Η εμπλοκή και η στήριξή της ΕΕ για την επίλυση του Κυπριακού είναι εκ των ων ουκ άνευ για την αποκλιμάκωση των εντάσεων στην περιοχή, δήλωσε στο ΚΥΠΕ ο Πρέσβης του Βελγίου στην Κύπρο, με έδρα την Αθήνα, Μαρκ Κάλκοεν, σημειώνοντας πως η ΕΕ είναι έτοιμη να στηρίξει μια υπό τα Ηνωμένα Έθνη διαδικασία συνομιλιών.

Εξέφρασε, περαιτέρω, τη βεβαιότητα πως εάν ο διορισμός ενός απεσταλμένου της ΕΕ για το Κυπριακό είναι υποβοηθητικός και αποδεκτός και από τις δυο πλευρές, ο Ύπατος Εκπρόσωπος και ο Πρόεδρος του Συμβουλίου της ΕΕ θα προχωρήσουν προς αυτή την κατεύθυνση για να στηρίξουν τις υπό τα Ηνωμένα Έθνη συνομιλίες.

Σε συνέντευξή του στο ΚΥΠΕ, ο κ. Κάλκοεν τόνισε ακόμη πως η ενότητα είναι ζωτική για την αξιοπιστία της ΕΕ, υπογραμμίζοντας την ανάγκη η Ένωση να έχει μια ξεκάθαρη και ομόφωνη θέση σε σχέση με τις συνεχιζόμενες συρράξεις.

Ο κ. Κάλκοεν, του οποίου η χώρα θα ασκεί την εκ περιτροπής Προεδρία της ΕΕ κατά το πρώτο εξάμηνο του 2024, ανέφερε πως «ενώ η ΕΕ μπόρεσε να τηρήσει μια κοινή αντίδραση στη διαμάχη Ρωσίας – Ουκρανίας έως τώρα, μια τέτοια ομόφωνη αντίδραση δεν κατέστη επί του παρόντος δυνατή στο ισραηλινο-παλαιστινιακό ζήτημα», προσθέτοντας πως σε ό,τι αφορά τη Μέση Ανατολή η ΕΕ «θα μπορούσε τώρα να παίξει έναν ακόμα πιο εκτεταμένο ρόλο με το να φέρει τα εμπλεκόμενα μέρη μαζί το τραπέζι για πραγματικές διαπραγματεύσεις και για συνοδευτικά μέτρα, σε περίπτωση που μια πολιτική διαδικασία μπορέσει επιτυχώς να ξεκινήσει».

Ερωτηθείς για την πρωτοβουλία της Λευκωσίας για έναν ανθρωπιστικό θαλάσσιο διάδρομο προς τη Γάζα, ο Πρέσβης του Βελγίου ανέφερε πως «ενθαρρύνουμε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να εργαστούν όσο πιο γρήγορα και όσο πιο στενά από κοινού για να καταστήσουν εφικτό αυτόν τον διάδρομο, που θα μπορούσε να φέρει επαρκείς ποσότητες της αναγκαίας, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, βοήθειας και αρωγής στη Γάζα».

Ο κ. Κάλκοεν ανέφερε πως η Βελγική Προεδρία της ΕΕ είναι οικοδομημένη γύρω από τα θέματα της ασφάλειας, της ευημερίας και της προετοιμασίας του μέλλοντός μας, και το μότο της είναι «Προστατεύουμε, Ενδυναμώνουμε, Προετοιμαζόμαστε», υπογραμμίζοντας πως η χώρα του ως η χώρα που θα ασκεί την Προεδρία “θα εργαστεί σκληρά ως ένα παράγοντας που διευκολύνει, και ως ένας  έντιμος διαμεσολαβητής με όλα τα κράτη μέλη και τους θεσμούς της ΕΕ, προσπαθώντας να εξεύρει τους απαραίτητους συμβιβασμούς για να πετύχει αποτελέσματα και να οδηγήσει σε μια ισχυρή και ικανή ΕΕ που να είναι ισάξια της ελπίδας και των προσδοκιών των πολιτών της”.

Ερωτηθείς για τις προσπάθειες επανέναρξης των διαπραγματεύσεων για λύση του Κυπριακού, επεσήμανε πως καλωσορίζουν όλες τις προσπάθειες για επανέναρξη των συνομιλιών για λύση του Κυπριακού, που βρίσκονται υπό την αιγίδα και την ηγεσία των ΗΕ, προσθέτοντας πως «θα επιδοκιμάζαμε τον διορισμό ενός νέου απεσταλμένου των ΗΕ από τον ΓΓ του ΟΗΕ και ελπίζουμε ότι ο διορισμός αυτός θα δημοσιοποιηθεί το συντομότερο δυνατό».

«Αυτός ο απεσταλμένος των ΗΕ πρέπει να εργαστεί προς τη δημιουργία ενός οδικού χάρτη για περαιτέρω ζητήματα που θα συζητηθούν μεταξύ των ενδιαφερόμενων μερών. Όπως πάντα, η ΕΕ είναι έτοιμη να βοηθήσει για προώθηση αυτής της διαδικασίας, αλλά επαναλαμβάνω πως αυτή η διαδικασία βρίσκεται υπό τα ΗΕ», πρόσθεσε.

Προτεραιότητες: «Προστατεύουμε, Ενδυναμώνουμε, Προετοιμαζόμαστε»

Ερωτηθείς για τις προτεραιότητες της Βελγικής Προεδρίας της ΕΕ, ο Πρέσβης ανέφερε πως «ως ιδρυτικό μέλος της ΕΕ, το Βέλγιο θα έχει για 13η φορά την Προεδρία της ΕΕ. Καθ’ όλη τη διάρκεια όλων αυτών των χρόνων, έχουμε οικοδομήσει μια μεγάλη εμπειρία σε θέματα της ΕΕ, που αποτελούν μέρος του DNA μας τώρα».

Πρόσθεσε πως το Βέλγιο, ως ασκούσα την Προεδρία χώρα, θα εργαστεί σκληρά ως ένας παράγοντας που διευκολύνει και ως ένας έντιμος διαμεσολαβητής με όλα τα κράτη μέλη και τους θεσμούς της ΕΕ, προσπαθώντας να εξεύρει τους απαραίτητους συμβιβασμούς για να πετύχει αποτελέσματα και να οδηγήσει σε μια ισχυρή και ικανή ΕΕ που να είναι ισάξια της ελπίδας και των προσδοκιών των πολιτών της.

Σύμφωνα με τον κ. Κάλκοεν, οι κύριες προτεραιότητες της Βελγικής Προεδρίας μπορούν να χωριστούν σε δυο μέρη. Όπως επεσήμανε τους πρώτους μήνες, πριν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διακόψει τις εργασίες του για την προετοιμασία για τις Ευρωεκλογές, θα επικεντρωθούν στο να περάσουν όσο το δυνατόν περισσότερα νομοθετικά κείμενα τα οποία θα «κληρονομήσουν» από την Ισπανική Προεδρία.

«Εφόσον ο αριθμός τους αναμένεται να ξεπεράσει τα 150, θα υπάρξει η ανάγκη για προτεραιοποίηση. Ως εκ τούτου μπορούμε να πούμε πως αυτό θα είναι ‘η ολοκλήρωση του προηγούμενου προγράμματος της ΕΕ’, πριν να στρέψουμε την προσοχή μας στο δεύτερος μέρος της Βελγικής Προεδρίας, το μέλλον», πρόσθεσε.

Όπως ανέφερε «θα δουλέψουμε, μαζί με όλους τους εταίρους, για τη Στρατηγική Ατζέντα 2024-2029, που πρέπει να υιοθετηθεί τον Ιούνιο του 2024 και που θα θέσει τις προτεραιότητες και τις ενέργειες της ΕΕ για αυτά τα επερχόμενα χρόνια. Χρειάζεται επίσης να ξεκινήσουμε τη διαδικασία για την περαιτέρω διεύρυνση της ΕΕ και την εσωτερική αναδιαμόρφωση της ΕΕ, για να προετοιμαστούμε ώστε να είμαστε ένας αποφασιστικός παίκτης στις παγκόσμιες υποθέσεις και να επιτρέψουμε ευελιξία στη λήψη αποφάσεων».

Ο Πρέσβης σημείωσε πως η Βελγική Προεδρία «είναι οικοδομημένη γύρω από τα θέματα της ασφάλειας – να προστατέψουμε τον λαό μας- της ευημερίας- να ενδυναμώσουμε την οικονομία μας και να εφαρμόσουμε την πράσινη συμφωνία, – και της προετοιμασίας του μέλλοντος  – συνέχεια σε ό,τι αφορά τις αποφάσεις για τη διεύρυνση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δεκεμβρίου του 2023 και να θέσουμε σε κίνηση τη διαδικασία για τις εσωτερικές μεταρρυθμίσεις στην ΕΕ και να εξετάσουμε τι χρειάζεται να κάνουμε, πως να το κάνουμε και τέλος πως θεσμικά να προετοιμαστούμε για αυτές τις νέες προκλήσεις».

Επεσήμανε πως η ασφάλεια «είναι πρώτα και κύρια συνδεδεμένη με την ενδυνάμωση του κράτους δικαίου και τη συμμόρφωση με τις δεσμεύσεις μας για τη δημοκρατία και τις θεμελιώδεις αξίες. Σημαίνει επίσης μια ΕΕ καλύτερα εφοδιασμένη για να αντιμετωπίσει τη μετανάστευση, μέσω συνεταιρισμών με τρίτες χώρες και της εφαρμογής του Συμφώνου Ασύλου και Μετανάστευσης, και το οργανωμένο έγκλημα», ανέφερε.

«Οι κοινές αμυντικές μας δυνατότητες και βιομηχανίες πρέπει να ενδυναμωθούν. Και πρώτα και κύρια πρέπει να συνεχίσουμε την ισχυρή μας στήριξη προς την Ουκρανία και να μην δεχτούμε απρόκλητες επιθέσεις ενάντια στην κυριαρχία της. Οι πολίτες της ΕΕ θέλουν επίσης περαιτέρω δράση στον τομέα της κοινωνικής ατζέντας και της ατζέντας της υγείας, και το Βέλγιο θα φιλοξενήσει κάποιες συνόδους για αυτούς τους τομείς», πρόσθεσε.

Συνέχισε αναφέροντας πως για ενίσχυση της ευημερίας «πρέπει να αυξήσουμε την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ, να εδραιώσουμε την εσωτερική μας αγορά, να δημιουργήσουμε μια βιομηχανική πολιτική της ΕΕ. Πρέπει να συνεχίσουμε να διασφαλίζουμε την ασφάλεια της ενεργειακής προμήθειας και να επιταχύνουμε την ενεργειακή μετάβαση. Επίσης θα πρέπει να εφαρμόσουμε περαιτέρω την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, με στόχους για το 2030, το 2040 και το 2050».

«Εν κατακλείδι, θα πρέπει να ξεκινήσουμε τη συζήτηση για το μέλλον της συνοχής και των αγροτικών πολιτικών μετά το 2027», πρόσθεσε.

Για όλους τους πιο πάνω λόγους, το μότο της Προεδρία μας είναι «Προστατεύουμε, Ενδυναμώνουμε, Προετοιμαζόμαστε», ανέφερε.

Δυο πόλεμοι στη γειτονιά της Ευρώπης

Ερωτηθείς για τους δυο πολέμους που λαμβάνουν χώρα στην άμεση γειτονιά της Ευρώπης, ο ένας μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς και ο άλλος μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, και για τη θέση της ΕΕ για αυτούς, ο Πρέσβης του Βελγίου υπογράμμισε τη διαφορά μεταξύ τους: «Η Ρωσία εισέβαλε στη γείτονά της, την Ουκρανία, χωρίς να έχει προκληθεί και αυτός είναι ένας καθαρά επιθετικός πόλεμος. Από την άλλη, το Ισραήλ ήρθε αντιμέτωπο με τη βάρβαρη επίθεση στο έδαφός του από την τρομοκρατική οργάνωση Χαμάς και ανταπέδωσε ως μια πράξη αυτοάμυνας», ανέφερε.

Επεσήμανε πως η θέση του Βελγίου και για τους δυο πολέμους είναι ξεκάθαρη «και δεν μπορούμε να κατηγορηθούμε πως τηρούμε δυο μέτρα και δυο σταθμά».

«Το Βέλγιο καταδικάζει την απρόκλητη και αχρείαστη επίθεση επί της κυριαρχίας της Ουκρανίας. Στέκεται στο πλευρό της Ουκρανίας, προς υπεράσπιση των νόμιμων δικαιωμάτων της να υπάρχει εντός των συνόρων της, να οργανώνει την κοινωνία σύμφωνα με τις επιθυμίες του λαού της και προς υπεράσπιση της δημοκρατίας. Είναι σημαντικό για το Βέλγιο η ΕΕ να συνεχίσει τη στρατιωτική, οικονομική, ανθρωπιστική και πολιτική της στήριξη προς την Ουκρανία. Η ευρωπαϊκή ενότητα είναι ζωτική για την αξιοπιστία μας. Το Βέλγιο θα συνεχίσει να στηρίζει την Ουκρανία σε όλους τους τομείς, όπως το να καταστούν διαθέσιμα το 2024 1,7 δισεκατομμύρια ευρώ –  ο τόκος επί των ρωσικών παγωμένων περιουσιακών στοιχείων στο Βέλγιο – για στρατιωτικό υλικό, ανθρωπιστική βοήθεια ή ανοικοδόμηση περιοχών της Ουκρανίας που έχουν πληγεί περισσότερο», ανέφερε.

Σε ό,τι αφορά τη διαμάχη μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, σημείωσε πως «το Βέλγιο έχει απερίφραστα καταδικάσει τις τρομοκρατικές ενέργειες που διενεργήθηκαν από τη Χαμάς και την παλαιστινιακή ισλαμική Τζιχάντ στις 7 Οκτωβρίου και έχει επανειλημμένα καλέσει για την απελευθέρωση, χωρίς καθυστέρηση, των ομήρων».

«Το Βέλγιο αναγνωρίζει το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτό-άμυνα, αλλά αυτό πρέπει να ασκείται με σεβασμό στο διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο. Το Βέλγιο υπογραμμίζει την ιδιαίτερη σημασία που έχει όλα τα μέρη στη διαμάχη να σέβονται το διεθνές δίκαιο και το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο. Για το Βέλγιο είναι ύψιστης σημασίας η ανθρωπιστική βοήθεια να διανεμηθεί στους πρόσφυγες πολίτες στη Λωρίδα της Γάζας μέσω όσων σημείων εισόδου χρειάζεται και μέσω των κατάλληλων διόδων», ανέφερε.

Σημείωσε πως το Βέλγιο είχε από την αρχή υποστηρίξει με άλλα κράτη το ψήφισμα των ΗΕ για μια διαρκή ανθρωπιστική παύση των εχθροπραξιών, που πρώτα εισήγαγαν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, και που ψηφίστηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2023.

Επιπρόσθετα, ο κ. Κάλκοεν εξέφρασε τη θέση της χώρας του υπέρ μιας λύσης δυο κρατών για την ισραηλινο-παλαιστινιακή διένεξη, στη βάση των συνόρων του Ιουνίου του 1967, με την Ιερουσαλήμ να είναι πρωτεύουσα των δυο κρατών.

Ακόμη υπογράμμισε πως «υπάρχει μια ξεκάθαρη διαφορά μεταξύ τρομοκρατικών κινημάτων όπως η Χαμάς και οντοτήτων που επιλέγουν την πολιτική και τη νόμιμη οδό. Το Βέλγιο αναγνωρίζει την Παλαιστινιακή Αρχή ως τη νόμιμη αρχή του παλαιστινιακού λαού. Ως εκ τούτου διατηρεί μια ξεκάθαρη ισορροπία μεταξύ των νόμιμων φιλοδοξιών του Ισραήλ, υπό το φως των πρόσφατων γεγονότων, και των νόμιμων φιλοδοξιών του παλαιστινιακού λαού και του αραβικού κόσμου εδώ και πολλές δεκαετίες», πρόσθεσε.

Συνέχισε αναφέροντας πως «η ΕΕ πρέπει να επιδιώξει να έχει μια ξεκάθαρη και ομόφωνη θέση σε σχέση με τις συνεχιζόμενες διαμάχες. Εάν επιθυμεί να παίξει έναν αυξημένο γεωπολιτικό ρόλο, η ΕΕ πρέπει να είναι περισσότερο ένας παίκτης και όχι μόνο κάποιος που πληρώνει. Είναι με αυτή την πρόθεση που οι Πρωθυπουργοί της Ισπανίας και του Βελγίου, Σάντσεθ και Ντε Κρο, πραγματοποίησαν ένα κοινό ταξίδι στη Μέση Ανατολή πρόσφατα. Ενώ η ΕΕ μπόρεσε να τηρήσει μια κοινή αντίδραση στη διαμάχη Ρωσίας – Ουκρανίας έως τώρα, μια τέτοια ομόφωνη αντίδραση δεν κατέστη επί του παρόντος δυνατή στο ισραηλινο-παλαιστινιακό ζήτημα», ανέφερε.

Σημείωσε, περαιτέρω, πως «η ΕΕ υπήρξε μέρος του Κουαρτέτου για τη Μέση Ανατολή, αλλά θα μπορούσε τώρα να παίξει έναν ακόμα πιο εκτεταμένο ρόλο με το να φέρει τα εμπλεκόμενα μέρη μαζί το τραπέζι για πραγματικές διαπραγματεύσεις και για συνοδευτικά μέτρα, σε περίπτωση που μια πολιτική διαδικασία μπορέσει επιτυχώς να ξεκινήσει».

Ερωτηθείς για την πρωτοβουλία της Λευκωσίας για έναν ανθρωπιστικό θαλάσσιο διάδρομο προς τη Γάζα, ο Πρέσβης του Βελγίου ανέφερε πως «καλωσορίζουμε και υποστηρίζουμε όλες τις πρωτοβουλίες που μπορούν να επιφέρουν ανακούφιση στους πολλούς εκτοπισμένους στη Γάζα βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Ενθαρρύνουμε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να εργαστούν όσο πιο γρήγορα και όσο πιο στενά από κοινού για να καταστήσουν εφικτό αυτόν τον διάδρομο, που θα μπορούσε να φέρει επαρκείς ποσότητες της αναγκαίας, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, βοήθειας και αρωγής στη Γάζα», πρόσθεσε.

Ο ρόλος της ΕΕ στα διεθνή πολιτικά δρώμενα

Σε ερώτηση για τον ρόλο της ΕΕ στα διεθνή πολιτικά δρώμενα, ο κ. Κάλκοεν υπενθύμισε πως «από την αρχή, η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση στόχευε στη διασφάλιση της σταθερότητας για τη δημιουργία κοινών συμφερόντων και ευημερίας σε όλη την Ευρώπη. Αυτή είναι ακόμη η κινητήρια δύναμη, και η ρωσική επιθετικότητα κατά της Ουκρανίας μας έχει υπενθυμίσει ότι αυτό το κίνητρο παραμένει σε ισχύ. Η στρατηγική επιλογή για σταθεροποίηση της ηπείρου μέσω της διεύρυνσης έχει επιβεβαιωθεί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο», επεσήμανε.

Την ίδια ώρα, πρόσθεσε, «η ΕΕ θα χρειαστεί να διασφαλίσει ότι θα είναι έτοιμη να περιλάβει νέα μέλη και να παίξει ένα μεγαλύτερο ρόλο στο διεθνές επίπεδο, για χάρη της ακεραιότητάς της και της ικανότητάς της να δρα, μέσω εσωτερικών αλλαγών – όπου θέματα όπως η ομοφωνία στη χάραξη πολιτικών vs. η ειδική πλειοψηφία μπορούν να συζητηθούν».

Σύμφωνα με τον Βέλγο Πρέσβη, εξάλλου, η Στρατηγική Ατζέντα 2024 προσφέρει την ευκαιρία η διεκδικητικότητα της ΕΕ να αποκτήσει μια εξέχουσα θέση σε έναν κόσμο που αλλάζει και στον οποίον κυριαρχούν οι πολιτικές ισχύος. «Μια κυρίαρχη, αυτόνομη ΕΕ, με την πεποίθηση πως έχει την ικανότητα να λαμβάνει της δικές της αποφάσεις και να δρα αναλόγως, είναι αυτό που χρειαζόμαστε. Την ίδια στιγμή, πρέπει να μειώσουμε τις εξαρτήσεις και να παραμείνουμε ανοικτοί στον κόσμο. Πρέπει να προσφέρουμε συμπληρωματική στήριξη στην πολυμέρεια και στη διεθνή συνεργασία μαζί με μια ποικιλόμορφη ομάδα χωρών – εταίρων που εμπιστευόμαστε. Στο τέλος, όλα καταλήγουν στην πολιτική βούληση να δράσουμε μαζί με εμπιστοσύνη και κατά ένα συνεργάσιμο τρόπο», σημείωσε.

Κυπριακό

Ερωτηθείς για τις προσπάθειες για επανέναρξη των συνομιλιών για επίλυση του Κυριακού και πως αξιολογούν την πρόταση του Προέδρου της Δημοκρατίας, Νίκου Χριστοδουλίδη, για το διορισμό απεσταλμένου της ΕΕ για το Κυπριακό, ο Βέλγος Πρέσβης είπε πως καλωσορίζουν όλες τις προσπάθειες για επανέναρξη των συνομιλιών για λύση του Κυπριακού, που βρίσκονται υπό την αιγίδα και την ηγεσία των ΗΕ.

Σημείωσε πως «έχουμε δει τις πολλές πρωτοβουλίες και διακηρύξεις του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας για να δοθεί μια νέα ώθηση σε αυτές τις διαπραγματεύσεις και συνομιλίες», επισημαίνοντας πως «θα επιδοκιμάζαμε το διορισμό ενός νέου απεσταλμένου των ΗΕ από τον ΓΓ του ΟΗΕ και ελπίζουμε ότι ο διορισμός αυτός θα δημοσιοποιηθεί το συντομότερο δυνατό».

«Αυτός ο απεσταλμένος των ΗΕ πρέπει να εργαστεί προς τη δημιουργία ενός οδικού χάρτη για περαιτέρω ζητήματα που θα συζητηθούν μεταξύ των ενδιαφερόμενων μερών. Όπως πάντα, η ΕΕ είναι έτοιμη να βοηθήσει για προώθηση αυτής της διαδικασίας, αλλά επαναλαμβάνω πως αυτή η διαδικασία βρίσκεται υπό τα ΗΕ. Εάν ο διορισμός ενός απεσταλμένου της ΕΕ είναι υποβοηθητικός και αποδεκτός και από τις δυο πλευρές, είμαι βέβαιος ότι ο Ύπατος Εκπρόσωπος και ο Πρόεδρος του Συμβουλίου της ΕΕ σίγουρα θα προχωρήσουν προς αυτή την κατεύθυνση για να στηρίξουν τις υπό τα Ηνωμένα Έθνη συνομιλίες», πρόσθεσε.

Υπογράμμισε πως «η ΕΕ παραμένει πλήρως δεσμευμένη σε μια συνολική διευθέτηση του Κυπριακού, εντός του πλαισίου των ΗΕ και σύμφωνα με το κεκτημένο της ΕΕ και τις αρχές επί των οποίων έχει ιδρυθεί η ΕΕ».

«Η ΕΕ έχει καλέσει πρόσφατα, στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Ιουνίου του 2023, για τη γρήγορη επανέναρξη των διαπραγματεύσεων και εξέφρασε ετοιμότητα να παίξει ένα ενεργό ρόλο προς υποστήριξη όλων των σταδίων της υπό τα ΗΕ διαδικασίας και να ενισχύσει την πρακτική της στήριξη για να διευκολύνει μια συνολική διευθέτηση, με όλα τα κατάλληλα μέσα που έχει στη διάθεσή της», ανέφερε ο Πρέσβης του Βελγίου.

Σημείωσε πως «η εμπλοκή της ΕΕ και η στήριξή της για το Κυπριακό είναι εκ των ων ου άνευ για αποκλιμάκωση των εντάσεων στην περιοχή». «Η ΕΕ εξέφρασε επίσης τη στήριξή της στην ηγεσία των ΗΕ όσον αφορά μια ανανεωμένη προσπάθεια να οδηγηθούν οι πλευρές στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και, προς τον σκοπό αυτό, στην έκκληση για τον διορισμό ενός απεσταλμένου των ΗΕ. Η ΕΕ είναι έτοιμη να στηρίξει τη διαδικασία των ΗΕ», υπογράμμισε.

Κληθείς να σχολιάσει τις προκλήσεις που σημειώθηκαν το 2023 από τις τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις στην υπό τον έλεγχο των ΗΕ νεκρή ζώνη, ο κ. Κάλκοεν ανέφερε πως «προτρέπουμε όλα τα μέρη να αποφεύγουν οποιαδήποτε ενέργεια που θα θέσει σε κίνδυνο τη δύσκολη και ευαίσθητη ισορροπία και στο στάτους κβο που υφίσταται κατά μήκος της νεκρή ζώνης».

Συνεχάρη τον επικεφαλής της ειρηνευτικής δύναμης των ΗΕ στην Κύπρο (ΟΥΝΦΙΚΥΠ) και Ειδικό Αντιπρόσωπο του ΓΓ του ΟΗΕ στο νησί Κόλιν Στιούαρτ για την επίτευξη συμφωνίας για την Πύλα και παρότρυνε όλα τα μέρη να σεβαστούν και εφαρμόσουν αυτή τη συμφωνία. «Όλα τα μέρη γνωρίζουν το ιδιαίτερο ενδιαφέρον που έχει η ΕΕ για μια ειρηνική και αρμόζουσα λύση του Κυπριακού. Η ΕΕ παροτρύνει όλα τα εμπλεκόμενα μέρη να κάνουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να διαμορφώσουν αυτή τη λύση», υπογράμμισε.

Η πορεία της Τουρκίας προς την ΕΕ

Ερωτηθείς για τη θέση της Βελγικής Προεδρίας σε σχέση με την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, λαμβάνοντας υπόψη τις δεσμεύσεις που η χώρα έχει να εκπληρώσει προκειμένου οι ενταξιακές τις διαπραγματεύσεις να προχωρήσουν, ο κ. Κάλκοεν επεσήμανε πως η Προεδρία δεν έχει μια συγκεκριμένη θέση σε σχέση με την πορεία της Τουρκίας προς την ΕΕ, η οποία συζητείται εντός των θεσμών της ΕΕ μέσω των πιο πρόσφατων εγγράφων: της Ανακοίνωσης του 2023 για την Πολιτική Διεύρυνσης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, της τακτικής έκθεσης προόδου της Τουρκίας της 8ης Νοεμβρίου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, και της Κοινής Ανακοίνωσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για τις Εξωτερικές Υποθέσεις και την Πολιτική Ασφάλειας της 29ης Νοεμβρίου.

«Αυτά τα έγγραφα περιγράφουν την κατάσταση πραγμάτων για όλες τις πτυχές των σχέσεων ΕΕ – Τουρκίας, στη διαπραγματευτική διαδικασία από τη μια, και σε καίριους τομείς για την ανάπτυξη σχέσεων, στο πλαίσιο του πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και ενός ευρύτερου, γρήγορα εναλλασσόμενου γεωπολιτικού περιβάλλοντος και περιβάλλοντος ασφάλειας από την άλλη», σημείωσε.

Πρόσθεσε πως το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είχε σημειώσει τον Ιούνιο του 2018 ότι η Τουρκία απομακρυνόταν από την ΕΕ και ως εκ τούτου οι ενταξιακές της διαπραγματεύσεις είχαν «πραγματικά φτάσει σε τέλμα και δεν μπορούσε να εξεταστεί το άνοιγμα ή το κλείσιμο περαιτέρω κεφαλαίων». Το Συμβούλιο από τότε επιβεβαιώνει αυτή τη θέση, και πιο πρόσφατα αυτό έγινε τον Δεκέμβριο του 2022. Τα γεγονότα που οδήγησαν σε αυτή την εκτίμηση ακόμη υφίστανται όπως αναφέρεται στην πρόσφατη έκθεση για τη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ανέφερε.

Επεσήμανε πως το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε τον Δεκέμβριο του 2023 ότι οι σχέσεις ΕΕ – Τουρκίας θα είναι το αντικείμενο συζήτησης σε μια προσεχή συνάντηση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Μετανάστευση

Ερωτηθείς για την προσέγγιση της Προεδρίας στο θέμα της μετανάστευσης, ανέφερε πως η Ισπανική Προεδρία της ΕΕ έφθασε σε μια πολιτική συμφωνία για το Σύμφωνο Ασύλου και Μετανάστευσης μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σημειώνοντας πως «ως εκ τούτου η τελική υιοθέτηση και εφαρμογή του νέου αυτού Συμφώνου αποτελεί πολύ υψηλή προτεραιότητα για τη Βελγική Προεδρία της ΕΕ».

«Αυτό το νέο Σύμφωνο θα διαχειριστεί τη μετανάστευση μακροπρόθεσμα. Θα παρέχει περισσότερη βεβαιότητα, σαφήνεια και αξιοπρεπείς συνθήκες για τους ανθρώπους που φθάνουν στην ΕΕ. Θα επιτρέψει στους Ευρωπαίους να αποκτήσουν εμπιστοσύνη ως προς το ότι η μετανάστευσης τυγχάνει διαχείρισης κατά ένα αποτελεσματικό και ανθρώπινο τρόπο, σύμφωνα με τις αξίες και τους διεθνείς νόμους, μέσω της οικοδόμησης εμπιστοσύνης μεταξύ των κρατών μελών, με ξεκάθαρες ευθύνες και πλήρη αλληλεγγύη», επεσήμανε.

Ανέφερε πως «θα χρειαστεί να διαχειριστούμε τα εξωτερικά μας σύνορα με περισσότερη επάρκεια και ως εκ τούτου θα χρειαστούν συμφωνίες με τρίτες χώρες», διαβεβαιώνοντας πως «η Βελγική Προεδρία θα δουλέψει σκληρά για να τα υλοποιήσει όλα αυτά».

Ο κ. Κάλκοεν σημείωσε περαιτέρω πως δεν είναι μόνο τα κράτη πρώτης γραμμής που έχουν να αντιμετωπίσουν ένα μεγάλο βάρος, αλλά και άλλες χώρες στην ΕΕ. Ανέφερε πως στο Βέλγιο για παράδειγμα, παρόλο που έχουν δημιουργήσει πέραν των 35.000 θέσεων για να υποδεχθούν άτομα που ζητούν άσυλο, περισσότερο από όσο ποτέ, αυτές δεν είναι ποτέ αρκετές.

«Επιπλέον, υπολογίζεται ότι μεταξύ 150.000-200.000 μη αναγνωρισμένοι αιτούντες άσυλο διαμένουν παράνομα μόνο στις Βρυξέλλες. Όλοι αυτοί οι παράγοντες ασκούν μια ισχυρή πίεση στα δημόσια οικονομικά και προσελκύουν το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης. Επίσης για τις δυτικές ευρωπαϊκές χώρες, είναι ύψιστης σημασίας να υπάρξει μια επαρκής και εφαρμόσιμη νέα μεταναστευτική πολιτική, που να κατανέμει εξίσου τις προσπάθειες που χρειάζονται για μια ανθρώπινη υποδοχή για τα άτομα που πραγματικά αξίζει να τους δοθεί  άσυλο», ανέφερε.