στα άτομα που βρίσκονται σε περιορισμό μετά από θετικοποίηση τους για τη νόσο Covid 19, και είναι εγγεγραμμένα στον εκλογικό κατάλογο, τη μέρα των εκλογών, χορηγείται άδεια να μεταβούν αποκλειστικά και μόνο στο εκλογικό Κέντρο όπου είναι εγγεγραμμένα, για σκοπούς άσκησης του εκλογικού τους δικαιώματος.

• Στο εκλογικό κέντρο μπορούν να μεταβούν είτε με τα πόδια  είτε με  ιδιωτικό όχημα στο οποίο θα έχουν για αποκλειστική χρήση για την ημέρα εκείνη και χωρίς άλλες στάσεις επισκέψεις.
• Σημειώνεται πως απαγορεύεται η χρήση μέσων μαζικής μεταφοράς.
• Θα πρέπει απαραίτητα να φέρουν προστατευτική μάσκα.

Aίθουσες:

• Οι αίθουσες να αερίζονται επαρκώς. Επιτρέπεται η χρήση κλιματιστικών νοουμένου ότι διασφαλίζεται η συνεχής και επαρκής εισαγωγή φρέσκου αέρα, είτε με τη χρήση μηχανικών συστημάτων είτε με φυσικό τακτικό αερισμό του χώρου.
• Οι εργαζόμενοι και οι εκπρόσωποι των υποψηφίων θα πρέπει απαραίτητα καθ’ όλη τη διάρκεια παραμονής τους στο εκλογικό κέντρο, να φέρουν προστατευτική μάσκα.
• Σύσταση για χρήση προστατευτικής μάσκας από όλους τους ψηφοφόρους εντός των εκλογικών κέντρων
• Ύπαρξη, σε ευκρινή θέση στις εισόδους και εξόδους (όπου εφαρμόζεται),  των αιθουσών ψηφοφορίας, φιάλης αλκοολούχου διαλύματος (με αντλία έγχυσης και βάση) για την υγιεινή των χεριών, προς χρήση των ψηφοφόρων.
• Οι εκλογικοί θάλαμοι δεν θα φέρουν κουρτίνα και θα αποτελεί ευθύνη του προσωπικού του κέντρου η τακτική απολύμανση τους, όπως και όλων των επιφανειών με τις οποίες οι ψηφοφόροι και το προσωπικό έρχονται σε επαφή καθώς και των στυλό.
• Η απολύμανση των χεριών των ψηφοφόρων κατά την είσοδο και έξοδο από το εκλογικό κέντρο είναι υποχρεωτική.

Υγιεινή Προσωπικού

Όλοι οι υπάλληλοι των εκλογικών κέντρων και οι εκπρόσωποι των υποψηφίων, συστήνεται όπως  προβούν σε διαγνωστικό τεστ ταχείας ανίχνευσης αντιγόνου (self test) για την ασθένεια του COVID19 την προηγούμενη των εκλογών.

• Θα πρέπει από τη διεύθυνση της εκλογικής διαδικασίας, να διατίθενται γραπτές οδηγίες και εκπαίδευση σχετικά με τον τρόπο της εξάπλωσης του COVID-19 στο προσωπικό έτσι ώστε  να γνωρίζει τα συμπτώματα του COVID-19 και να είναι σε θέση να τα αναγνωρίζει έγκαιρα. Σκοπός είναι να μπορεί να ζητήσει κατάλληλη ιατρική βοήθεια  και εργαστηριακό έλεγχο και για να ελαχιστοποιηθεί  ο  κίνδυνος μόλυνσης τόσο του κοινού  όσο και των άλλων εργαζομένων.
• Όλο το προσωπικό που εργάζεται στην εκλογική διαδικασία  πρέπει να έχει κατάρτιση σχετικά με τις προφυλάξεις:

Κανόνες ατομικής προστασίας

• Aναπνευστική υγιεινή (σε βήχα ή φτέρνισμα, κάλυψη της μύτης και του στόματος με χαρτομάντιλο το οποίο απορρίπτεται άμεσα στα απορρίμματα. Αν αυτό δεν είναι διαθέσιμο, καλύπτεται το στόμα και η μύτη με το εσωτερικό του αγκώνα)
• Aποφυγή επαφής χεριών με τα μάτια, τη μύτη και το στόμα για τη μείωση του κινδύνου μόλυνσης από τον ιό
• Συχνή υγιεινή των χεριών ιδιαίτερα μετά από επαφή με αναπνευστικές εκκρίσεις, πριν από το φαγητό και μετά τη χρήση της τουαλέτας (η υγιεινή των χεριών περιλαμβάνει είτε καθαρισμό των χεριών με σαπούνι και νερό είτε το τρίψιμο των χεριών με αλκοολούχο διάλυμα, το τρίψιμο με αλκοολούχο διάλυμα είναι προτιμότερο όταν τα χέρια δεν είναι εμφανώς λερωμένα, πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και νερό ιδίως όταν είναι εμφανώς λερωμένα).
• Προσωπικό που παρουσιάζει  συμπτώματα του COVID-19 θα πρέπει να απέχει από την  εργασία και να απευθυνθεί άμεσα τηλεφωνικά  στον προσωπικό του ιατρό. Σε περίπτωση εμφάνισης συμπτωμάτων κατά τη διάρκεια της εργασίας, το εργαζόμενο άτομο θα πρέπει να εγκαταλείπει αμέσως την εργασία. Το εν λόγω προσωπικό μπορεί να εξασκήσει το εκλογικό του δικαίωμα πριν αποχωρήσει.
• Η διεύθυνση της εκλογικής διαδικασίας θα προβαίνει σε διευθετήσεις για την συνεχή παρακολούθηση του προσωπικού αναφορικά με πιθανή εμφάνιση σχετικών συμπτωμάτων.
• Να γίνεται προσπάθεια το προσωπικό να εργάζεται σε ομάδες με μόνιμη σύσταση έτσι ώστε να ελαττώνεται η πιθανότητα διασποράς του ιού σε περίπτωση κρούσματος.
• Να γίνει σύσταση σε άτομα που δυνατό να  ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, να μην εργαστούν στις εκλογές.

Οργάνωση χώρων εκλογών  

Πριν τις εκλογές, για την ενημέρωση του προσωπικού των εκλογών τυχόν συγκεντρώσεις που θα πραγματοποιηθούν, αυτές θα πρέπει να γίνονται με τον λιγότερο αριθμό ατόμων και θα πρέπει να  διέπονται από τα μέτρα ατομικής προστασίας.

Κατά τη διάρκεια της εκλογικής διαδικασίας, θα πρέπει να διασφαλιστεί πως η πρόσβαση στα εκλογικά κέντρα θα διεξάγεται χωρίς συνωστισμό και συγχρωτισμό.

• Θα πρέπει να γίνει γεωγραφικός διασκορπισμός των εκλογικών κέντρων (π.χ σε περισσότερους χώρους)
• Θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι θα είναι ανοικτά όλα τα σημεία πρόσβασης στα εκλογικά κέντρα.
• Να αποφευχθεί η χρησιμοποίηση εκλογικών κέντρων που η πρόσβασή τους γίνεται με ανελκυστήρα.
• Υποχρεωτική διασπορά ψηφοφόρων κατά τη διάρκεια της πρόσβασης στο Κέντρο  και να αποφεύγεται η άσκοπη παραμονή τους στο χώρο.
• Τοποθέτηση αφισών/οδηγιών ατομικής υγιεινής.
• Απολύμανση των κουβούκλιων και του εξοπλισμού κατά τακτά χρονικά διαστήματα.
• Θα υπάρχει αδιάληπτη διαθεσιμότητα αντισηπτικού στην είσοδο των εκλογικών κέντρων, στις τουαλέτες και άλλα περίοπτα σημεία.
• Επιτρέπεται η χρήση κλιματιστικών νοουμένου ότι διασφαλίζεται η συνεχής και επαρκής εισαγωγή φρέσκου αέρα είτε με τη χρήση μηχανικών συστημάτων είτε με φυσικό τακτικό αερισμό του χώρου.

Πρακτικές κατά την διεξαγωγή των εκλογών 

• Θα πρέπει  να γίνει προσπάθεια έτσι ώστε στο εσωτερικού του  κέντρου να παραμένει ο ελάχιστος δυνατό αριθμός ατόμων. Αναμονή ψηφοφόρων να γίνεται στον εξωτερικό χώρο
• Να μειωθεί στο ελάχιστο δυνατό τόσο σε αριθμό όσο και σε χρόνο η παρουσία εντός των κέντρων τόσο τυχόν παρατηρητών οι οποίοι ενεργούν εκ μέρους υποψηφίων και τυχόν επισκέψεις από υποψηφίους /κομματικούς αξιωματούχους.
• Το προσωπικό  να περιορίσει  στο βαθμό που είναι δυνατό  την συνομιλία με ψηφοφόρους και μεταξύ τους  στα απολύτως απαραίτητα.

Πρόταση για διάταξη και ανάθεση καθηκόντων

• Το άτομο που χειρίζεται τον εκλογικό κατάλογο (1) κάθεται δίπλα (στα αριστερά) από το άτομο (2) που θα δίνει τα ψηφοδέλτια.
• Με την είσοδο του ψηφοφόρου στον Κέντρο, αυτός προχωρεί στο άτομο (1) που χειρίζεται τον εκλογικό κατάλογο. Το άτομο (2) που κάθεται δίπλα του δίνει στυλό για να υπογράψει τον κατάλογο και του ζητεί με το ίδιο στυλό να ψηφίσει. (Στυλό προέρχεται από κιτίο Α)
• Αφού ο ψηφοφόρος υπογράψει τον κατάλογο σε αυτό δίνεται από το άτομο 2 το ψηφοδέλτιο.
• Στη συνέχεια ο ψηφοφόρος υπογράφει τον κατάλογο και κρατώντας το ίδιο στυλό προχωρεί στο κουβούκλιο.
• Συστήνεται στα άτομα 1 και 2 να απολυμάνουν τα χέρια τους.
• Αφού σημειώσει την επιλογή του εξέρχεται από το κουβούκλιο και τοποθετεί το ψηφοδέλτιο στην κάλπη και το στυλό στο κιτίο Β.
• Όταν αποχωρήσει o ψηφοφόρος, γίνεται απολύμανση  του κουβουκλίου όπου ο ψηφοφόρος χρησιμοποιεί για την σημείωση της επιλογής του. 
• Κατά τη διαλογή και καταμέτρηση των ψήφων να γίνεται συχνή απολύμανση χεριών.
• Να μην γίνεται ανάλωση τροφίμων/ροφημάτων εντός της του Κέντρου  (κάτι τέτοιο προϋποθέτει την αφαίρεση της μάσκας).

Καθαρισμός και απολύμανση

• Το προσωπικό καθαριότητας πρέπει να εκπαιδευτεί στην κατάλληλη διαδικασία καθαρισμού και απολύμανσης αναφορικά με τον κορωνοϊό COVID-19. Χρησιμοποιούνται προς το σκοπό αυτό τα κατάλληλα έγγραφα που είναι αναρτημένα στην ενότητα «Οδηγίες για αντιμετώπιση των επιπτώσεων του κορωνοϊού σε εργασιακούς χώρους» στην ιστοσελίδα του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών https://www.pio.gov.cy/coronavirus/categories/info
• Επιμελής και συχνός καθαρισμός και απολύμανση των αντικειμένων κοινής χρήσης.
• Συσκευές σαπουνιού και χαρτοπετσετών (soap and paper dispensers) στα αποχωρητήρια να υπάρχει μέριμνα να είναι πάντα με διαθέσιμο σαπούνι και χαρτοπετσέτες, να ελέγχονται συχνά ως προς την ορθή λειτουργία τους και να καθαρίζονται συχνά.
• Εφοδιασμός των  αποχωρητηρίων με υγρό σαπούνι, χειροπετσέτες μιας χρήσης (οι οποίες θα απορρίπτονται σε κάδους με ποδοκίνητο μοχλό πλησίον των νιπτήρων), και αντισηπτικό αλκοολούχο διάλυμα (περιεκτικότητας 70% σε αλκοόλη). Οι πλαστικές σακούλες των κάδων, όταν γεμίζουν, πρέπει να δένονται σφικτά και να απομακρύνονται αμέσως. Τα γάντια μετά τη χρήση τους πρέπει να απορρίπτονται αμέσως στις πλαστικές σακούλες των κάδων απορριμμάτων και να μη γίνονται προσπάθειες καθαρισμού τους, π.χ. πλύσιμο των γαντιών μιας χρήσης και επαναχρησιμοποίησή τους.
• Πέραν  από τις συνήθεις εργασίες καθαρισμού των αποχωρητηρίων, χρειάζεται συχνός καθαρισμός των λείων επιφανειών που χρησιμοποιούνται συχνά (π.χ. πόμολα, χερούλια, κουπαστή από σκάλες ή κιγκλίδωμα,  διακόπτες, βρύσες, κουμπιά ασανσέρ, κλπ.) με κοινά καθαριστικά, δηλαδή υγρό σαπούνι και νερό, ή διάλυμα οικιακής χλωρίνης  (υποχλωριώδες νάτριο σε συγκέντρωση 0,1%), ή υπεροξείδιο του υδρογόνου σε συγκέντρωση 0,5%, ή αλκοολούχο αντισηπτικό (αιθανόλη 70%). Σημειώνεται ότι οι εργασίες καθαρισμού πρέπει να γίνονται με χρήση γαντιών και κατάλληλη για το σκοπό αυτό στολή εργασίας.

Αναλώσιμα

Πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα, ώστε να υπάρχει αδιαλείπτως άμεσα προσβάσιμο στα εκλογικά κέντρα επαρκές αναλώσιμο υλικό για την πρόληψη των λοιμώξεων:

• υγρό σαπούνι
• αλκοολούχο διάλυμα καθαρισμού χεριών (70% αιθανόλη)
• χαρτομάντιλα
• προστατευτικές μάσκες προσώπου.
• σακούλες απορριμμάτων
• υγρά απορρυπαντικά καθαρισμού επιφανειών
• κιτία σημασμένα Α & Β για τοποθέτηση των στυλό.

Παράδοση των εκλογικών κέντρων

Με το πέρας της εκλογικής διαδικασίας οι αίθουσες που θα χρησιμοποιηθούν ως εκλογικά κέντρα, θα πρέπει να εξαεριστούν με φυσικό τρόπο για τουλάχιστο μισή ώρα και να απολυμανθούν .