Διευρύνεται η συνεργασία μεταξύ του Υπουργείου Γεωργίας και του Κέντρου Αριστείας CYENS που υπέγραψαν Μνημόνιο Συναντίληψης για θέματα γεωργίας, αλιείας και προστασίας του περιβάλλοντος. Το Μνημόνιο υπεγράφη την Τρίτη από τον Υπουργό Γεωργίας, Πέτρο Ξενοφώντος, και τον Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου CYENS, Κωνσταντίνο Γιωρκάτζη, στα γραφεία του Κέντρου Αριστείας CYENS, στη Λευκωσία.

Ο Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Πέτρος Ξενοφώντος, ξεναγήθηκε στους χώρους του Κέντρου Αριστείας CYENS και εξέφρασε τη χαρά του που βρίσκεται σε ένα χώρο όπου ο ίδιος μεγάλωσε.

Επεσήμανε ότι «το Μνημόνιο Συναντίληψης αναμένεται να αποτελέσει τη βάση για τη δημιουργία ενός πλαισίου συνεργασίας μεταξύ των δύο Οργανισμών, για την προώθηση της υλοποίησης αντίστοιχων δράσεων αμοιβαίου ενδιαφέροντος και συμφέροντος, με έμφαση στους τομείς της γεωργίας, της αλιείας και της προστασίας του περιβάλλοντος». 

Στον τομέα της γεωργίας και αγροτικής ανάπτυξης, συνέχισε ο Υπουργός Γεωργίας, υπάρχουν θέματα που θα μπορούσαν να διερευνηθούν εις βάθος, δίνοντας λύσεις για τους Κύπριους γεωργούς και κτηνοτρόφους. Μεταξύ άλλων, ο Υπουργός συμπεριέλαβε τη διαχείριση των κτηνοτροφικών αποβλήτων, καθώς και των αναλώσιμων υλικών γεωργικής και κτηνοτροφικής δραστηριότητας, την αντιμετώπιση εντομολογικών εχθρών με ωφέλιμα έντομα, την πρόσβαση στα αγροτεμάχια φυλλοβόλων δέντρων των ορεινών περιοχών, τη χαρτογράφηση των περιοχών όπου υπάρχουν φωλιές ανθρωποπουλιών ή εστίες πολλαπλασιασμού της ποντίκας, καθώς και την εξεύρεση λύσεων για την προστασία των καρποφόρων οπωροφόρων από τις φρουτονυχτερίδες με ταυτόχρονη προστασία του εν λόγω προστατευόμενου είδους. 

Επιπλέον, στον τομέα του θαλάσσιου περιβάλλοντος, συνέχισε ο κ. Ξενοφώντος, υπάρχουν θέματα όπως η ανάπτυξη συμβατών συστημάτων και βάσης δεδομένων για καταγραφή περιβαλλοντικών παραμέτρων και υποβολή των επεξεργασμένων δεδομένων στα διάφορα συστήματα αναφοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και η καταγραφή σημαντικών ειδών, όπως κητωδών και χελωνών και του πληθυσμού τους για την εκτίμηση των πληθυσμών των προστατευόμενων ειδών. 

Άλλα θέματα που εμπίπτουν στον ίδιο τομέα, ανέφερε ο Υπουργός Γεωργίας, είναι η ανάπτυξη λειτουργικού μοντέλου κυκλοφορίας, το οποίο θα καταγράφει τη συμπεριφορά των θαλάσσιων ρευμάτων στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας για αξιοποίηση σε περίπτωση περιστατικού ρύπανσης και διάσωσης, η εγκατάσταση μόνιμων σταθμών παρακολούθησης, με μηχανισμούς ενεργοποίησης συναγερμού για την άμεση αντίδραση (π.χ. έναντι πηγών απελευθερώσεων υδρογονανθράκων στο περιβάλλον ή για λόγους δημόσιας υγείας) και γενικά η δημιουργία ενός εύκολα προσβάσιμου κέντρου δεδομένων για το θαλάσσιο περιβάλλον.

Επιπρόσθετα, εξήγησε ο κ. Ξενοφώντος, στο πλαίσιο του στρατηγικού στόχου της προστασίας του περιβάλλοντος, υπάρχουν θέματα που είναι στις προτεραιότητες του Υπουργείου και αποτελούν πεδία με προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης και διερεύνησης. Τέτοια θέματα είναι η αναβάθμιση του υφιστάμενου συστήματος παρακολούθησης κάλυψης της δασικής βλάστησης μέσω της αξιοποίησης δεδομένων από δορυφορικές εικόνες και σε συνδυασμό με εργασία πεδίου, η ανάπτυξη εφαρμογών για την επαναξιολόγηση εξορυκτικών αποβλήτων και τη μελλοντική χρήση τους, καθώς και η ανάπτυξη εφαρμογών για την προβολή της γεωλογικής και μεταλλευτικής κληρονομιάς. 

Άλλα θέματα που εμπίπτουν στον ίδιο τομέα, είπε ο Υπουργός, είναι η διαχείριση καλαμιώνων στους υγροβιότοπους και στα ποτάμια στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας, η καταγραφή και διαχείριση χωροκατακτητικών ξένων ειδών, η ανάπτυξη εφαρμογής για υπολογιστές / κινητά με σκοπό την παρακολούθηση του περιβαλλοντικού θορύβου (οδικό, αεροπορικό, βιομηχανικό / λιμενικό) και η αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης στην πρόγνωση καιρού και στην ανάλυση κλιματολογικών δεδομένων.

«Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε τις συνθήκες για περαιτέρω προώθηση και ανάπτυξη της εφαρμοσμένης έρευνας στους πιο πάνω τομείς ενδιαφέροντος, σε συνάρτηση με τους στόχους της Πράσινης Συμφωνίας και με επίκεντρο τον Κύπριο αγρότη», κατέληξε ο Υπουργός Γεωργίας. 

Ο Πρόεδρος του Συμβουλίου του Κέντρου Αριστείας CYENS και Δήμαρχος Λευκωσίας, Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης, ανέφερε ότι το Κέντρο αποτελεί ένα μηχανισμό παραγωγής έρευνας και γνώσης με αντίκτυπο στην οικονομία και στην ανταγωνιστικότητας της χώρας. Πρόσθεσε ότι οι ερευνητικές ομάδες SuperWorld του Δρος Ανδρέα Καμηλάρη, DeepCamera του Δρος Αλεσάντρο Αρτούζι και LEAR του Δρος Βασίλη Βασιλειάδη, έχουν  αναπτύξει εφαρμογές και εργαλεία που είναι ιδιαίτερα χρήσιμα για το Υπουργείο Γεωργίας. 

Συγκεκριμένα, όπως εξήγησε, έχουν αναπτυχθεί εργαλεία και τεχνολογίες που συμβάλλουν στη διαχείριση των διαδικασιών αναδάσωσης, στην εκτίμηση αποθέματος άνθρακα στην Κύπρο με την ανίχνευση και καταμέτρηση όλων των τύπων δέντρων στη χώρα, στη χαρτογράφηση, αξιολόγηση και διαχείριση και προστασία των φυσικών οικοτόπων, στην παρακολούθηση και καταμέτρηση σπάνιων ειδών ζώων προς εξαφάνιση, στην αναγνώριση μέσω εικόνων από δορυφόρους για παράνομη απόρριψη αποβλήτων κ.ά., καθώς και στη συλλογή δεδομένων από φάρμες για έξυπνη κτηνοτροφία.

Ακόμη, ο κ. Γιωρκάτζης εξέφρασε την προσδοκία ότι το Κέντρο Αριστείας CYENS μαζί με το Υπουργείο Γεωργίας «θα αναπτύξουν έργα, πρωτοβουλίες και δράσεις με πολλαπλό αντίκτυπο στην κοινωνία και στη χώρα».

Από την πλευρά του, ο Γενικός Διευθυντής του Κέντρου Αριστείας CYENS, Γιώργος Χρυσάνθου, υπογράμμισε ότι «το όραμα του CYENS έγκειται στη χρησιμότητα του Κέντρου και την αξία του στην κυπριακή κοινωνία, με τεχνολογίες εμπνευσμένες από ανθρώπους και σχεδιασμένες για αυτούς».

Εξέφρασε ακόμη την προσδοκία ότι «οι έρευνες που διεξάγονται στο Κέντρο θα φέρουν ουσιαστικές αλλαγές στην ποιότητα της ζωής των ανθρώπων, όπως έπραξε και η ομάδα SuperWorld του Δρος Ανδρέα Καμηλάρη, η οποία ανέπτυξε εφαρμογές και εργαλεία που είναι ιδιαίτερα χρήσιμα για το Υπουργείο Γεωργίας, που συντρέχουν με πρακτικούς τρόπους και κάνουν την αλλαγή στην ποιότητα, προστασία και αξιοποίηση του φυσικού πλούτου της χώρας».

Ο Δρ Ανδρέας Καμηλάρης, ο οποίος ηγείται της ομάδας SuperWorld του Κέντρου Αριστείας CYENS, ανέφερε στο ΚΥΠΕ ότι το Μνημόνιο που υπεγράφη αποτελεί το επιστέγασμα της συνεργασίας που υπάρχει μεταξύ του Κέντρου και του Υπουργείου Γεωργίας τα τελευταία δύο χρόνια. Η ομάδα του δρος Καμηλάρη αναπτύσσει ορισμένα ερευνητικά έργα που ενδιαφέρουν το Υπουργείο. Το ένα έργο, όπως εξήγησε, αφορά την κατανόηση χρήσης της γης, για να επιμετρηθούν οι ποσότητες του διοξειδίου του άνθρακα και να καθοριστούν στόχοι που σχετίζονται με τη Συμφωνία των Παρισίων και την Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ. «Για να γίνει αυτή η καταμέτρηση, χρειάζονται νέες τεχνολογίες, τις οποίες διαθέτουμε», σημείωσε.

Ένα άλλο έργο που αφορά το Υπουργείο Γεωργίας είναι η μοντελοποίηση της εξέλιξης μιας πυρκαγιάς, ανέφερε ο Δρ Καμηλάρης. «Εμείς μοντελοποιούμε την εξέλιξη μιας πυρκαγιάς σε πραγματικό χρόνο βάσει των καιρικών συνθηκών, του υψομέτρου, της κλίσης του εδάφους και του είδους της βλάστησης», σημείωσε, προσθέτοντας ότι οι εφαρμογές που αναπτύσσονται είναι χρήσιμες για ανθρώπους που βρίσκονται κοντά σε πυρκαγιά ούτως ώστε να απομακρυνθούν το συντομότερο δυνατόν, καθώς και για πυροσβέστες που επιχειρούν να προσεγγίσουν το σημείο της πυρκαγιάς.

Ερωτηθείς από το ΚΥΠΕ για τον χρονικό ορίζοντα αποπεράτωσης των έργων, ο Δρ Καμηλάρης εξήγησε ότι κάποια από τα έργα ήδη τρέχουν, ενώ το έργο που αφορά την κατανόηση χρήσης της γης βρίσκεται πολύ κοντά στην ολοκλήρωσή του. «Παρότι το έργο που αφορά τη μοντελοποίηση της εξέλιξης μιας πυρκαγιάς βρίσκεται σε υψηλό βαθμό ετοιμότητας, πρέπει να γίνουν και άλλες μελέτες για να είμαστε απολύτως βέβαιοι ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί σωστά», διευκρίνισε.  

Ο Χάρης Χαραλάμπους, στέλεχος του Κέντρου Αριστείας, παρουσίασε το τρισδιάστατο μοντέλο της πόλης της Λευκωσίας, το οποίο ανέπτυξε το Κέντρο (The iNicosia digital town). Ανέφερε ότι συλλέγονται δεδομένα για καλύτερη κατανόηση, κάτι που μπορεί να εφαρμοστεί όχι μόνο μέσα στην πόλη, αλλά και έξω από αυτήν, όπως σε χωριά ή πάρκα. «Ένας βασικός στόχος είναι να δημιουργήσουμε πολύ υψηλής ευκρίνειας τρισδιάστατη απεικόνιση των μνημείων της Λευκωσίας», πρόσθεσε. 

Ο κ. Χαραλάμπους σημείωσε ότι υπάρχει η δυνατότητα προσομοιώσεων των καιρικών δεδομένων της πόλης, καθώς και η διερεύνηση υποθετικών σεναρίων (what if scenarios) με τη χρήση κλιματολογικών δεδομένων. Ένας άλλος σημαντικός στόχος είναι η ψηφιοποίηση των πάρκων, των δασών και της φύσης της Κύπρου, κατέληξε.

Σημειώνεται ότι το Κέντρο Αριστείας CYENS ιδρύθηκε το 2018 ως μη κερδοσκοπικός οργανισμός, στην εντός των τειχών πόλη της Λευκωσίας, μέσα από εξασφάλιση ανταγωνιστικής πρότασης του χρηματοδοτικού προγράμματος Horizon 2020 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ενίσχυση της έρευνας και καινοτομίας. Συντονιστής του έργου είναι ο Δήμος Λευκωσίας, με εταίρους τα 3 δημόσια πανεπιστήμια της Κύπρου, και τα ευρωπαϊκά επιστημονικά ιδρύματα University Cοllege London (UCL) και Max Planck Institute (MPI), ενώ στηρίζεται από την Κυπριακή Δημοκρατία. To Κέντρο δραστηριοποιείται στους τομείς των Διαδραστικών Μέσων, Έξυπνων Συστημάτων και Αναδυόμενων Τεχνολογιών και διεξάγει διεπιστημονική και εφαρμοσμένη έρευνα σε ένα ευρύ φάσμα επιστημονικών κλάδων.