Οι γερμανικές εταιρείες ήταν για πάνω από εκατό χρόνια ευπρόσδεκτες στην Τουρκία. Για παράδειγμα, η  Siemens βρίσκεται εδώ και 161 χρόνια στη χώρα, όταν η τότε Οθωμανική αυτοκρατορία στα μέσα του 19ου αιώνα, αποφάσισε να δημιουργήσει την τηλεγραφική της υπηρεσία. Σήμερα, στην Τουρκία δραστηριοποιούνται περισσότερες από 7.000 γερμανικές εταιρείες, επενδύοντας σχεδόν 13 δισ. ευρώ σε εργοστάσια, καταστήματα και γραφεία. Ωστόσο, τους τελευταίους μήνες, το κλίμα έχει αλλάξει, αναφέρουν εκπρόσωποι των επιχειρήσεων.

Αυτό οφείλεται κυρίως στην πολιτική αστάθεια στη χώρα , γράφει η γερμανική εφημερίδα Die Welt. Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης εξακολουθεί να ισχύει μετά την απόπειρα πραξικοπήματος τον Ιούλιο του 2016. Χιλιάδες δημόσιοι υπάλληλοι φυλακίστηκαν, περιορίστηκαν οι εξουσίες του κοινοβουλίου, ακόμα και ιδιωτικές εταιρείες δέχτηκαν  πιέσεις .

Η δύσκολη κατάσταση καταστρέφει τις ξένες εταιρείες, οι οποίες συνήθως αποδίδουν μεγάλη σημασία στις σταθερές συνθήκες και την προβλεψιμότητα. «Η φήμη της Τουρκίας ως χώρας εταίρου έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια στη Γερμανία» αναφέρουν οι σύμβουλοι της γερμανικής υπηρεσίας προώθησης του εξωτερικού εμπορίου GTAI σε πρόσφατη έκθεση διαχείρισης για την Τουρκία. Το έγγραφο είναι διαθέσιμο στη WELT. «Πολλές παραβάσεις υπονομεύουν τη σχέση, ειδικά η έλλειψη κράτους δικαίου στη χώρα».

H απογοήτευση του οργανισμού αυτού, του οποίου η αποστολή είναι στην πραγματικότητα να ενθαρρύνει τις γερμανικές επιχειρήσεις να επενδύουν στο εξωτερικό, αντικατοπτρίζεται στα τελευταία στατιστικά στοιχεία. Όχι μόνο οι τουρίστες  από τη Γερμανία παραμένουν μακριά από την Τουρκία, αλλά και οι άμεσες ξένες επενδύσεις μειώθηκαν επίσης, αν και η τουρκική οικονομία αναπτύσσεται έντονα.

Ειδικά οι ξένες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις είναι απρόθυμες να επενδύσουν στην Τουρκία. «Το ευαίσθητο πολιτικό κλίμα ότι η αβεβαιότητα σχετικά με το κράτος δικαίου και η τεταμένη κατάσταση ασφαλείας έχει κάνει πολλές γερμανικές εταιρείες να είναι απρόθυμες να μπουν στην τουρκική αγορά ή να επεκτείνουν τις υπάρχουσες επιχειρήσεις τους εκεί» λέει η Φραντσέσκα Σνάιντερ της εταιρίας IHK Pfalz. Η πολιτική του Ερντογάν έχει επιβάλει νέα  προστατευτικά εμπόδια στο εμπόριο κατά τους τελευταίους μήνες. Για τις ξένες εταιρείες, αυτή η πρόσφατη εξέλιξη προκαλεί ανησυχίες.

Φυσικά, υπάρχει μια τελωνειακή ένωση που συνδέει την Τουρκία, τη Γερμανία και άλλα κράτη της ΕΕ για περισσότερα από 20 χρόνια. Σύμφωνα με έγγραφο της γερμανικής Ένωσης Εμπορίου και Επενδύσεων (GTAI) «η τελωνειακή ένωση μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας θα πρέπει να διευκολύνει την κυκλοφορία αγαθών. Αντ ‘αυτού, οι ευρωπαϊκές εταιρείες αντιμετωπίζουν ολοένα και περισσότερο τους ελέγχους των εισαγωγών, τους πρόσθετους δασμούς και πολύπλοκες υποχρεώσεις καταχώρισης».

Τα Ευρωπαϊκά πιστοποιητικά ελέγχου ξαφνικά έγιναν άχρηστα

Οι καθυστερήσεις οφείλονται κυρίως σε συμπληρωματικές δοκιμές ασφάλειας των προϊόντων που πρέπει να περάσουν οι ξένες εταιρείες στην Τουρκία. Για παράδειγμα, τα εισαγόμενα παπούτσια, αν και έχουν περάσει τους ίδιους ή πολύ παρόμοιους ελέγχους στην ΕΕ, οι τουρκικές τελωνειακές αρχές απαιτούν αντί αυτού, πιστοποιητικά από τοπικά ινστιτούτα για την ανίχνευση ορισμένων χημικών ουσιών.

«Τα ευρωπαϊκά πιστοποιητικά δοκιμών αναγνωρίστηκαν εύκολα εδώ και χρόνια» λέει ο Φελιξ Εμπνερ της γερμανικής βιομηχανίας κλωστοϋφαντουργίας. Εξάλλου, στην τελωνειακή Ένωση ισχύει η αρχή της εναρμονισμένης νομοθεσίας και, μέχρι στιγμής, και στην Τουρκία. «Αλλά ξαφνικά οι τουρκικές Αρχές αλλάζουν τους κανόνες και τις πρακτικές τους» λέει ο Eμπνερ. Σύμφωνα με έκθεση της Επιτρόπου Εμπορίου της ΕΕ Σεσίλια Μαλμστρομ «τα τελευταία χρόνια, η Τουρκία έχει επιβάλει πολλούς εμπορικούς περιορισμούς που έρχονται σε αντίθεση με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την τελωνειακή ένωση μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας, όπως περίπλοκες τελωνειακές διαδικασίες ή πρόσθετους δασμούς».  

Ωστόσο, τα προστατευτικά μέτρα θα μπορούσαν να γίνουν ένα μπούμερανγκ για την Τουρκία, εάν η ίδια η ΕΕ προβεί σε παρόμοιες ενέργειες. Επειδή η Ευρώπη και η Γερμανία είναι πιο οικονομικά σημαντικές για την Τουρκία, παρά το αντίθετο: η Γερμανία είναι ο σημαντικότερος επενδυτής στην Τουρκία και οι γερμανικές εταιρείες αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 10% όλων των ξένων άμεσων επενδύσεων στη χώρα. Οι τουρκικές εταιρείες, από την άλλη πλευρά , αποτελούν λιγότερο από το 0,4% των επενδύσεων στη Γερμανία, παρά τις θεαματικές εξαγορές τα τελευταία χρόνια. Όσον αφορά το εμπόριο, η Γερμανία είναι ο σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της Τουρκίας.