Αβεβαιότητα και ανησυχία για το μέλλον του κυπριακού εκφράζει μέσα από την Έκθεση Καλών Υπηρεσιών του ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών. Ο Αντόνιο Γκουτέρες ρίχνει την ευθύνη για τα παραπέρα βήματα αποκλειστικά στις πλευρές, επαναλαμβάνοντας την ετοιμότητα του ΟΗΕ να υποστηρίξει τις όποιες πρωτοβουλίες κινούνται προς την ορθή κατεύθυνση. Η έκθεση επικεντρώνεται στις εξελίξεις από τις 16 Δεκεμβρίου 2021 έως τις 14 Ιουνίου.

Τα κύρια σημεία της έκθεσης

Ζήτημα Απεσταλμένου: Το θέμα που εκκρεμεί από την πενταμερή διάσκεψη της Γενεύης τον Απρίλιο του 2021 για τον διορισμό ενός ειδικού απεσταλμένου θίγεται στην έκθεση, με τον Αντόνιο Γκουτέρες να εκφράζει την εκτίμηση ότι θα μπορούσε να παράσχει κρίσιμης σημασίας υποστήριξη στις δύο πλευρές.

«Καθώς οι απόψεις για τον ρόλο και την εντολή ενός απεσταλμένου εξακολουθούν να διαφέρουν, δεν έχει βρεθεί ακόμη συμφωνία σχετικά με τις λεπτομέρειες για το διορισμό απεσταλμένου των Ηνωμένων Εθνών, ο οποίος θα μπορούσε να διερευνήσει τρόπους επίτευξης κοινού εδάφους για την επανάληψη των διαπραγματεύσεων για μια μόνιμη διευθέτηση στην Κύπρο», επισημαίνει, προσθέτοντας πως η δέσμευση προς τις πλευρές και τις εγγυήτριες δυνάμεις προς αυτή την κατεύθυνση εξακολουθεί να υπάρχει. Το μέλλον της διαδικασίας, τονίζει, παραμένει στα χέρια των μερών.

ΜΟΕ

Σε ότι αφορά τα ΜΟΕ ο κ. Γκουτέρες εκτιμά ότι θα είχαν θετικό αντίκτυπο για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο κοινοτήτων, στοιχείο απαραίτητο όπως επισημαίνει ως προς την επίτευξη συναίνεσης αφετηρίας για ουσιαστικές, προσανατολισμένες στο αποτέλεσμα διαπραγματεύσεις.

Το κλίμα στις δύο πλευρές

Ο κ. Γκουτέρες εντοπίζει ζήτημα αβεβαιότητας και αυξανόμενης πόλωσης στο τουρκοκυπριακό πολιτικό τοπίο, ενώ αναφορά γίνεται και για την έναρξη της προεκλογικής εκστρατείας για τις προεδρικές εκλογές του 2023 στις ελεύθερες περιοχές.

«Η απουσία ουσιαστικού διαλόγου για το Κυπριακό μεταξύ των δύο πλευρών και δεδομένου του επικρατούντος κοινωνικοοικονομικού και πολιτικού κλίματος, προκαλούν αβεβαιότητα όσον αφορά στις προοπτικές επίτευξης κοινού εδάφους για την ειρηνευτική διαδικασία στην Κύπρο», τονίζεται στην έκθεση.

Το θέμα των εντάσεων

Ο ΓΓ εμφανίζεται ακόμη ανήσυχος για τις εντάσεις μέσα και γύρω από την Κύπρο και την ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου και προτρέπει όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να αποφύγουν μονομερείς ενέργειες που θα μπορούσαν να αυξήσουν τις εντάσεις αλλά να καταβάλουν προσπάθειες για την εκτόνωση της έντασης.

Ο ίδιος επεσήμανε πως ενώ οι σχέσεις μεταξύ των εγγυητριών δυνάμεων, Ελλάδας και Τουρκίας, φαινόταν να βελτιώνονται, ιδιαίτερα τον Μάρτιο, οι εντάσεις σταδιακά αυξήθηκαν ξανά προς το τέλος της περιόδου αναφοράς.

Τα Βαρώσια

Ο ΓΓ επαναβεβαιώνει επίσης την θέση των Ηνωμένων Εθνών για το ζήτημα των Βαρωσίων.

“Η θέση των Ηνωμένων Εθνών για τα Βαρώσια παραμένει αμετάβλητη. Υπενθυμίζω τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας για το θέμα, ιδίως τα ψηφίσματα 550 (1984) και 789 (1992), και υπογραμμίζω τη σημασία της πλήρους τήρησης αυτών των ψηφισμάτων”.

Το φυσικό αέριο

Παράλληλα σε ότι αφορά τους φυσικούς πόρους, ο Αντόνιο Γκουτέρες υπενθυμίζει τη θέση των Ηνωμένων Εθνών ότι αυτοί θα πρέπει να αξιοποιηθούν προς όφελος και των δύο κοινοτήτων και να αποτελούν ισχυρό κίνητρο αναζήτησης επειγόντως αμοιβαία αποδεκτών και βιώσιμων λύσεων σε διαφωνίες που σχετίζονται με το αναφερθέν θέμα.

«Τα τρέχοντα ή προγραμματισμένα έργα ενεργειακής συνεργασίας στην περιοχή προς όφελος όλων των σχετικών ενδιαφερομένων», προσθέτει.

Ο ΓΓ του ΟΗΕ αναφέρει ότι λόγω της συνεχιζόμενης απουσίας ουσιαστικού διαλόγου για το Κυπριακό μεταξύ των δύο πλευρών και δεδομένου του επικρατούντος κοινωνικοοικονομικού και πολιτικού κλίματος, οι προοπτικές επίτευξης κοινού εδάφους για την ειρηνευτική διαδικασία στην Κύπρο παραμένουν προς το παρόν αβέβαιες.