Ένα πραγματικά ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος, τις τύχες του οποίου θα διαχειρίζονται οι νόμιμοι κάτοικοι του νησιού, Ε/κ και Τ/κ, Μαρωνίτες, Αρμένιοι και Λατίνοι, είναι το όραμά του, δήλωση ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκφράζοντας ετοιμότητα να συνεχίσει τις προσπάθειες για επίλυση του Κυπριακού. Στην ομιλία του στην εκδήλωση στο Προεδρικό για την καταδίκη της τουρκικής εισβολής ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ότι σήμερα ένα σύγχρονο κράτος, πλήρες μέλος της ΕΕ και του ΟΗΕ, δεν χρειάζεται τα αναχρονιστικά συστήματα των εγγυήσεων και την παρουσία ξένων στρατευμάτων. «Αυτό που χρειαζόμαστε είναι τον αλληλοσεβασμό και την αλληλοκατανόηση των ανησυχιών μεταξύ των δύο κοινοτήτων όπως έχουν διαμορφωθεί μέσα από τα πικρά διδάγματα της σύγχρονης ιστορίας της πατρίδας μας».
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέφερε ότι 43 χρόνια μετά, σήμερα ένα μέρος της πατρίδας μας θρηνεί, ένα άλλο πανηγυρίζει.» Εμείς θρηνούμε τους νεκρούς, τους αγνοούμενους, τις πατρογονικές εστίες, τους χώρους λατρείας και τα μνημεία της δικής μας πολιτιστικής κληρονομιάς. Κάποιοι εκ των συμπατριωτών μας και κυρίως η Τουρκία πανηγυρίζουν γιατί με το πρόσχημα της αποκατάστασης της συνταγματικής τάξης εισέβαλε και εκτόπισε 167.000 Ε/κ, δολοφόνησε χιλιάδες, άφησε πέρα των 1.500 αγνοουμένων ενώ συνεχίζει με την παρουσία 40.000 στρατού να κατέχει παράνομα το 37% του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας». Συνεχίζει, πρόσθεσε, να παραβιάζει όλα τα ψηφίσματα του ΟΗΕ, όλες τις αποφάσεις του ΕΔΑΔ και κάθε αρχή διεθνούς δικαίου. Θα ήταν, συνέχισε, ασύγγνωστα ανιστόρητος αν δεν αναφερόταν στα όσα προηγήθηκαν της εισβολής και στην αμφισβήτηση της νομιμότητας που σαν συνεπακόλουθο έφερε τον αδελφοκτόνο διχασμό, τον οποίο εκμεταλλεύτηκε η ελληνόφωνη χούντα των Αθηνών για να διαπράξει το εγκληματικό πραξικόπημα. «Η οφειλόμενη καταδίκη δεν γίνεται για να αναξέσουμε πληγές αλλά για να πάρουμε επιτέλους μαθήματα από μια μακραίωνη ιστορία που εκείνο που δίδαξε και διδάσκει είναι πως στο διχασμό χρεώνουμε τις χαμένες πατρίδες και την ενότητα πιστώνουμε τις ένδοξες σελίδες της ιστορίας μας». Την ίδια ώρα, ανέφερε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, οι αναφορές του για όσους των συμπατριωτών μας πανηγυρίζουν ή για την αδιάλλακτη στάση που η Τουρκία με εμμονή συνεχίζει να τηρεί δεν είναι για να καλλιεργήσει το μίσος ή την αντιπαλότητα μεταξύ των δύο κοινοτήτων, «αλλά για να απαντήσω σε όσους από την τουρκική ή τουρκοκυπριακή πλευρά, ισχυρίζονται πως αισθάνονται ανασφαλείς. Η απάντηση δεν είναι άλλη από την ασφάλεια που μπορεί να προσφέρει μια δίκαιη, βιώσιμη, λειτουργική λύση». Μια λύση, είπε, που θα μας επιτρέπει, στη βάση των όσων έχουν συμφωνηθεί, να δημιουργήσουμε ένα σύγχρονο κράτος που θα σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα όλων ανεξαιρέτων, που θα νοιάζεται πριν και πάνω από όλα για την ευημερία των πολιτών του και όχι για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων της όποιας τρίτης χώρας. «Το δικό μας όραμα είναι να δημιουργήσουμε ένα πραγματικά ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος τις τύχες του οποίου θα διαχειρίζονται οι νόμιμοι κάτοικοι του νησιού, Ε/κ και Τ/κ, Μαρωνίτες, Αρμένιοι και Λατίνοι. Σήμερα ένα σύγχρονο κράτος, πλήρες μέλος της ΕΕ και του ΟΗΕ, δεν χρειάζονται τα αναχρονιστικά συστήματα των εγγυήσεων και η παρουσία ξένων στρατευμάτων». Αυτό που χρειαζόμαστε, συνέχισε, είναι τον αλληλοσεβασμό και την αλληλοκατανόηση των ανησυχιών μεταξύ των δύο κοινοτήτων όπως έχουν διαμορφωθεί μέσα από τα πικρά διδάγματα της σύγχρονης ιστορίας της πατρίδας μας. Η μνήμη των αγωνιστών μας, η τιμή των πεσόντων και των αγνοουμένων μας, ο μόχθος και ο πόθος των τραυματιών και αναπήρων μας του 1974 δεν τιμώνται μόνο με μνημόσυνα και ευχές, ανέφερε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, τιμώνται με έργα και εκείνο που πάντοτε αποτελεί προτεραιότητά του είναι να μην επιτρέψουμε ποτέ σε αυτόν τον τόπο να βιώσει ξανά τον πόλεμο. «Να μην επιτρέψουμε ποτέ να χάνονται ανθρώπινες ζωές για να σωθεί η πατρίδα». Αυτή, είπε, είναι και η βαθύτερη έννοια της προσπάθειας που συνεχίζει να καταβάλλει για την επίλυση του Κυπριακού. «Απολύτως συνειδητά χρησιμοποιώ τη φράση συνεχίζουμε να καταβάλλουμε προσπάθειες, καθώς για μας η προσπάθεια επίλυσης του κυπριακού συνεχίζεται πάντα με την ίδια αποφασιστικότητα». Προτεραιότητά του, συνέχισε, είναι να δημιουργήσουμε στην πατρίδα μας συνθήκες ασφάλειας. Κάποιοι, ανέφερε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, βιάζονται να κλείσουν την πιο φιλόδοξη προσπάθεια που έγινε ποτέ για επίλυση του Κυπριακού, την προσπάθεια που καταβάλλαμε τα τελευταία χρόνια και απέδωσε σημαντικές συγκλίσεις προς όφελος όλων των Κυπρίων. Εμείς ποτέ δεν θα αποδεχθούμε αυτή την επιλογή». Αναζητούσαμε και θα συνεχίσουμε να αναζητούμε τον τρόπο μέσα από μια επίπονη και επίμονη διαπραγμάτευση, να καταστήσουμε την πατρίδα μας ένα κράτος ειρήνης και ευημερίας, ένας κράτος όπου οι δημοκρατικοί θεσμοί, τα ανθρώπινα δικαιώματα θα εφαρμόζονται από τη μια άκρη μέχρι την άλλη, σημείωσε.
Αυτή την έννοια είχε, όπως είπε, και η τεράστια προσπάθεια που κατέβαλε στην Διάσκεψη για την Κύπρο στην Ελβετία, «μια προσπάθεια που ανέδειξε τον πυρήνα του προβλήματος στην Κύπρο, την πηγή της ανασφάλειας που δεν είναι άλλη από την παρουσία των κατοχικών στρατευμάτων». Σίγουρα ο απολογισμός δεν μας ικανοποιεί, είπε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, γιατί παρά την καλή μας θέληση, η Τουρκία, αλλά δυστυχώς και η ηγεσία των Τ/κ συμπατριωτών μας, δεν θέλησαν να κατανοήσουν τις εύλογες ανησυχίες αλλά και τις δίκαιες αξιώσεις των Ε/κ. «Η εμμονή στη συνέχιση του αναχρονιστικού θεσμού των εγγυήσεων και της μόνιμης παραμονής κατοχικών στρατευμάτων οδήγησαν την όλη προσπάθεια για άλλη μια φορά σε αδιέξοδο». Για πρώτη φορά, σημείωσε, καταφέραμε οι θέσεις μας να υιοθετηθούν με σφραγίδα του ΓΓ σε ένα πλαίσιο διαπραγμάτευσης, όπως ο ίδιος το καθόρισε, ένα πλαίσιο που προνοεί κατάργηση των εγγυήσεων, των επεμβατικών δικαιωμάτων και τερματισμό της ομηρίας ενός κράτους, μέλους των ΗΕ και της ΕΕ. Το Κραν Μοντανά, ανέφερε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, υπήρξε ένας ακόμη σταθμός στη μεγάλη μας πορεία για την επίλυση του Κυπριακού. Σε καμιά όμως περίπτωση, πρόσθεσε, δεν είναι το τέλος όπως δηλώνουν εκείνοι που επιθυμούν να αποφύγουν την ανάληψη των ευθυνών τους.«Εμείς επαναλαμβάνουμε την ίδια αποφασιστικότητα, πως είμαστε έτοιμοι να συνεχίσουμε τον διάλογο. Αυτό που απαιτείται είναι η καλή προετοιμασία και η αλλαγή νοοτροπίας και θέσεων της Τουρκίας και εκείνων εκ των Τ/κ συμπατριωτών μας που επιμένουν να είναι μέρος της Τουρκίας αλλά και ταυτόχρονα συμμέτοχοι στη διακυβέρνηση του τόπου», πρόσθεσε. Θέλω να καταστήσω σαφές, είπε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ότι δεν επιθυμούμε να μετατραπούμε σε προτεκτοράτο της όποιας τρίτης χώρας. Αυτό που θέλουμε είναι να διασφαλίσουμε την ανεξαρτησία και κυριαρχία μας για όλους ανεξαίρετα τους Κύπριους. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης θέλησε να απευθυνθεί και στους Τουρκοκύπριους λέγοντας ότι τα οφέλη από τη λύση μάς αφορούν όλους. Για τους Ε/κ,είπε, κύριο μέλημα είναι η ασφάλεια, αλλά και μια δίκαιη λύση που θα ανταποκρίνεται σε όσα βρίσκονται υπό κατοχή. Για τους Τ/κ, συνέχισε, είναι η απόκτηση επιτέλους μίας νόμιμης οντότητας που θα κατοχυρώνει και θα διασφαλίζει στο διηνεκές την υπόσταση τους. «Θεωρώ πως οι προτάσεις που καταθέσαμε διαχρονικά, αλλά και στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης στο Κραν Μοντανά δίνουν απαντήσεις και στις δικές τους ανησυχίες. Παρέχουν, όμως, ισορροπημένα και τις απαραίτητες δικλείδες ασφαλείας προς τους Ε/κ, πως δηλαδή το κράτος που προσπαθούμε να οικοδομήσουμε θα είναι ένα πραγματικά ανεξάρτητο κράτος, το οποίο θα διοικούν οι ίδιοι οι νόμιμοι πολίτες του, χωρίς επικυριαρχία καμίας μητέρας πατρίδας και χωρίς εκβιαστική παρουσία κανενός στρατιωτικού τμήματος». Μπορεί οι εξελίξεις να μας απογοήτευσαν προσωρινά, ανέφερε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, αλλά δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση να μας οδηγήσουν στη μοιρολατρία και στην εγκατάλειψη της προσπάθειας. Αυτή, είπε, είναι η μεγάλη υπόσχεση προς όσους έδωσαν τη ζωή τους, προς όσους αγωνίστηκαν για αυτό τον τόπο, προς όσους χάθηκαν και βασανίστηκαν και αυτός ήταν και θα παραμείνει ο στόχος «τον οποίο απαρασάλευτα θα διεκδικούμε».