Ανεπιθύμητη ή/και επαναλαμβανόμενη παρακολούθηση ενός ατόμου από κάποιο άλλο άτομο – ή και άτομα. Αυτός είναι ο ορισμός της παρενοχλητικής παρακολούθησης ή αλλιώς «stalking».

Αν και αρκετοί υποτιμούν ή δεν αντιλαμβάνονται το μέγεθος της ζημιάς που προκαλείται στα θύματα, όταν τα πράγματα (εκ μέρους του θύτη) περιορίζονται στην παρακολούθηση και δεν προχωρούν σε κάποιο βίαιο ξέσπασμα, ωστόσο η ψυχολογική πίεση που υφίσταται το θύμα μπορεί να φτάσει σε σημείο που να θεωρεί πλέον τη ζωή του αφόρητη.

Το stalking είναι συνδεδεμένο με τις έννοιες του εκφοβισμού και της παρενόχλησης και δύναται να γίνει με διάφορους τρόπους, όπως σωματική παρακολούθηση, επίμονα τηλεφωνήματα, απειλές, ενοχλητικές για το θύμα αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, συνεχόμενα μηνύματα μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, αποστολή δώρων κ.α.

Οι stalkers πολλές φορές έχουν σχηματοποιημένη μία εντελώς λανθασμένη πεποίθηση σε σχέση με το πρόσωπο που παρακολουθούν, όπως για παράδειγμα ότι τους αγαπά (erotomania) ή ότι χρειάζεται διάσωση.

Μπορούν επίσης να διαπράττουν το έγκλημα μέσω ξεκάθαρου (φανερού) εκφοβισμού ή μέσω κρυφού (έμμεσου) εκφοβισμού των θυμάτων τους. Μορφές τέτοιου ξεκάθαρου εκφοβισμού αποτελούν και οι βανδαλισμοί ή οι υλικές ζημιές, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις οι θύτες μπορεί να φτάσουν ακόμη και σε σωματική ή σεξουαλική επίθεση.

Ο πιο επικίνδυνος τύπος stalker

Η κατηγορία των παραβατών αυτών διαχωρίζεται περαιτέρω σε υποκατηγορίες, με την πιο επικίνδυνη να είναι αυτή των θυτών που είχαν κάποια σχέση με το θύμα τους (πρώην σύζυγοι, πρώην σύντροφοι κτλ.) Ενδεικτικά στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι περισσότεροι stalkers είναι πρώην σύντροφοι.

Συνέπειες στην καθημερινή ζωή του θύματος

Πέραν της ψυχολογικής βίας που ασκείται στο θύμα μέσω της παρενοχλητικής παρακολούθησης, τις περισσότερες φορές επηρεάζεται η ζωή και η καθημερινότητά του, αφού μπορεί να αναγκαστεί να αλλάξει σπίτι ή αριθμό τηλεφώνου ή και δουλειά σε μία προσπάθεια να ξεφύγει από τον διώκτη του. Όλα τα παραπάνω οδηγούν τα θύματα στη βίωση ενός αφόρητου αισθήματος απομόνωσης το οποίο επιδεινώνει ακόμη περισσότερο την κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει.

Τύποι θυμάτων

Με βάση έρευνα που διεξήχθη στην Αυστραλία, υπάρχουν διάφοροι τύποι θυμάτων stalking:

Θύματα που είχαν προηγούμενη στενή σχέση με τον θύτη (π.χ. πρώην σύντροφοι).

Θύματα που είχαν μια περιστασιακή γνωριμία με τον θύτη τους (π.χ. γείτονες, φίλοι).

Θύματα που είχαν κάποια επαγγελματική σχέση με τον θύτη τους (π.χ. πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης, δάσκαλοι, δικηγόροι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο καταδίωξης).

Stalking στο χώρο εργασίας: Οι θύτες τείνουν να επισκέπτονται τα θύματα στον χώρο εργασίας τους. Τα θύματα μπορεί να είναι εργοδότες, υπάλληλοι κτλ.

Θύματα που δεν γνωρίζουν καθόλου τον stalker τους. Συνήθως αυτοί οι δράστες σχηματίζουν μια αίσθηση θαυμασμού από απόσταση για τα θύματά τους (π.χ. διασημότητες).

Γένος

Αν και το stalking είναι ένα έγκλημα που διαπράττεται και από άνδρες και από γυναίκες, οι μελέτες καταδεικνύουν ότι η συντριπτική πλειοψηφία των θυτών είναι άνδρες.