Η παγκύπρια επέκταση του Προγράμματος του Κοινωνικού Λειτουργού της Γειτονιάς, μέσα από την τοποθέτηση κοινωνικών λειτουργών σε όλη την επικράτεια της χώρας, σηματοδοτεί ακόμη ένα βήμα προς την κατεύθυνση του ουσιαστικού κράτους προνοίας, δήλωσε την Πέμπτη ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μιλούσε στο συνέδριο για το έργο στρατηγικής σημασίας «Αναδιάρθρωση των Υπηρεσιών κοινωνικής Ευημερίας» με έμφαση την υλοποίηση του συγχρηματοδοτούμενου Προγράμματος του Κοινωνικού Λειτουργού της Γειτονιάς, το οποίο περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα ΘΑλΕΙΑ 2021-2027, το οποίο από τον Μάιο θα εφαρμόζεται σε 106 Δήμους και Κοινότητες μέσω 29 προγραμμάτων παγκύπρια με 32 κοινωνικούς λειτουργούς και 10 επόπτες.

Το συνέδριο που διεξήχθη στο Κτήμα Κουσιουμή στη Λευκωσία, περιλάμβανε υπογραφή Μνημονίων Συνεργασίας μεταξύ των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας (ΥΚΕ) και Δημάρχων/ Προέδρων Κοινοτικών Συμβουλίων για την παγκύπρια υλοποίηση του προγράμματος Κοινωνικού Λειτουργού της Γειτονιάς.

«Υποχρέωση του Κράτους, της Πολιτείας, προσωπικός μου στόχος, αλλά και στόχος της διακυβέρνησής μας είναι να προσφέρουμε όλα τα εχέγγυα για την ευημερία των πολιτών και ιδιαίτερα όσων εκ των συνανθρώπων μας χρειάζονται τη στήριξη των κοινωνικών υπηρεσιών», είπε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης σημειώνοντας ότι η έναρξη της παγκύπριας επέκτασης του Προγράμματος του «Κοινωνικού Λειτουργού της Γειτονιάς», μέσα από την τοποθέτηση κοινωνικών λειτουργών σε όλη την επικράτεια της χώρας «σηματοδοτεί ακόμη ένα βήμα προς την κατεύθυνση του ουσιαστικού κράτους προνοίας που έχουμε υποσχεθεί στην κοινωνία, μειώνοντας έτσι και στην πράξη την απόσταση ανάμεσα στον πολίτη και το κράτος, ανάμεσα στην κοινωνία και την κεντρική Κυβέρνηση».

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, μιλώντας για την εφαρμογή του Προγράμματος του Κοινωνικού Λειτουργού της Γειτονιάς δήλωσε ότι πρόκειται για ένα καινοτόμο θεσμό, μια κοινωνική μεταρρύθμιση, η οποία φιλοδοξεί αφ’ ενός να στηρίξει τους πολίτες με τρόπο άμεσο και αποτελεσματικό και αφ΄ ετέρου να ενισχύσει τις αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης στην καλύτερη υλοποίηση του έργου τους στους τομείς κοινωνικής πρόνοιας και κοινωνικής συνοχής.

Επεσήμανε ότι η ενίσχυση του τοπικού κοινωνικού δικτύου και η ανάπτυξη προγραμμάτων κοινωνικών υπηρεσιών στο επίπεδο της τοπικής αυτοδιοίκησης, αποτελεί μια ευρωπαϊκά προσανατολισμένη κοινωνική πολιτική που εφαρμόζουν πολλά κράτη μέλη της ΕΕ, μέσω της γενικότερης προσέγγισης για αποκέντρωση και ενίσχυση της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Υπέδειξε ότι ο Κοινωνικός Λειτουργός της Γειτονιάς, με την παρουσία του σε δήμους,  κοινότητες και συμπλέγματα κοινοτήτων, στόχο έχει, ανάμεσα σε άλλα, να εντοπίζει και αντιμετωπίζει τις αμέσως κοινωνικές προκλήσεις και ανάγκες και να ενεργεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε να επιτυγχάνεται η άμεση διασύνδεση του πολίτη με όλες τις αρμόδιες κοινωνικές Υπηρεσίες με στόχο την αντιμετώπιση των προκλήσεων που προκύπτουν.

«Αντί να πηγαίνει ο πολίτης στις Κοινωνικές Υπηρεσίες, στέλνουμε τις Κοινωνικές Υπηρεσίες στον πολίτη, δίπλα από τον πολίτη, ακριβώς για να αντιμετωπίζονται αμέσως όλες οι προκλήσεις που υπάρχουν», είπε.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας χαιρέτισε τη μεγάλη ανταπόκριση από τους δήμους και τις κοινότητες, τόσο αυτών που συμμετείχαν στο πιλοτικό πρόγραμμα όσο και αυτών που υπέγραψαν σήμερα τα μνημόνια συνεργασίας εκφράζοντας την πεποίθηση ότι η συνεργασία ανάμεσα στο Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας και τις Τοπικές Αρχές, θα είναι άριστη και υποδειγματική.

«Είμαι πάρα πολύ ενθαρρυμένος από τα εξαιρετικά αποτελέσματα του προγράμματος κατά την πιλοτική του εφαρμογή τόσο σε μεγάλους δήμους και κοινότητες όσο και σε απομακρυσμένες περιοχές», είπε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης σημειώνοντας ότι «ο κάθε πολίτης είτε επιλέγει να ζήσει στη Λευκωσία είτε στο κέντρο της πόλης είτε στο πιο απομακρυσμένο χωριό της χώρας μας, πρέπει να έχει αν μιλάμε για κοινωνικό κράτος, τις ίδιες ευκαιρίες πρόσβασης στις Υπηρεσίες του κράτους».

Στον χαιρετισμό της, η Υφυπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας, Μαριλένα Ευαγγέλου, ανέφερε ότι το πρόγραμμα του Κοινωνικού Λειτουργού της Γειτονιάς είναι μια κοινωνική υπηρεσία η εφαρμογή της οποίας είναι στο Πρόγραμμα Διακυβέρνησής του Προέδρου Χριστοδουλίδη.

Σημείωσε ότι τα αποτελέσματα της αξιολόγησης της πιλοτικής εφαρμογής του προγράμματος, επιβεβαίωσαν ότι ο Κοινωνικός Λειτουργός της Γειτονιάς είναι κάτι το οποίο χρειάζονται οι τοπικές κοινωνίες, κάτι το οποίο έλειπε για να μειώσει την απόσταση του πολίτη από τις κοινωνικές υπηρεσίες.

Πρόσθεσε ότι σε άρτια συνεργασία με την Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων, έγιναν ομάδες εργασίας για να καθοριστούν τα συμπλέγματα, λαμβάνοντας υπόψη τη μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αλλά κυρίως τις ανάγκες σε κάθε περιοχή όπως αυτές καταγράφονται από τις ΥΚΕ αλλά και τις Τοπικές Αρχές. 

Ανέφερε ότι η τοποθέτηση Κοινωνικών Λειτουργών και εποπτών στους δήμους, κοινότητες και συμπλέγματα κοινοτήτων που υπογράφουν σήμερα το Μνημόνιο Συνεργασίας θα γίνει τον αμέσως επόμενο μήνα. Είπε επίσης ότι οι Κοινωνικοί Λειτουργοί της Γειτονιάς θα τύχουν εκπαίδευσης από τις YΚΕ, οι οποίες θα έχουν συντονιστικό και εποπτικό ρόλο.

Η κ. Ευαγγέλου, εξήγησε ότι ένας από τους ρόλους του Κοινωνικού Λειτουργού της Γειτονιάς, είναι, μεταξύ άλλων, να εντοπίζει τα τοπικά προβλήματα στις κοινότητες ή τους δήμους που είναι τοποθετημένος και γι’ αυτό και πρώτη του πράξη είναι η δικτύωσή του με τις τοπικές αρχές και τους σημαντικούς φορείς, όπως για παράδειγμα την αστυνομία, τα σχολεία, την εκκλησία.

Ο Αναπληρωτής Επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο, Νίκος Ίσαρης, δήλωσε στον χαιρετισμό του ότι η  ΕΕ έχει δρομολογήσει πολλές δράσεις στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων, όπως η Στρατηγική Φροντίδας, η οποία παρέχει κατευθύνσεις για δράσεις σχετικά με την εκπαίδευση και τη φροντίδα στην προσχολική ηλικία, καθώς και τη μακροχρόνια φροντίδα.

Πρόσθεσε ότι  η Κύπρος, μέσω ενός ενιαίου εθνικού προγράμματος, επωφελείται από χρηματοδότηση ύψους 1 δισεκατομμυρίου ευρώ από την πολιτική συνοχής, εξηγώντας ότι το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο Plus (ΕΚΤ+) θα επενδύσει 222,2 εκατομμύρια ευρώ για τη χρηματοδότηση δράσεων που ανταποκρίνονται στις προκλήσεις της αγοράς εργασίας, της κοινωνίας και της εκπαίδευσης και κατάρτισης.

Υπέδειξε ότι το έργο αναδιάρθρωσης των ΥΚΕ με προϋπολογισμό 48 εκατομμυρίων είναι ένα έργο στρατηγικής σημασίας που συγχρηματοδοτείται κατά 60% από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο Plus, αφορά στον εκσυγχρονισμό των Υπηρεσιών, με στόχο την παροχή προσβάσιμων, άμεσα διαθέσιμων, φιλικών και εξατομικευμένων κοινωνικών υπηρεσιών για την ολιστική υποστήριξη ατόμων και οικογενειών, με ανθρωποκεντρικό, διεπιστημονικό και αποτελεσματικό τρόπο.

Η Αναπληρώτρια Διευθύντρια Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, Μαρία Κυρατζή μιλώντας για το έργο, είπε ότι ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται στα 48 εκατομμύρια ευρώ και το 60% είναι συγχρηματοδοτούμενο από την ΕΕ. Ανέφερε ότι η περίοδος υλοποίησης είναι από το 2021 έως το 2027.

Παράλληλα, πρόσθεσε ότι μέσω του έργου τα ευάλωτα άτομα διασφαλίζουν και ενδυναμώνουν τα δικαιώματά τους, με στόχο την ουσιαστική στήριξη και καλύτερο επίπεδο ζωής. Σημείωσε ακόμη ότι το έργο συμβάλλει στον συνολικό και ολιστικό εκσυγχρονισμό των Υπηρεσιών, ενώ το εργασιακό περιβάλλον των Υπηρεσιών βελτιώνεται σημαντικά, παρέχοντας τη δυνατότητα στους εργαζομένους να επικεντρωθούν αποτελεσματικά στην αποστολή τους.

Το 2023 εξυπηρετήθηκαν στα γραφεία κοινωνικών υπηρεσιών πέραν των 50.000 ατόμων

Σημείωσε επίσης ότι 250-270 άτομα επισκέπτονται τα κατά τόπους γραφεία κοινωνικών υπηρεσιών κατά μέσο όρο ημερησίως, ενώ το 2023 εξυπηρετήθηκαν πέραν των 50.000 ατόμων εξηγώντας ότι σε αυτές περιλαμβάνονται 2.216 περιπτώσεις βίας στην οικογένεια, 320 παιδιά υπό τη φροντίδα του Κράτους, 1300 ασυνόδευτα ανήλικα υπό τη φροντίδα του Κράτους, 505 περιπτώσεις γονικής μέριμνας, 225 περιπτώσεις ανήλικων παραβατών, 200 περιπτώσεις ενηλίκων αδικοπραγούντων, 150 περιπτώσεις για εμπορία προσώπων, 150 περιπτώσεις για σεξουαλική βία κατά ανηλίκων, 10.656 περιπτώσεις αιτητών διεθνούς προστασίας, 2.605 περιπτώσεις προληπτικής παρέμβασης με ανήλικα, 824 περιπτώσεις προληπτικής παρέμβασης με ενήλικα.

Παράλληλα, η κ. Κυρατζή αναφερόμενη στο πρόγραμμα «Κοινωνικός Λειτουργός της Γειτονιάς», είπε ότι εντάσσεται στο Έργο «Αναδιάρθρωση των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας» που υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Πολιτικής Συνοχής «ΘΑλΕΙΑ 2021-2027» με τη συγχρηματοδότηση της ΕΕ, με προϋπολογισμό τα 11 εκατομμύρια ευρώ.

Σημείωσε ότι από τον Μάιο το πρόγραμμα θα εφαρμόζεται σε 106 Δήμους και Κοινότητες μέσω 29 προγραμμάτων παγκύπρια με 32 κοινωνικούς λειτουργούς και 10 επόπτες.

Μεταξύ άλλων, υπέδειξε ότι εκ των στόχων του προγράμματος είναι η συνέργεια των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας με τις Αρχές Τοπικές Αυτοδιοίκησης,  η ενδυνάμωση της πρόσβασης του πολίτη στις κοινωνικές υπηρεσίες και ο έγκαιρος, άμεσος εντοπισμός και παρέμβαση για αντιμετώπιση προβλημάτων που απασχολούν τους πολίτες.

Ο Πρόεδρος της Ένωσης Κοινοτήτων Κύπρου, Ανδρέας Κιτρομηλίδης, μιλώντας σε δημοσιογράφους ανέφερε ότι η σημερινή υπογραφή του Μνημονίου για την επέκταση του θεσμού του Κοινωνικού Λειτουργού σε παγκύπρια βάση είναι ένα θέμα το οποίο συζητείται εδώ και καιρό με την Υφυπουργό Κοινωνικής Πρόνοιας.

Πρόσθεσε ότι μέσα από το πιλοτικό πρόγραμμα το όποιο εφαρμόστηκε το προηγούμενο διάστημα «έχουμε δει αρκετά και πολύ καλά αποτελέσματα και στόχος ήταν από την αρχή η επέκταση αυτού του προγράμματος. Πιστεύουμε ότι θα βοηθήσει ιδιαίτερα κοινότητες της Ένωσης Κοινοτήτων, ορεινές κοινότητες και απομακρυσμένες, τους κατοίκους μας, τις ευάλωτες ομάδες, ούτως ώστε να μπορέσουμε να δώσουμε εξειδικευμένες υπηρεσίες στους κατοίκους μας, κάτι που ζητούμε και μέσα από την μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης». Ο κ. Κιτρομηλίδης ευχαρίστησε την Υφυπουργό Κοινωνικής Πρόνοιας για την προσπάθεια που κατέβαλε και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς για την υλοποίηση του προγράμματος.

Εκ μέρους της Ένωσης Δήμων, ο Γιαννάκης Χατζηδημητρίου, δήλωσε από πλευράς του ότι πάγια θέση της Ένωσης Δήμων ήταν ότι οι Δήμοι και οι Τοπικές Αρχές μπορούν και πρέπει να προσφέρουν στα κοινωνικά δρώμενα του τόπου.

Σημείωσε ότι είναι πολύ ικανοποιητική η αξιολόγηση από την πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος του θεσμού του Κοινωνικού Λειτουργού, αναφέροντας ότι υπάρχουν ελλείψεις, υπάρχουν προβλήματα και το πρόγραμμα θα πρέπει να αξιολογείται σε ετήσια βάση με τη συμμετοχή και των τοπικών αρχών «για να μπορούμε να έχουμε τα καλύτερα αποτελέσματα».