Το Υπουργείο Γεωργίας, μέσα από τις μετρήσεις ποιότητας του αέρα που καταγράφηκαν στους σταθμούς παρακολούθησης που είναι εγκατεστημένοι στο χωριό Ζύγι και Μαρί, αναφέρει ότι δεν παρατηρήθηκε μόλυνση στην ποιότητα του αέρα, ώστε να επηρεαστεί η πτηνοπανίδα της περιοχής. Αυτό, σημαίνει πως από την πυρκαγιά που ξέσπασε σε σωρούς από παλιά ελαστικά το Σάββατο, 11 Ιουνίου 2022, σε σκουπιδότοπο παρά τω Μαρί και συγκεκριμένα σε υπαίθριο χώρο στο λατομείο της Τσιμεντοποιίας Βασιλικού, δεν υπήρξε απελευθέρωση επιβλαβών/τοξικών ουσιών στην ατμόσφαιρα.

Μετά το περιστατικό, η Ελεγκτική Υπηρεσία είχε εκδώσει ειδική έκθεση για τη Διαχείριση Αποβλήτων Ελαστικών Οχημάτων. Οι σημαντικότερες και πιο σχετικές συστάσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας της Κυπριακής Δημοκρατίας στην υπό αναφορά έκθεση ήταν:

1.        Το Τμήμα Περιβάλλοντος, ως η αρμόδια αρχή, να διενεργεί συστηματικούς ελέγχους στα ΣΔΑΕ, για να διασφαλίζει ότι τηρούνται οι όροι αδειοδότησής τους και οι υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτούς.

2.        Να επαναξιολογηθεί ο τρόπος καταβολής του τέλους διαχείρισης των ελαστικών, ώστε να μην καταβάλλεται ολόκληρο το ποσό πριν από την ολοκλήρωση της διαχείρισής τους.

Με αφορμή την έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας η οποία είχε προβεί σε συγκεκριμένες εισηγήσεις, η Βουλεύτρια των Οικολόγων Αλεξάνδρα Ατταλίδου, στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου ζήτησε να ενημερωθεί από το Υπουργείο Γεωργίας να την ενημερώσει εάν λήφθηκαν υπόψη τα ευρήματα και οι συστάσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας Κυπριακής Δημοκρατίας.

Εντατικοποιήθηκαν οι έλεγχοι

Σύμφωνα με τον αρμόδιο υπουργό, όσον αφορά στα ευρήματα και στις συστάσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας έχουν μελετηθεί και αξιολογηθεί και πάντα λαμβάνονται υπόψη.  Στη βάση των πορισμάτων της Ειδικής Έκθεσης της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, το Τμήμα Περιβάλλοντος του Υπουργείου εντατικοποίησε τους ελέγχους και την παρακολούθηση της συμμόρφωσης των συστημάτων με τους όρους των αδειών που κατέχουν. Συγκεκριμένα, με σειρά επιστολών του, το Τμήμα Περιβάλλοντος ενημέρωσε τα συστήματα για τα όσα επισημαίνονται στην Ειδική Έκθεση του Γενικού Ελεγκτή, ζητώντας από τα συστήματα να μεριμνήσουν για την εφαρμογή τους, ενώ από τον Νοέμβριο του 2021 μέχρι σήμερα πραγματοποιήθηκαν τακτικές συναντήσεις με τα συλλογικά συστήματα με στόχο τη συμμόρφωσή τους με τις υποδείξεις του Γενικού Ελεγκτή, καθώς και με τους όρους των αδειών λειτουργίας τους. 

Μεταξύ άλλων, εφαρμόζονται:

1.   Η αναγραφή των κατηγοριών και των ποσοτήτων των ελαστικών στα τιμολόγια και στις αποδείξεις εισπράξεων του περιβαλλοντικού τέλους των συστημάτων, ώστε να διευκολύνεται ο έλεγχος και η παρακολούθηση.
2. Η ζύγιση και καταγραφή όλων των ποσοτήτων που παραλαμβάνονται από τη Τσιμεντοποιεία Βασιλικού προς διαχείριση.
3. Η υποβολή στο πλαίσιο των ετήσιων εκθέσεων όλων των στοιχείων που απαιτούνται από τους όρους των αδειών λειτουργίας και η υποβολή στοιχείων σε μηνιαία βάση για τις εισαγωγές ελαστικών και για τα απόβλητα ελαστικών που συλλέγονται και παραδίδονται σε αδειοδοτημένες εγκαταστάσεις για σκοπούς ελέγχου.
4. Η έκδοση κουπονιών από τα συστήματα μόνο σε παραγωγούς που είναι μέλη τους και με τους οποίους έχουν προσάψει σχετικές συμφωνίες, βάσει των όρων των αδειών λειτουργίας τους.

Οι έλεγχοι προς τα συστήματα για επιβεβαίωση των όρων αδειοδότησης συνεχίζουν να πραγματοποιούνται σε τακτική βάση. 

Αναφορικά με την καταβολή του τέλους διαχείρισης, σημειώνεται ότι τα απόβλητα ελαστικών που συλλέγονται από τα συστήματα παραδίδονται στη μονάδα διαχείρισης ελαστικών της Εταιρίας “Enerco-Energy Recovery Ltd” και καταβάλλεται το σχετικό τέλος διαχείρισης.  Το τέλος καταβάλλεται μέχρι το τέλος κάθε μήνα για τις ποσότητες που παραδόθηκαν τον προηγούμενο μήνα.  Η μονάδα διαχειρίζεται τα απόβλητα ελαστικών σύμφωνα με τους όρους της άδειας βιομηχανικών εκπομπών της μονάδας, στην οποία καλύπτεται και η δυνατότητα αποθήκευσης μέχρι και την επεξεργασία τους.

Τον Οκτώβριο του 2021 ο τελευταίος έλεγχος

Όσον αφορά στον έλεγχο των εγκαταστάσεων, το Τμήμα Περιβάλλοντος, τα τελευταία 4 χρόνια επιθεωρεί σε τακτά χρονικά διαστήματα τις εγκαταστάσεις του Τσιμεντοποιείου Βασιλικού και της “Enerco-Energy Recovery Ltd”, περιλαμβανομένου και του χώρου αποθήκευσης των ελαστικών.  Η τελευταία επιθεώρηση, πριν την πυρκαγιά, για σκοπούς ελέγχου πραγματοποιήθηκε στις 26/10/2021. Όσον αφορά στις πρόνοιες πυρόσβεσης, η Άδεια Διαχείρισης Αποβλήτων της εταιρείας περιλαμβάνει αναλυτικούς όρους που αφορούν στην πρόληψη και αντιμετώπιση πυρκαγιάς, ενώ η μονάδα διαθέτει τα ακόλουθα μέτρα πυροπροστασίας:

• Σταθερό πυροσβεστικό σύστημα νερού πιέσεως 10 bar κατά μήκος των ορίων της Μονάδας Εκμετάλλευσης με μάνικες και φορητά κανόνια πυρόσβεσης.
• Αποθηκευτικό χώρο νερού 700 tn με δυνατότητα αναπλήρωσης από παρακείμενη λίμνη εντός των ορίων του λατομείου.
• Φορητούς πυροσβεστήρες εγκατεστημένους στα μηχανήματα και τις πυροσβεστικές φωλιές.
• Εναποθετημένους μεγάλους σωρούς χώματος για κατάσβεση με επικάλυψη.
• Άμεση πρόσβαση σε χωματουργικά μηχανήματα που εργάζονται στο λατομείο για καταστολή πυρκαγιάς με χώματα.
• Υδροφόρες για αναπλήρωση νερού στις δεξαμενές πυρόσβεσης.