Ως θετική μεν εξέλιξη, αλλά όχι επαρκή για να επιφέρει ουσιαστικές εξελίξεις επί του παρόντος στο Κυπριακό, χαρακτηρίζει τον διορισμό Κουεγιάρ ο Δρ. Ζήνωνας Τζιάρρας. «Από τη στιγμή που υπάρχει ένα ήδη μεγάλο χάσμα μεταξύ των δύο πλευρών, σε ό,τι αφορά τη βάση λύσης του Κυπριακού, είναι πολύ δύσκολο να φανταστούμε, τουλάχιστον όπως έχουν τα πράγματα αυτή τη στιγμή, πώς μπορεί αυτό το χάσμα να γεφυρωθεί». 

Με τις επαφές της νέας προσωπικής απεσταλμένης του Γ.Γ. ΟΗΕ να έχουν ήδη αρχίσει στη Νέα Υόρκη, η Λευκωσία έχει δημιουργήσει προσδοκίες κινητικότητας αναγνωρίζοντας, ωστόσο, τη δύσκολη αποστολή της Μαρία Κουεγιάρ δεδομένου του αρνητικού κλίματος που συντηρεί η τ/κ πλευρά. Αντιθέτως, την ίδια ώρα ο Τούρκος Πρόεδρος επιλέγει το τελευταίο διάστημα να απέχει από δημόσιες εμπρηστικές δηλώσεις, αντίστοιχες του παρελθόντος. Στάση που αποδίδεται, όχι στη μεταστροφή της απολυτότητάς του, αλλά στην ιεράρχηση των προτεραιοτήτων του. 

Μιλώντας στο AlphaNews.live, ο Λέκτορας στο Τμήμα Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου, εξηγεί γιατί το Κυπριακό δεν βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αναλύει τη δυναμική Βρυξελλών-Αθήνας-Λευκωσίας και εκφράζει την εκτίμηση ότι η υφιστάμενη κατάσταση στασιμότητας δεν πρόκειται να αλλάξει το επόμενο διάστημα.

Οι εκλογές σε πρώτο πλάνο

Με στόχο να ανακτήσει το χαμένο έδαφος των προηγούμενων τοπικών εκλογών, ο Τούρκος Πρόεδρος έχει στραμμένη την προσοχή του στην κατά το δυνατό μεγαλύτερη προσέλκυση του συντηρητικού και εθνικιστικού τμήματος των Τούρκων ψηφοφόρων. 

Advertisement

«Βρισκόμαστε ενώπιον των σημαντικών τοπικών εκλογών στην Τουρκία που θα λάβουν χώρα τον επόμενο Μάρτιο, κατά τις οποίες ο Ερντογάν θέλει να ανακτήσει σημαντικές πόλεις και ιδιαίτερα την Κων/πολη, την οποία είχε χάσει στις προηγούμενες τοπικές εκλογές στο Ρεπουμπλικανικό λαϊκό κόμμα. Συνεπώς μέσα στους επόμενους μήνες, τουλάχιστον, θα είναι πολύ προσεκτικός στο τι λέει και τι κάνει στα του Κυπριακού.»

Είναι δεδομένο ότι δεν είναι υψηλά στην ατζέντα του, εξηγεί ο κ. Τζιάρρας, προσθέτοντας ότι ακόμη και να ήταν, αυτό θα γινόταν υπό όρους μη αποδεκτούς από την Κυπριακή Δημοκρατία. 

«Άλλος ένας λόγος, είναι ότι έχει άλλους τρόπους η Τουρκία στη φαρέτρα της, άλλα όπλα, τα οποία μπορεί να χρησιμοποιήσει για να προβάλει την ισχύ της και να διασφαλίσει τα συμφέροντά της στην Κύπρο. Και το είδαμε αυτό, με τις κινήσεις που κάνει στη Νεκρή Ζώνη, το βλέπουμε με το τι γίνεται στα Βαρώσια, το έχουμε δει στο πρόσφατο παρελθόν με τις παράνομες γεωτρήσεις.»

Πρόκειται, κατά τον ίδιο, για μια πρακτική επέκτασης των τετελεσμένων εκ μέρους της Άγκυρας, με στόχο τη διαμόρφωση του status quo με τρόπο που θα εξυπηρετεί τα συμφέροντα της ίδιας, αλλά και θα προκαταβάλει οποιαδήποτε μελλοντική διευθέτηση του Κυπριακού. 

Τα παζάρια του Ερντογάν και τα ελληνοτουρκικά

Στην εξίσωση προστίθεται η κινητικότητα που επιδιώκουν οι Ηνωμένες Πολιτείες και σχετίζεται με την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, αλλά και τα ελληνοτουρκικά, που, όμως, δε φαίνεται να έχουν ευθεία σύνδεση με τις εξελίξεις στο Κυπριακό.

Ο Τούρκος Πρόεδρος μέσω παρασκηνιακών διαπραγματεύσεων επιχειρεί να διασφαλίσει την προμήθεια μαχητικών αεροσκαφών. Τα παζάρια του Ερντογάν τόσο με τις ΗΠΑ, όσο και με την Ελλάδα, ωστόσο, ελάχιστα έχουν να κάνουν με παράγοντες όπως το Κυπριακό.  

«Όλο αυτό είναι ένα παιχνίδι πάρε-δώσε, δεν είμαι βέβαιος όμως ότι αυτό περιλαμβάνει  το Κυπριακό. Έχω την αίσθηση ότι το παζάρι του Ερντογάν έχει να κάνει πρισσότερο με ζητήματα ασφάλειας που ενδιαφέρουν τον ίδιο, όπως είναι για παράδειγμα τα F-16, όπως είναι το κουρδικό, το μεταναστευτικό – προσφυγικό. Κάποια από αυτά τα ζητήματα έχουν να κάνουν με τις ΗΠΑ, όπως είναι τα F-16, και κάποια άλλα όπως είναι το προσφυγικό, που έχει να κάνει με την Ε.Ε. και τη βοήθεια που ζητά η Τουρκία από την Ε.Ε.»

Ταυτόχρονα, υπάρχει μια προσέγγιση που παραλληλίζει το Κυπριακό με τη σχέση Άγκυρας, Αθηνών και Βρυξελλών. Όπως αναφέρει ο Καθηγητής, θα πρέπει κανείς να περιμένει την εξέλιξη της ουσίας του διαλόγου, για να μπορεί να κρίνει πιθανή θετική επίδραση στην έναρξη των διαπραγματεύσεων. 

«Υπάρχει προσπάθεια και ελπίδα ότι μέσα από τις διαβουλεύσεις Ελλάδας και Τουρκίας και Ε.Ε. – Τουρκίας, θα δημιουργηθεί ένα καινούργιο κλίμα με θετικό πρόσημο, το οποίο θα μπορούσε να δώσει ώθηση στην επίλυση συγκεκριμένων ζητημάτων. Όμως αυτό το πλαίσιο αφορά περισσότερο τα ελληνοτουρκικά θέματα με την πτυχή της Ευρώπης πάντα και όχι τόσο το Κυπριακό. Η προσέγγιση που ακολουθείται είναι ότι, προκειμένου να έχουμε εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά, θα πρέπει το Κυπριακό να παραγκωνιστεί, δηλαδή να μπει λίγο στον πάγο για να μην επηρεάσει αρνητικά τις όποιες θετικές εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά και να μην περιπλέξει περαιτέρω την κατάσταση. Αυτή θεωρώ ότι είναι η προσέγγιση που ακολουθείται από την Ελλάδα και τη Τουρκία.»

Αντιθέτως, η Ελλάδα λειτουργεί ως διαμεσολαβητής μεταξύ των τριών (ΗΠΑ – Ε.Ε. – Τουρκία), όντας η πιο άμεση οδός διαπραγμάτευσης για ζητήματα που απασχολούν και την ίδια, όπως το μεταναστευτικό. 

Καταληκτικά, ο κ. Τζιάρρας εκφράζει την άποψη ότι η Κύπρος δε φαίνεται προς το παρόν να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στα τεκταινόμενα, ώστε να μπορεί να τα επηρεάσει. Μόνη εξαίρεση θα ήταν ενδεχομένως η διευθέτηση του ζητήματος της ενέργειας αλλά και των θαλάσσιων ζωνών της Ανατολικής Μεσογείου, όπου, ωστόσο, δε διαφαίνεται διάθεση και πρόσφορο έδαφος για κάτι τέτοιο, δεδομένου ότι οι όροι της Τουρκίας είναι πολύ διαφορετικοί από τις προσδοκίες της Κυπριακής Δημοκρατία και το Διεθνές Δίκαιο εν γένει.