Στη Βουλή βρέθηκαν εκ νέου σήμερα ο Υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου, και η Υφυπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας, Μαριλένα Ευαγγέλου, όπου η  Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εσωτερικών εξέτασε τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών με τη συμμετοχή και της Υπουργού Δικαιοσύνης, Άννας Κουκκίδη – Προκοπίου, η οποία δεν είχε παρευρεθεί στη συνεδρίαση της Επιτροπής Νομικών την Τετάρτη. Ο κ. Ιωάννου και η κ. Ευαγγέλου επανέλαβαν στην Επιτροπή τα μέτρα που λαμβάνονται για τις διαχείριση του μεταναστευτικού, ενώ η κ. Κουκκίδη αναφέρθηκε σε μέτρα αστυνόμευσης και αποτροπής ρατσιστικών εκρήξεων. Έκθεση γεγονότων για όσα διαδραματίστηκαν σε Χλώρακα και Λεμεσό ζήτησαν οι Βουλευτές.

Η απουσία της κ. Κουκκίδη από τη χθεσινή συνεδρίαση είχε προκαλέσει αντιδράσεις εκ μέρους των Βουλευτών. Με σχόλιό του σήμερα κατά τη συνεδρίαση, ο Πρόεδρος της Επιτροπής Εσωτερικών, Άριστος Δαμιανού, επεσήμανε ότι θα έπρεπε να είχε υπάρξει κάποια τοποθέτηση και απαντήσεις από πλευράς Υπουργού Δικαιοσύνης, όσον αφορά την αντιμετώπιση της κατάστασης στη Χλώρακα και στη Λεμεσό.

Σημειώνεται ότι, παράλληλα με τη συνεδρίαση της Επιτροπής Εσωτερικών, βρισκόταν σε εξέλιξη και η σύσκεψη πολιτικών αρχηγών υπό την Πρόεδρο της Βουλής, αναφορικά με το ζήτημα που τέθηκε με επιστολή του ΑΚΕΛ προς την Πρόεδρο, όσον αφορά τη λειτουργία και το περιεχόμενο της Ad Hoc Επιτροπής για το δημογραφικό πρόβλημα, καθώς το μεταναστευτικό εξετάζεται συστηματικά στην εν λόγω Επιτροπή.

Ο κ. Δαμιανού σημείωσε κατά τη συνεδρίαση της Επιτροπής ότι επανειλημμένα είχε ενημερώσει την Προεδρία της Βουλής πως αρμόδια Επιτροπή για την εξέταση θεμάτων για το μεταναστευτικό, από το 1960 μέχρι σήμερα, είναι η Επιτροπή Εσωτερικών και καμία άλλη. Ο ίδιος ανέφερε, επίσης, ότι η Επιτροπή Εσωτερικών θα επανέλθει με νέα συνεδρίαση για το ίδιο θέμα, ώστε να συνεχιστεί η συζήτηση με την παρουσία των αρμόδιων Υπουργών.

Κατά την τοποθέτησή της ενώπιον των μελών της Επιτροπής, η Υπουργός Δικαιοσύνης, ανέφερε ότι θα παρουσιαστεί ενώπιον των Βουλευτών νόμος που αφορά στην έκδοση διατάγματος για τη μη πρόσβαση χρηστών του διαδικτύου σε σελίδες με ρατσιστικό και ξενοφοβικό περιεχόμενο. Σημείωσε, δε, ότι στόχος είναι η πρόληψη άλλων ρατσιστικών εκρήξεων και αναφέρθηκε και στο μέτρο της κοινωνικής αστυνόμευσης με παρατηρητές της γειτονιάς.

«Να βρούμε ισορροπία μεταξύ της ευνομίας, της διατήρησης της τάξης και της ασφάλειας», είπε η Υπουργός, προσθέτοντας ότι «ταυτόχρονα αυτό να συμβαίνει χωρίς να υπάρχουν άλλες εκφράσεις και εξάρσεις που δημιουργούν προβλήματα σε οποιουσδήποτε με μεταναστευτικό βιογραφικό που φιλοξενούνται και ζουν σε συγκεκριμένες περιοχές».

Συγκεκριμένα, η κ. Κουκκίδη αναφέρθηκε στα Τοπικά Συμβούλια Αστυνόμευσης, που αναμένεται να λειτουργήσουν μέσα στους επόμενους δύο μήνες, με τη συμμετοχή της αστυνομίας, των υπηρεσιών κοινωνικής ευημερίας, των υπηρεσιών ψυχικής υγείας, του Υπουργείου Παιδείας, των Τοπικών Αρχών, των εκπροσώπων της κάθε τοπικής κοινωνίας. Σημείωσε, δε, ότι το πιλοτικό πρόγραμμα που θα εφαρμοστεί εντός δύο μηνών, θα αρχίσει να εφαρμόζεται πρώτα σε Λεμεσό και Χλώρακα.

Εξάλλου, στην παρουσία εκπροσώπων της ηγεσίας της Αστυνομίας, μετά την αποχώρηση της Υπουργού Δικαιοσύνης από τη συνεδρίαση, οι Βουλευτές επανειλημμένα ζήτησαν έκθεση γεγονότων για όσα διαδραματίστηκαν σε Χλώρακα και Λεμεσό, ενώ παράλληλα τέθηκαν ζητήματα που αφορούν στο ποιόν των δρώντων προσώπων και των συλληφθέντων για τα επεισόδια, καθώς και θέματα αναφορικά με το φαινόμενο γκετοποίησης κάποιων περιοχών.

Ο Υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου, κατά την τοποθέτησή του στη συνεδρίαση, παρουσίασε «ενθαρρυντικά αποτελέσματα» όσον αφορά τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών τους τελευταίους μήνες, επισημαίνοντας ότι για πρώτη φορά, από τον Απρίλιο μέχρι σήμερα ο αριθμός των αφίξεων ήταν μικρότερος από τον αριθμό των επιστροφών άτυπων μεταναστών στις χώρες προέλευσης, με τις αφίξεις να φτάνουν τις 4100 και τις επιστροφές τις 4700. Είπε, ακόμα, ότι υπήρξε αύξηση 50% στις επιστροφές, ενώ την περίοδο Μάρτης – Αύγουστος 2023 υπήρξε μείωση 51% στις αιτήσεις ασύλου.

Επεσήμανε, ακόμα, ότι υπάρχει επίσπευση της εξέτασης των αιτήσεων ασύλου, κάτι που είναι ένας από τους τέσσερις βασικούς άξονες της πολιτικής του Υπουργείου για το μεταναστευτικό. Εξήγησε ότι έχει διπλασιαστεί ο αριθμός των λειτουργών εξέτασης αιτήσεων και ότι αναμένεται να προσληφθούν ακόμα 25 άτομα για τον σκοπό αυτό. Πρόσθεσε ότι έχουν απλοποιηθεί διαδικασίες, με αποτέλεσμα να εξετάζονται μηνιαία περίπου 2.000 αιτήσεις, ενώ προηγουμένως εξετάζονταν μόνο 1.000.

Σημείωσε ότι η περίοδος αναμονής για εξέταση αίτησης έχει περιοριστεί στους 2-3 μήνες, από τους 9 που ήταν παλαιότερα και ότι αυτό δίνει την ευχέρεια να πάρει σειρά η εξέταση 30.000 αιτήσεων που εκκρεμούσαν στις αρχές του 2023. Η συρρίκνωση του χρόνου αναμονής για εξέταση αίτησης ασύλου, είπε ο Υπουργός, συμβάλλει στο να γίνεται η Κύπρος λιγότερο ελκυστικός προορισμός για όσους έρχονται μόνο για οικονομικούς λόγους, αφού οι αιτητές λαμβάνουν επίδομα για μικρότερο χρονικό διάστημα.

Έμφαση δίνεται, όπως είπε ο Υπουργός, και στα κίνητρα για εθελούσιες επιστροφές, με παραχώρηση 1.000-1.500 ευρώ από ευρωπαϊκά κονδύλια για επιστροφή στην χώρα προέλευσης. Παράλληλα, σημείωσε ότι είναι σε εξέλιξη εκστρατεία για την πάταξη της παράνομης εργασίας σε συνεννόηση με το Υπουργείο Εργασίας σε συγκεκριμένους τομείς, για αντιμετώπιση του φαινομένου.

Ο κ. Ιωάννου επεσήμανε την αδυναμία που υπάρχει λόγω έλλειψης επαρκούς χώρου κράτησης όσων οι αιτήσεις ασύλου απορρίπτονται και είναι προς απέλαση, καθώς μεσολαβεί μία περίοδος 2-3 εβδομάδων για να γίνουν οι απαραίτητες παραστάσεις στη χώρα προέλευσης. Εξήγησε ότι σήμερα υπάρχουν σε χώρους κράτησης περίπου 220 θέσεις, οι οποίες όμως δεν είναι αρκετές.

Όσον αφορά τις υπόλοιπες υποδομές, ο Υπουργός ανέφερε ότι στο Κέντρο Υποδοχής στο Πουρνάρα, το οποίο δεν είναι κέντρο φιλοξενίας, σήμερα φιλοξενεί 800 – 900 άτομα, ενώ πέρσι ήταν μερικές χιλιάδες. Στο κέντρο γίνονται έργα ανακαίνισης, όπως είπε, που περιλαμβάνουν και την περίφραξη του χώρου, με κονδύλι 25 εκ. ευρώ.

Ανέφερε, ακόμα, ότι ξεκίνησαν οι εργασίες για το κέντρο φιλοξενίας στην περιοχή «Λίμνες», με χωρητικότητα 1000 ατόμων. Το έργο θα κοστίσει 80 εκ. ευρώ, εκ των οποίων τα 67 εκ. προέρχονται από την ΕΕ, και η αποπεράτωσή του αναμένεται σε δύο χρόνια. Πρόσθεσε ότι έργα αναβάθμισης έγιναν και στο κέντρο φιλοξενίας οικογενειών και ευάλωτων ομάδων στην Κοφίνου, το οποίο θα μπορεί να φιλοξενήσει 700 άτομα, από 450 που μπορούσε μέχρι τώρα.

Η Υφυπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας σε δηλώσεις μετά το πέρας της συνεδρίασης δήλωσε ότι τα συναρμόδια Υπουργεία και το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας είναι «σε πλήρη συντονισμό και συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών, έτσι ώστε ολιστικά να λαμβάνονται αποφάσεις και να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα». Εξήγησε ότι το Υφυπουργείο επεξεργάζεται πλάνο εξορθολογισμού επιδομάτων και διασύνδεσης επιδομάτων με την κοινωνική εργασία.

Εξάλλου, κατά τη συνεδρίαση η κ. Ευαγγέλου αναφέρθηκε στα ποσά που δίνονται σε επιδόματα, εξηγώντας ότι αυτά αφορούν στην κάλυψη υλικών συνθηκών για όσους αιτητές ασύλου βρίσκονται στο στάδιο αναμονής για εξέταση της αίτησής τους. Ενδεικτικά, ανέφερε ότι ένα μονήρες άτομο λαμβάνει περίπου €186 για ανάγκες σε τροφή και ρουχισμό, άλλα €75 για κάλυψη λογαριασμών για νερό και ηλεκτρισμό, καθώς και €100 για ενοίκιο, το οποίο αποδίδεται απευθείας στους ιδιοκτήτες των ακινήτων.

Στις δηλώσεις της η κ. Ευαγγέλου ανέφερε, ακόμα, ότι ενημέρωσε την Επιτροπή Εσωτερικών σε σχέση με τις ενέργειες του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας, για την απομάκρυνση από το συγκρότημα στη Χλώρακα των ευάλωτων ατόμων, λέγοντας ότι η διαδικασία αυτή αφορά περίπου δέκα οικογένειες με παιδιά, καθώς και μικρό αριθμό εγκύων, οι οποίοι έχουν ήδη μετακινηθεί. «Το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας καθηκόντως μετέβη στη Χλώρακα, όπως και στη Λεμεσό, μετά τα γνωστά επεισόδια που σημειώθηκαν, για καταγραφή και αντιμετώπιση των άμεσων αναγκών των ευάλωτων που έχουν επηρεαστεί», είπε.

Σε ερώτηση δημοσιογράφου σχετικά με τον έλεγχο που γίνεται στα υποστατικά που ενοικιάζονται από τους αιτητές διεθνούς προστασίας και αν προβαίνει σε καταγγελίες στους αρμόδιους φορείς, αν διαπιστωθεί ότι οι συνθήκες διαβίωσης δεν είναι κατάλληλες, η κ. Ευαγγέλου απάντησε ότι το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας μεταβαίνει στα υποστατικά και μέσα στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του ελέγχει τις συνθήκες διαβίωσης των ανθρώπων που διαμένουν εκεί.

Σε ό,τι αφορά στους ευάλωτους, εφόσον διαπιστώνει ότι υπάρχουν συνθήκες οι οποίες δεν είναι ικανοποιητικές, τότε οι κοινωνικοί λειτουργοί συμβουλεύουν τους ανθρώπους αυτούς να βρουν άλλο χώρο διαμονής και ενημερώνεται η Τοπική Αυτοδιοίκηση και οι Επαρχιακές Διοικήσεις που είναι οι κατά νόμον υπεύθυνοι να ορίσουν εάν ένα κτήριο είναι ή όχι ακατάλληλο. Επιπλέον, διευκρίνισε ότι όσον αφορά στο κατάλυμα στη Χλώρακα, εφόσον υπήρχε απαγορευτικό διάταγμα, δεν καταβάλλονταν επιδόματα για υλικές συνθήκες υποδοχής σε όσους δήλωναν ότι είχαν διεύθυνση το κατάλυμα αυτό.

Επίσης, κατά τη συνεδρίαση, η κ. Ευαγγέλου, αναφέρθηκε ιδιαίτερα και στα μέτρα για ασυνόδευτους ανήλικους, οι οποίοι σήμερα ανέρχονται στους 1071 και φιλοξενούνται σε στέγες και δομές ημιανεξάρτητης διαβίωσης. Σημείωσε ότι γίνεται προσπάθεια για αύξηση των δομών και ότι στόχος είναι η δημιουργία μικρών σε μέγεθος δομών, ώστε να γίνεται καλύτερη ενσωμάτωση και αποφυγή της γκετοποίησης. Ανέφερε, εξάλλου, ότι το Υφυπουργείο είναι σε επαφή με το Υπουργείο Παιδείας και άλλος αρμόδιους φορείς για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση προγραμμάτων ενσωμάτωσης.

Οι δηλώσεις των Βουλευτών

Σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση, ο Πρόεδρος της Επιτροπής και Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Άριστος Δαμιανού, επανέλαβε ότι μόνη αρμόδια Επιτροπή για θέματα μεταναστευτικού είναι η Εσωτερικών. Υπογράμμισε ότι «το ζητούμενο είναι πως προχωρούμε για να βελτιώσουμε δομές, να βελτιώσουμε διαδικασίες, αλλά πρωτίστως για να αλλάξουμε νοοτροπίες».

«Αν επικρατήσει στην κυπριακή κοινωνία η αρχαία ρήση «πας μη Έλλην βάρβαρος», τότε εμείς θα είμαστε συνεργοί στη βαρβαρότητα», είπε ο κ. Δαμιανού. Σημείωσε, δε, ότι ελέγχεται η παρούσα Κυβέρνηση για τα όσα έγιναν τις προηγούμενες μέρες, όπως και η προηγούμενη Κυβέρνηση για τα όσα έγιναν τα προηγούμενα δέκα χρόνια.

Ο κ. Δαμιανού πρόσθεσε ότι «κανείς δε θέλει ανοιχτά σύνορα, αλλά την ίδια ώρα η Κυπριακή Δημοκρατία, που είναι και ημικατεχόμενη, οφείλει να σέβεται το διεθνές δίκαιο και τα ανθρώπινα δικαιώματα». Είπε, ακόμα, ότι «ελέγχονται οι προκάτοχοι της Κυβέρνησης, γιατί αναντίρρητα δέχθηκαν το Δουβλίνο, που δεν επιτρέπει τη διάχυση ανθρώπων στη δυτική και βόρεια Ευρώπη».

Αναφέρθηκε ιδιαίτερα στην αναγκαιότητα ύπαρξης ταχείας διαδικασίας εξέτασης και διεκπεραίωσης αιτήσεων και στη διαδικασία συμπεριληπτικών πολιτικών για όσους νόμιμα δικαιούνται να παραμείνουν στη Δημοκρατία.

«Όλα αυτά που έγιναν τις προηγούμενες μέρες, έχουν ηθικούς αυτουργούς», υπογράμμισε ο κ. Δαμιανού και πρόσθεσε ότι «όσοι θεωρούν ότι μπορούν να συνεχίζουν να κάνουν πολιτική καριέρα βασιζόμενοι στον ρατσισμό, τη μισαλλοδοξία, την ξενοφοβία, τότε το μόνο που επιτυγχάνουν είναι να χύνουν νερό στον μύλο του φασισμού». Κατέληξε, δε, ότι «τα κόμματα του δημοκρατικού τόξου έχουν υποχρέωση να προασπιστούν τη δημοκρατία, τη νομιμότητα και τα ανθρώπινα δικαιώματα».

Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Νίκος Σύκας, δήλωσε μετά τη συνεδρίαση ότι «το μεταναστευτικό πρόβλημα ως ένα μείζον εθνικό θέμα το οποίο θα πρέπει να το αντιμετωπίζουμε πάντα με τη δέουσα σοβαρότητα και εθνική ευθύνη» και σημείωσε ότι «η προηγούμενη Κυβέρνηση έθεσε τις βάσεις πρώτον για τη μείωση των ροών, για την επίσπευση των εξετάσεων, τις εθελούσιες επιστροφές αλλά και την αναβάθμιση των κτηριακών υποδομών».

Πρόσθεσε «ότι τα 67 εκατομμύρια επιχορήγηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση όσον αφορά το προ-αναχωρησιακό κέντρο των Λιμνών, είναι οι βάσεις που και με βάση την δεδηλωμένη πολιτική του Προέδρου της Δημοκρατίας θα πρέπει να συνεχίσει από εκεί που έμεινε» και υπογράμμισε ότι «δηλώσεις είτε μηδενιστικές, είτε αφοριστικές ως προς το τι έγινε και τι δεν έγινε, αυτό δε βοηθά τον ύψιστο στόχο της λύσης του μεταναστευτικού».

Ανέφερε, ακόμα, ότι ο ΔΗΣΥ αναμένει μέτρα από την κυβέρνηση, σημειώνοντας ότι κατά τη συνεδρίαση φάνηκε πως οι αρμόδιοι Υπουργοί έχουν τη διάθεση «να συνεχίσουν από εκεί που έμειναν». Αναφέρθηκε, επίσης, στην «πρόβλεψη της FRONTEX για ραγδαία αύξηση των ροών το 2024» καλώντας την Κυβέρνηση και τα αρμόδια Υπουργεία να το έχουν ψηλά στην ατζέντα.

«Θερμή μας παράκληση προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και προς τον Υπουργό Εσωτερικών και τον Υπουργό Εξωτερικών, είναι ότι θα πρέπει να έχουμε γρήγορα αντανακλαστικά για να μπορέσουμε με τις παρεμβολές μας να διορθώσουμε κάποια από τα δεδομένα που δεν προϋπήρχαν στη Συμφωνία του Δουβλίνου», είπε ο κ. Σύκας.

Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Χρίστος Σενέκης, επεσήμανε στις δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση ότι η συζήτηση εξελίχθηκε «υπό τη σκιά των καταδικαστέων επεισοδίων που προηγήθηκαν στη Χλώρακα και στη Λεμεσό». Ανέφερε, δε, ότι «η βελτίωση που παρουσιάζουν οι αριθμοί τους τελευταίους μήνες, όσον αφορά στις εισροές και στις αποχωρήσεις μεταναστών, είναι ένδειξη ότι τα μέτρα που λαμβάνονται από το Υπουργείο Εσωτερικών άρχισαν να αποδίδουν» και υπέδειξε ότι θα πρέπει να επιμείνει η Κυβέρνηση στα μέτρα αυτά «ώστε να φτάσουμε σε αριθμούς που να συνάδουν με το μέγεθος και τις δυνατότητες της Κυπριακής Δημοκρατίας».

Πρόσθεσε ότι χρειάζεται αυστηρότερη διαχείριση παραβατικών συμπεριφορών και αποτροπή της δημιουργίας συνθηκών γκετοποίησης, ενώ αναφέρθηκε και στην ανάγκη για καλύτερο σχεδιασμό αντιμετώπισης συγκεντρώσεων από άτομα με προδιάθεση να προβούν σε εγκληματικές ενέργειες.

Επίσης, έκανε λόγο για «προβληματική εικόνα που καλλιεργείται από αμφιλεγόμενες οργανώσεις, χρησιμοποιώντας τα επεισόδια στη Χλώρακα και στη Λεμεσό, ότι στην κυπριακή κοινωνία υπάρχει εκτεταμένος ρατσισμός και ισλαμοφοβία». Κατέληξε, δε, ότι «τέτοιες προσεγγίσεις πλήττουν ανεπανόρθωτα την εικόνα της πατρίδας μας και προσφέρουν φαρμακερά βέλη στη φαρέτρα της τουρκικής προπαγάνδας».

Σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση, ο Πρόεδρος της ΕΔΕΚ, Μαρίνος Σιζόπουλος, ο οποίος συμμετείχε στη συζήτηση, ανέφερε ότι το μεταναστευτικό αποτελεί σοβαρό πρόβλημα με επιπτώσεις σε πάρα πολλά επίπεδα καθώς «αξιοποιείται και από την Τουρκία ως μία συστηματική μορφή υβριδικού πολέμου». Πρόσθεσε, ακόμα, ότι «σωστή και αντικειμενική αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος δεν γίνεται ούτε με τραμπουκισμούς και προκλητικές συμπεριφορές, ούτε με τη λογική του «μπάτε σκύλοι αλέστε», αλλά με εποικοδομητική συνεργασία όλων των αρμόδιων φορέων: κυβέρνησης, πολιτικών κομμάτων, κρατικών υπηρεσιών, αστυνομίας και όλων όσων μπορούν να εμπλακούν σε αυτή τη διαδικασία».

«Ως ΕΔΕΚ θα συνεχίσουμε να συμβάλλουμε στην επίλυση του προβλήματος εποικοδομητικά, με συγκεκριμένες προτάσεις, για να μπορέσουμε να συμβάλουμε στην γρηγορότερη και στην καλύτερη δυνατή επίλυση αυτού του προβλήματος, που αφενός να διασφαλίζει τις σωστές διαδικασίες που θα πρέπει να ακολουθήσουν, αλλά την ίδια στιγμή να μην επιτρέπονται παράνομες δραστηριότητες και να διασφαλίζεται και η ασφάλεια των νόμιμων και μόνιμων κατοίκων της Κυπριακής Δημοκρατίας», κατέληξε ο κ. Σιζόπουλος.