Η Ισπανία βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με το άγνωστο: την πιθανή κήρυξη της ανεξαρτησίας της Καταλονίας, μιας από τις πιο πλούσιες επαρχίες της χώρας, η οποία βρίσκεται σε τροχιά ρήξης με τη Μαδρίτη, κάτι που ενδέχεται να έχει ανυπολόγιστες επιπτώσεις που ανησυχούν την Ευρώπη.

Οι Καταλανοί και ολόκληρη η Ισπανία έχουν μόνο ένα ερώτημα στο μυαλό τους σήμερα: Ο Κάρλες Πουτζντεμόντ, ο πρόεδρος της Καταλονίας, θα κηρύξει μονομερώς την ανεξαρτησία της επαρχίας, όπως έχει απειλήσει, ή θα κάνει πίσω;

Αυτός ο 54χρονος πρώην δημοσιογράφος, υπέρμαχος της ανεξαρτησίας της Καταλονίας από μικρή ηλικία, αναμένεται να απαντήσει σε ερωτήματα μετά την ομιλία του ενώπιον του καταλανικού κοινοβουλίου στις 18:00 (τοπική ώρα, 19:00 ώρα Ελλάδας) στη διάρκεια της οποίας θα αναφερθεί στις επιπτώσεις του δημοψηφίσματος της 1ης Οκτωβρίου για την ανεξαρτησία.

Σύμφωνα με πολλά ισπανικά μέσα ενημέρωσης, όλη την ημέρα χθες έγραφε και ξαναέγραφε την ομιλία του μαζί με τους συμβούλους τους, οι οποίοι είναι αναμφισβήτητα διχασμένοι σχετικά με το αν θα πρέπει να προχωρήσουν στην κήρυξη της ανεξαρτησίας ή όχι.

«Φτάνει!», φώναξαν εκατοντάδες χιλιάδες Καταλανοί που είναι αντίθετοι στην ανεξαρτησία της επαρχίας στη διάρκεια διαδηλώσεων την Κυριακή. Μια φράση που χρησιμοποίησε χθες και το μεγαλύτερο ισπανικό εργοδοτικό συνδικάτο, το Foment del Treball, αφού έξι από τις επτά καταλανικές εταιρείες που έχουν εισαχθεί στο χρηματιστήριο ανακοίνωσαν ότι μεταφέρουν την έδρα τους εκτός της επαρχίας.

Ωστόσο οι υποστηρικτές του Πουτζντεμόντ τον παροτρύνουν να επιμείνει και πρόκειται να διοργανώσουν σήμερα μια μεγάλη συγκέντρωση έξω από το καταλανικό κοινοβούλιο. Το μέλλον της επαρχίας αυτής, που έχει το μέγεθος του Βελγίου και 7,5 εκατομμύρια κατοίκους, αλλά και το μέλλον όλης της Ισπανίας, θα καθοριστεί σήμερα το απόγευμα κατά την ομιλία του ηγέτη των αυτονομιστών, υπό το ανήσυχο βλέμμα της Ευρώπης.

Σύμφωνα με την επίσημη ημερήσια διάταξη της σημερινής συνεδρίασης, το καταλανικό κοινοβούλιο πρόκειται να συζητήσει «την πολιτική κατάσταση» μετά «το δημοψήφισμα».

Στην τελευταία του ομιλία την Κυριακή ο Πουτζντεμόντ τόνισε ότι, χωρίς μεσολάβηση, θα κάνει «αυτό που έχουμε έρθει να κάνουμε».

Χθες ο Ισπανός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι προειδοποίησε ότι σε περίπτωση μονομερούς κήρυξης της ανεξαρτησίας της Καταλονίας, η Μαδρίτη ίσως προσπαθήσει να αναστείλει το καθεστώς αυτονομίας της επαρχίας, ένα μέτρο που μέχρι στιγμής δεν έχει εφαρμοστεί ποτέ.

Εξάλλου ο Ραχόι διαθέτει και μια σειρά άλλων εργαλείων, αφού έθεσε υπό τον έλεγχο της κεντρικής κυβέρνησης τα οικονομικά της επαρχίας τον Σεπτέμβριο. Μπορεί επίσης να επιβάλει κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην Καταλονία, κάτι που θα του επιτρέψει να ενεργεί βάσει διαταγμάτων.

Παράλληλα η ισπανική δικαιοσύνη μπορεί να στραφεί εναντίον του Πουτζντεμόντ και τον σκληρό πυρήνα των αυτονομιστών που οργάνωσαν το δημοψήφισμα και σχεδιάζουν εδώ και μήνες την ανεξαρτησία της Καταλονίας.

Ωστόσο κάθε δραστικό μέτρο κινδυνεύει να προκαλέσει εντάσεις στην Καταλονία, όπου οκτώ στους δέκα ψηφοφόρους θα ήθελαν να έχει διεξαχθεί ένα σωστό και τυπικό δημοψήφισμα.

Η ένταση και τα συναισθήματα είναι ήδη οξυμένα στην επαρχία, αν και οι περισσότερες διαδηλώσεις είναι ειρηνικές. Το ίδιο ισχύει εξάλλου και σε ολόκληρη την Ισπανία, όπου αναβιώνουν τα φαντάσματα του παρελθόντος όταν κάποιοι από τους «πατριώτες», που υπερασπίζονται την ενότητα της χώρας, εμφανίζονται να νοσταλγούν τη δικτατορία του Φράνκο.

Πολλά ερωτήματα τίθενται επίσης αναφορικά με το πόσο εφικτή είναι η ανεξαρτητοποίηση της Καταλονίας. Η επαρχία μπορεί να είναι υπεύθυνη για την παιδεία, την υγεία και να διαθέτει δική της αστυνομική δύναμη, όμως εκτός από τα οικονομικά, ο έλεγχος του εναέριου χώρου, οι υποδομές (λιμάνια, αεροδρόμια, τηλεπικοινωνίες) και ο στρατός ελέγχονται από το κεντρικό κράτος. Και η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα αναγνωρίσει ένα ανεξάρτητο καταλανικό κράτος, το οποίο θα βρεθεί αμέσως εκτός μπλοκ.