Το καθεστώς της εργασιακής σχέσης των συμβούλων και συνεργατών της Κυβέρνησης, η ηλικία και η τυχόν εργασιακή τους εμπειρία, αλλά και ο βαθμός συγγένειας με μέλη της Κυβέρνησης απασχόλησαν την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Θεσμών το απόγευμα της Πέμπτης, στην οποία ξεκίνησε η κατ’ άρθρον συζήτηση του νομοσχεδίου για τους συμβούλους και συνεργάτες των μελών της κυβέρνησης.

Ενώπιον της η Επιτροπή είχε και την πρόταση νόμου του ΑΚΕΛ για το ίδιο θέμα. Η συζήτηση επικεντρώθηκε στο κυβερνητικό νομοσχέδιο, με τους βουλευτές του ΑΚΕΛ να προτείνουν προσθήκες ή τροποποιήσεις σε σχέση με τη δική τους πρόταση νόμου.

Η συζήτηση επικεντρώθηκε κυρίως στο καθεστώς εργασιακής σχέσης που θα προκύψει για τους συμβούλους. Όπως ανέφερε η Επίτροπος Νομοθεσίας, Λουίζα Ζαννέτου και η Γραμματέας του Υπουργικού Συμβουλίου, Πηνελόπη Παπαβασιλείου, στόχος της κυβέρνησης είναι από τη μία να δοθεί το δικαίωμα στους αξιωματούχους να επιλέξουν τον συνεργάτη που εμπιστεύονται, αποτρέποντας, από την άλλη, τον κίνδυνο αυτοί οι συνεργάτες να μετατραπούν σε αορίστου χρόνου, επιβαρύνοντας το δημόσιο.

Ως εκ τούτου, το νομοσχέδιο προτείνει κλειστή σύμβαση ιδιωτικού δικαίου καθορισμένης διάρκειας μέχρι πέντε χρόνων, χωρίς δικαίωμα ανανέωσης, ενώ η σύμβαση λήγει αυτοδικαίως με τη λήξη της θητείας της κυβέρνησης ή την αποχώρηση από το αξίωμα του μέλους της κυβέρνησης με το οποίο έχει υπογραφτεί η σύμβαση. Επομένως, δεν δίνεται η δυνατότητα ανανέωσης διαδοχικών συμβάσεων, κάτι που στο παρελθόν οδήγησε συμβάσεις ορισμένου χρόνου που δέχθηκαν παράταση να μετατραπούν σε αορίστου.

Από την άλλη, η πρόταση νόμου του ΑΚΕΛ έκανε λόγο για παροχή υπηρεσιών. Ωστόσο, τόσο η εκπρόσωπος της Νομικής Υπηρεσίας, όσο και εκπρόσωπος της Υπηρεσίας Κοινωνικών Ασφαλίσεων διευκρίνισαν ότι αποτελεί εξαρτημένη σχέση εργασίας και επομένως, από τη μια είναι παράνομο, ενώ από την άλλη ανοίγει παραθυράκι για πιθανή μετατροπή σε αορίστου χρόνου, αφού αναγνωριστεί από συμβούλιο εργατικών διαφορών η εξαρτημένη σχέση εργασίας.

Η Επιτροπή στάθηκε ιδιαίτερα στο ζήτημα των προσόντων των συμβούλων. Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, προβλέπεται ότι οι σύμβουλοι πρέπει να είναι πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας ή κράτους μέλους και να έχουν τη συνήθη και νόμιμη διαμονή τους στη Δημοκρατία, να έχουν συμπληρώσει το 21ο έτος της ηλικίας τους, να κατέχουν τίτλο σπουδών πανεπιστημιακού επιπέδου αναγνωρισμένο από τη Δημοκρατία, λευκό ποινικό μητρώο, να έχουν εκπληρώσει τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις ή να έχουν νομίμως απαλλαγεί από αυτές και να μην έχουν συγγένεια εξ αίματος ή εξ αγχιστείας μέχρι τρίτου βαθμού με το μέλος της κυβέρνησης με το οποίο θα υπογραφτεί η σύμβαση. Επιπλέον, απαιτείται να μην έχουν τερματιστεί οι υπηρεσίες τους στο παρελθόν λόγω πειθαρχικού παραπτώματος και να είναι πολύ καλοί γνώστες της ελληνικής γλώσσας και καλοί γνώστες της Αγγλικής.

Οι βουλευτές στάθηκαν στο ζήτημα της ηλικίας. Ενδεικτικά, η βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων, Αλεξάνδρα Ατταλίδου, ο βουλευτής του ΔΗΚΟ, Παύλος Μυλωνάς και ο βουλευτής του ΔΗΣΥ, Γιώργος Κάρουλας, σημείωσαν ότι το 21ο έτος ηλικίας ως ελάχιστη προϋπόθεση οδηγεί σε προσλήψεις ατόμων χωρίς προϋπηρεσία που δεν είναι δυνατόν να έχουν τα προσόντα για να είναι σύμβουλοι. Από την πλευρά του ο Γενικός Ελεγκτής, Οδυσσέας Μιχαηλίδης, πρότεινε αύξηση του ηλικιακού ορίου και όχι προσθήκη επιπλέον προσόντων, όπως μεταπτυχιακό ή προϋπηρεσία, γιατί κάτι τέτοιο θα περιέπλεκε αρκετά τη νομοθεσία. Η συζήτηση του θέματος θα συνεχιστεί σε επόμενη συνεδρίαση.

Αντίστοιχα, συζητήθηκε το ζήτημα μέχρι ποιου βαθμού συγγένειας μπορούν να έχουν με το μέλος της κυβέρνησης με το οποίο συνάφθηκε η σύμβαση, ενώ οι βουλευτές έθεσαν το θέμα συγγένειας με τα υπόλοιπα μέλη της κυβέρνησης, τουλάχιστον για πρώτου βαθμού συγγενείς. Εκκρεμεί προς συζήτηση μέχρι ποιου βαθμού συγγένειας θα απαγορεύεται η σύναψη σχέσης και αν θα περιληφθούν όλα τα μέλη ή μόνο το μέλος της κυβέρνησης που συνάπτει τη σύμβαση.

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής, βουλευτής του ΔΗΣΥ, Δημήτρης Δημητρίου, σε δηλώσεις του μετά την ολοκλήρωση της επιτροπής, σημείωσε ότι η συζήτηση ήταν πολύ παραγωγική και εποικοδομητική. «Έχουμε συμφωνήσει όλοι ότι ο καλύτερος τρόπος για να πραγματοποιούνται αυτές οι συμβάσεις είναι οι συμβάσεις που εισηγείται και η Νομική Υπηρεσία και η Επίτροπος Νομοθεσίας: κλειστού τύπου συμβάσεις μεταξύ του συνεργάτη και του Υπουργού», ανέφερε.

Ο κ. Δημητρίου σημείωσε ότι υπάρχει σε εκκρεμότητα ο βαθμός συγγένειας που θα προσλαμβάνεται ο συνεργάτης και με τον Υπουργό αλλά και με τους άλλους Υπουργούς. «Πιστεύω και είμαι αισιόδοξος πως το αμέσως επόμενο διάστημα θα πάει το νομοσχέδιο ενώπιον της Ολομέλειας», είπε.

Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ, Ανδρέας Πασιουρτίδης, είπε ότι ένα σημείο με το οποίο υπήρχε διαφορά μεταξύ της πρότασης νόμου του ΑΚΕΛ και του κυβερνητικού νομοσχεδίου ήταν ποια θα είναι η φύση της εργασιακής σχέσης των συμβούλων με τους αξιωματούχους. «Όλοι οι αρμόδιοι φορείς, Νομική Υπηρεσία, Υπουργείο, Γενικός Ελεγκτής, Προεδρία, Επίτροπος Νομοθεσίας, επέμειναν στη θέση τους ότι είναι πιο ασφαλές αυτή η σύμβαση να είναι σύμβαση ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου», ανέφερε, σημειώνοντας ότι «αφού αναλαμβάνουν αυτοί την ευθύνη θα πρέπει να σημειωθεί, αφού σκοπός, τόσο του νομοσχεδίου όσο και της πρότασης νόμου είναι οι σύμβουλοι να μη μονιμοποιηθούν με οποιοδήποτε τρόπο και να γίνουν μέρος της δημόσιας υπηρεσίας μετά τη λήξη της θητείας του αξιωματούχου ή της κυβερνήσεως επί της οποίας προσλαμβάνονται».

Επιπλέον, εξέφρασε την ικανοποίησή του, επειδή, όπως είπε, υιοθετήθηκε η θέση του ΑΚΕΛ, ούτως ώστε να υπάρχει ασυμβίβαστο στην πρόσληψη αν ο σύμβουλος έχει συγγένεια είτε με τον αξιωματούχο που τον προσλαμβάνει, είτε με οποιοδήποτε άλλο κυβερνητικό αξιωματούχο τη δεδομένη στιγμή, ενώ ανέφερε ότι παραμένει προς διευκρίνιση ποιου βαθμού θα είναι αυτή η συγγένεια.

Ο βουλευτής του ΔΗΚΟ, Ζαχαρίας Κουλίας, ανέφερε σε δηλώσεις του ότι «πρέπει να πιστωθεί η κυβέρνηση ότι φέρνει ένα νομοσχέδιο για να συμπληρώσει ένα κενό που υπήρχε: να ρυθμίσει το θέμα των συμβούλων των Υπουργών και της Προεδρίας». Σημείωσε ότι είναι ένα σωστό μέτρο και γίνεται μια εποικοδομητική συζήτηση για να γίνει κατάληξη σε ένα όσο το καλύτερο δυνατόν νομοσχέδιο.