Οι ευρωκάλπες της 9ης Ιουνίου έχουν χαρακτηριστεί από ειδικούς και μη οι πιο κρίσιμες στην ιστορία της Ένωσης. Εν μέσω κλιμακούμενων γεωπολιτικών κρίσεων, κλιματικών προκλήσεων, οικονομικών πιέσεων και σκανδάλων που προκάλεσαν σοβαρούς τριγμούς στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πολίτες από 27 κράτη-μέλη θα εκλέξουν τους 720 εκπροσώπους τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. 

Σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο, περισσότεροι από τους μισούς πολίτες (57%) ενδιαφέρονται για την επερχόμενη εκλογική διαδικασία. Πρόκειται για ένα ποσοστό που ανταποκρίνεται και στο κυπριακό κοινό, το οποίο κατατάσσει ως πρώτη προτεραιότητα τη δημόσια υγεία, ενώ το 56% των Κυπρίων δηλώνουν ικανοποιημένοι από τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η δημοκρατία στην ΕΕ. 

Ποιο είναι όμως το διακύβευμα της 9ης Ιουνίου, γιατί οι νέοι φαίνονται απρόθυμοι να κατανοήσουν το ευρωπαϊκό οικοδόμημα και πώς θα επιτευχθεί η «αποβρυξελλοποίηση» στον σημερινό τρόπο λήψης αποφάσεων; Ο Επικεφαλής του Γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο, Ανδρέας Κεττής, μιλάει στο AlphaNews.live για όσα πρέπει να ξέρουν οι πολίτες για τις Ευρωεκλογές, αλλά και τους λόγους που κρατούν το ενδιαφέρον τους μακριά από τις Βρυξέλλες. 

Ποιο είναι το διακύβευμα της εκλογικής διαδικασίας της 9ης Ιουνίου;

Το διακύβευμα για εμάς είναι να καταφέρουμε να περάσουμε στους πολίτες το μήνυμα ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (ΕΚ) διαδραματίζει ένα κομβικό ρόλο στο θεσμικό σύστημα λήψης των αποφάσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), ότι οι αποφάσεις του ΕΚ, οι νομοθεσίες δηλαδή που εγκρίνει, επηρεάζουν άμεσα την καθημερινότητα όλων εμάς των πολιτών. Επομένως, αν οι πολίτες αντιληφθούν τη σημασία που έχει το ΕΚ τότε είναι πολύ πιο λογικό να αναμένουμε ότι θα υπάρξει και σημαντική ανταπόκριση από τους ίδιους τους πολίτες για να πάνε στις κάλπες και να επιλέξουν αυτούς που οι ίδιοι θέλουν να τους εκπροσωπήσουν στο ΕΚ για την επόμενη πενταετία. Και θέλω να τονίσω κάτι εδώ. Στην ΕΕ τίποτα δεν είναι πολιτικά νομοτελειακό ως προς την κατεύθυνση που λαμβάνουν οι πολιτικές πρωτοβουλίες και που επηρεάζουν όπως αναφέρω και πιο πάνω, την καθημερινότητα μας. Η ιδεολογικοπολιτική κατεύθυνση με άλλα λόγια που θα έχει η ΕΕ την επόμενη πενταετία εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από το ποια ακριβώς επιλογή θα κάνουμε εμείς οι πολίτες στις ευρωπαϊκές εκλογές της 9ης Ιουνίου. Οι πολίτες στη χώρα μας στη συντριπτική τους πλειοψηφία έχουν ένα φιλοευρωπαϊκό προφίλ αφού με βάση και τα αποτελέσματα του τελευταίου ευρωβαρόμετρου σε ποσοστό 67% θεωρούν ότι η Κύπρος έχει ωφεληθεί από την ένταξή της στην ΕΕ.

Τολμώ, λοιπόν, να πω ότι αν οι Κύπριοι πολίτες πάνε στις κάλπες και ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα, τότε είναι δυνατόν να ανατραπεί η διαφαινόμενη τάση, τόσο στη δική μας χώρα όσο και πανευρωπαϊκά, και να περιοριστεί τελικά η επιρροή των ευρωφοβικών και ακροδεξιών, εθνικιστικών δυνάμεων που επιθυμούν πισωγύρισμα της ευρωπαϊκής πολιτικής ενοποίησης, επανεθνικοποίηση των κοινών ευρωπαϊκών πολιτικών και, στο τέλος της ημέρας, τη διάλυση της Ένωσης.

Ποιοι έχουν δικαίωμα ψήφου και ποια είναι η διαδικασία εγγραφής στον εκλογικό κατάλογο;

Η διοργάνωση εκλογών αποτελεί αρμοδιότητα του κράτους-μέλους. Στην Κύπρο η ευθύνη αυτή ανήκει στο Υπουργείο Εσωτερικών, το οποίο πρόσφατα έχει ανακοινώσει πως δικαίωμα ψήφου έχουν όλοι οι πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας ηλικίας 18 χρονών και άνω που έχουν τη συνήθη διαμονή τους στην Κύπρο, καθώς και οι πολίτες άλλων κρατών μελών της ΕΕ που διαμένουν στην Κύπρο και είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους. Τελευταία ημέρα υποβολής αιτήσεων είναι η 2α Απριλίου.

Ως εκ τούτου, καλούμε και εμείς τους πολίτες όπως υποβάλουν έγκαιρα αίτηση για εγγραφή στους εκλογικούς καταλόγους, ώστε να μπορέσουν να ασκήσουν το ιερό και αναφαίρετο εκλογικό τους δικαίωμα. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι μετά την πιο πάνω ημερομηνία καμία νέα εγγραφή ή/και αλλαγή δεν μπορεί να γίνει στους εκλογικούς καταλόγους.

Δικαίωμα εγγραφής στους εκλογικούς καταλόγους έχουν και οι νέοι που θα συμπληρώσουν το 18ο έτος της ηλικίας τους μέχρι και την 9η Ιουνίου 2024, ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών. Δηλαδή δικαιούνται να εγγραφούν όσοι έχουν γεννηθεί μέχρι και τις 9 Ιουνίου 2006. Και σε αυτή την περίπτωση η αίτηση θα πρέπει να υποβληθεί το αργότερο μέχρι τις 2 Απριλίου 2024. Για πολίτες ηλικίας μέχρι και 25 ετών, οι αιτήσεις μπορούν να υποβληθούν ηλεκτρονικά, μέσω της ιστοσελίδας του Υπουργείου Εσωτερικών για τις εκλογές στη διεύθυνση elections.gov.cy.

Οι αιτήσεις σε έντυπη μορφή υποβάλλονται στα κατά τόπους Γραφεία των Επαρχιακών Διοικήσεων, στα Κέντρα Εξυπηρέτησης του Πολίτη (ΚΕΠ) και στα Κέντρα Πολίτη (ΚΕ.ΠΟ.) – Κυπριακά Ταχυδρομεία. Έντυπα αιτήσεων μπορούν να εξασφαλιστούν από τα πιο πάνω σημεία, όπως επίσης από την Υπηρεσία Εκλογών του Υπουργείου Εσωτερικών και την ιστοσελίδα των εκλογών.

Πόσοι Ευρωβουλευτές εκπροσωπούν την Κύπρο στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο;

Είναι πολύ σημαντικό να διευκρινίσουμε ότι τα μέλη του ΕΚ, οι Ευρωβουλευτές, δεν εκπροσωπούν τη χώρα από την οποία προέρχονται ή στην οποία εκλέγονται. Η εκπροσώπηση των κρατών-μελών της ΕΕ, στη δική μας περίπτωση της Κύπρου, γίνεται στο Συμβούλιο, ένα άλλο σημαντικό θεσμικό όργανο της ΕΕ στο οποίο συμμετέχουν οι κυβερνήσεις των κρατών-μελών. Στο ΕΚ οι Ευρωβουλευτές εκπροσωπούν τους πολίτες που τους ψήφισαν. Και είναι τα συμφέροντα των πολιτών που εκπροσωπούν οι εκλελεγμένοι αντιπρόσωποι μας στο ΕΚ. Είναι γι’ αυτό το λόγο που συχνά παρουσιάζουμε το ΕΚ ως τη φωνή των πολιτών.

Βάσει των Συνθηκών της Ένωσης, το ΕΚ μπορεί να έχει μέχρι και 751 έδρες. Μετά το BREXIT, δηλαδή την έξοδο της Μ. Βρετανίας από την ΕΕ που κατείχε 73 έδρες, αποφασίστηκε όπως κάποιες από αυτές παραμείνουν κενές για διευκόλυνση πιθανών νέων διευρύνσεων της Ένωσης. Το ΕΚ σήμερα απαρτίζεται από 705 μέλη και μετά τις ευρωπαϊκές εκλογές της 9ης Ιουνίου θα έχουμε συνολικά 720 ευρωβουλευτές. Η Κύπρος θα συνεχίσει και στην επόμενη θητεία του ΕΚ να έχει έξι μέλη. Και αυτό, διότι οι Συνθήκες ορίζουν ρητά ότι κανένα κράτος-μέλος, όσο μικρό και αν είναι, δεν μπορεί να έχει λιγότερους από έξι ευρωβουλευτές. Ξέρετε, αν η κατανομή των εδρών στο ΕΚ γινόταν απολύτως αναλογικά με βάση τον πληθυσμό κάθε κράτους-μέλους, γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι στην Κύπρο θα αναλογούσαν πολύ λιγότεροι από έξι ευρωβουλευτές.

Θεωρείτε ότι οι νεότερες ηλικιακά κατηγορίες πολιτών έχουν κατανοήσει το ευρωπαϊκό οικοδόμημα και την άρρηκτη σύνδεσή του με την καθημερινότητά τους;

Δυστυχώς, όχι. Από δικής μας πλευράς αναγνωρίζουμε αυτό το πρόβλημα και έχουμε αναδείξει την πληροφόρηση της νέας γενιάς για τη σημασία που έχει η ΕΕ στην καθημερινότητα μας, στην κορυφή των προτεραιοτήτων του Γραφείου του ΕΚ στην Κύπρο. Έχουμε στενή και αγαστή συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και ένα μεγάλο μέρος της δικής μας καθημερινής εργασίας είναι να μιλάμε με τους μαθητές, τους φοιτητές και τη νέα γενιά της χώρας μας για τα οφέλη, τις ευκαιρίες και τις περαιτέρω δυνατότητες που προσφέρονται στην Κύπρο από τη συμμετοχή της εδώ και 20 σχεδόν χρόνια ως πλήρες και ισότιμο κράτος-μέλος της ΕΕ.

Τι ευθύνεται για αυτό;

Κατά την άποψή μου, η ίδια η φύση της ΕΕ διαδραματίζει έναν μη υποβοηθητικό ρόλο στην προσπάθεια πληροφόρησης των νέων μας και ευρύτερα των πολιτών. Η ΕΕ είναι ένα ιδιόμορφο, μοναδικό παγκοσμίως μοντέλο περιφερειακής συνεργασίας. Είναι κάτι πολύ περισσότερο από έναν διεθνή, περιφερειακό οργανισμό αλλά ταυτόχρονα και κάτι πολύ λιγότερο από ένα ομοσπονδιακό οργανισμό. Δεν έχουμε την ευχέρεια κινήσεων που υπάρχει για παράδειγμα στις ΗΠΑ. Η Ε.Ε. συναθροίζει 27 κυρίαρχα κράτη-μέλη και είναι, δυστυχώς, πραγματικότητα ότι κατά κανόνα ό,τι καλό προκύπτει από τη στενή συνεργασία των κρατών-μελών στην ΕΕ το καρπούνται ως δική τους επιτυχία οι κυβερνήσεις των κρατών-μελών, ενώ για όποιες αποφάσεις ενέχουν πολιτικό κόστος ή δεν είναι εξ’ ορισμού δημοφιλείς, η ευθύνη μετατοπίζεται στις «Βρυξέλλες» και στους απρόσωπους γραφειοκράτες…

Την ίδια ώρα πιστεύω ότι για την όλη κατάσταση σε σχέση ειδικότερα με τους νέους, ευθύνονται και οι επιτυχίες της ΕΕ. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι οι πολλές, μικρές και μεγάλες επιτυχίες της ΕΕ όπως είναι οι συνθήκες ειρήνης, οι τέσσερις βασικές ελευθερίες, τα δικαιώματα μας ως καταναλωτές, η διασφάλιση των πιο υψηλών προτύπων παγκοσμίως σε ό,τι αφορά στην κοινή αγορά, τα πολλά οφέλη από τα ευρωπαϊκά προγράμματα, όπως π.χ. το Erasmus+, θεωρούνται δεδομένα από τις νέες γενιές. Δηλαδή, οι νέοι πιστεύουν ότι αυτά τα οφέλη υπήρχαν πάντοτε και θα συνεχίσουν να υπάρχουν στο διηνεκές. Δυστυχώς, ούτε η ειρήνη, ούτε η δημοκρατία, ούτε τα ανθρώπινα δικαιώματα, ούτε τα οφέλη που μας προφέρουν τα συγχρηματοδοτούμενα ευρωπαϊκά προγράμματα ή οι κοινές ευρωπαϊκές πολιτικές είναι δεδομένα. Χρειάζεται η καθημερινή εγρήγορση και εμπλοκή μας στα κοινά, ψηφίζοντας ακριβώς στις εκλογικές διαδικασίες τους εκπροσώπους μας, που κατά τη δική μας άποψη μπορούν να διασφαλίσουν τη συνέχιση αυτών των κεκτημένων ή ακόμη καλύτερα την περαιτέρω διεύρυνση τους. Ο στόχος της μεγάλης πλειοψηφίας των ευρωπαίων πολιτών δεν μπορεί παρά να είναι μια ακόμη καλύτερη ΕΕ για τους πολίτες της.

Πού αποδίδετε την απόσταση που φαίνεται να έχουν οι πολίτες των κρατών-μελών από τα ευρωπαϊκά κέντρα λήψης αποφάσεων; Πώς θα μπορούσε αυτό να αλλάξει;

Είναι γεγονός ότι οι πολίτες σήμερα νιώθουν μακριά από το κέντρο λήψης των αποφάσεων. Αυτό, ξέρετε, δεν συμβαίνει μόνο σε σχέση με τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα. Πολλές φορές, στις έρευνες κοινής γνώμης διαπιστώνουμε ότι οι πολίτες νιώθουν μακριά και από τα κέντρα λήψης των αποφάσεων στη δική τους χώρα. Σε ό,τι αφορά πάντως στην ΕΕ, αυτό που χρειάζεται, και το αναγνωρίζουμε, είναι να γίνει μια «αποβρυξελλοποίηση» του σημερινού τρόπου λήψης των αποφάσεων. Οι πολίτες δείχνουν το δρόμο. Οι προτάσεις των πολιτών που υποβλήθηκαν προ διετίας περίπου στο πλαίσιο της διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης μπορούν να βοηθήσουν σε μεγάλο βαθμό για να φέρουν τα κέντρα λήψης των αποφάσεων εγγύτερα στο καθημερινό γίγνεσθαι των πολιτών. Σίγουρα, δεν είναι κάτι το οποίο θεσμικά μπορεί να γίνει με ευκολία λαμβάνοντας υπόψη την ιδιομορφία της ΕΕ, όντας ένα μοναδικό στον κόσμο παράδειγμα πολιτικής ενοποίησης και οικονομικής ολοκλήρωσης στη βάση ουσιαστικά των αποφάσεων 27 κυρίαρχων κυβερνήσεων.

Περαιτέρω, αποδίδω αυτή την απόσταση των πολιτών από τα ευρωπαϊκά κέντρα λήψης των αποφάσεων εν μέρει σε αυτό που περιέγραψα στην προηγούμενη σας ερώτηση. Στο ότι, δηλαδή, η ΕΕ είναι κατά κάποιο τρόπο θύμα των δικών της επιτυχιών. Ξανά, τονίζω όμως, ότι η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική, ότι τίποτα και κανένα κεκτημένο και όφελος από την ευρωπαϊκή ενοποιητική διαδικασία δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο στο διηνεκές. Είναι, στο τέλος της ημέρας ευθύνη και όλων εμάς των πολιτών, της μεγάλης φιλοευρωπαϊκής πλειοψηφίας, να κάνουμε το καθήκον μας συμμετέχοντας μαζικά στις ευρωπαϊκές εκλογές περιορίζοντας έτσι την επιρροή των όσων επιβουλεύονται το ευρωπαϊκό οικοδόμημα και οραματίζονται τη διάλυση του.