Το φάσμα ενός δύσκολου και πολύ πιο ακριβού χειμώνα αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι της Βρετανίας, καθώς τις ελλείψεις τροφίμων και καυσίμων στην αγορά λόγω της έλλειψης οδηγών φορτηγών και βυτιοφόρων και άλλου εργατικού δυναμικού συνοδεύουν ανατιμήσεις προϊόντων.

Στο σκηνικό ακρίβειας που δημιουργείται συντελούν επίσης οι αυξημένες τιμές πρώτων υλών και μεταφορικών στο διεθνές εμπόριο, όπως ασφαλώς και το αυξημένο κόστος του φυσικού αερίου στην αγορά χονδρικής. Εκπρόσωποι των 2/3 των βρετανικών επιχειρήσεων, σύμφωνα με το Βρετανικό Εμπορικό Επιμελητήριο, έχουν προειδοποιήσει ότι ο συνδυασμός αυτός θα οδηγήσει σε αύξηση τιμών.

Οι επιχειρήσεις σημειώνουν επίσης ότι θα υποχρεωθούν να αναπροσαρμόσουν προς τα πάνω τις τιμές και λόγω της πίεσης που δέχονται από την κυβέρνηση να αυξήσουν τους μισθούς για να προσελκύσουν επιτόπιο εργατικό δυναμικό και να απογαλακτιστούν από τη «χαμηλόμισθη και ανεξέλεγκτη μετανάστευση», όπως το έθεσε στο συνέδριο των Συντηρητικών ο Πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον. 

Οι εκτιμήσεις του Κέντρου Οικονομικών και Επιχειρηματικών Μελετών (CEBR) για λογαριασμό της Daily Mail αναφέρουν πως ήδη ο αυξανόμενος πληθωρισμός μπορεί να στοιχίσει έως το τέλος του έτους σε μια τυπική τετραμελή οικογένεια έως και 1.800 λίρες. Ρεπορτάζ της Mail Online διαπιστώνει πως η τιμή βασικών προϊόντων όπως τα ζυμαρικά, οι κονσέρβες, τα αυγά, τα μήλα και το κρέας έχουν ήδη αυξηθεί κατά ακόμα και 44%.

Με βάση την ανάλυση του CEBR, ένα ζευγάρι συνταξιούχων θα δει το κόστος διαβίωσης να αυξάνεται κατά 1.100 λίρες έως το τέλος χρόνου και ένα ζευγάρι χαμηλόμισθων κατά 900 λίρες.

Υπάρχουν ήδη προειδοποιήσεις ότι το ποτήρι μπύρας σε μία παμπ μπορεί να ξεπεράσει τις τέσσερις λίρες κατά μέσο όρο, ενώ η μέση τιμή πώλησης της αμόλυβδης βενζίνης ήταν με βάση τα πιο πρόσφατα στοιχεία 134,6 πένες το λίτρο, από 113,1 πένες ένα χρόνο νωρίτερα.

Σε όλα αυτά προστίθεται η κατάργηση από αυτόν το μήνα του βοηθήματος των 12 λιρών ανά εβδομάδα λόγω πανδημίας για τους πιο αδύναμους, ενώ επίκειται και η αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 1,25% από τον Απρίλιο.

Την ίδια ώρα ο οίκος Moody’s προέβλεψε ότι η τεράστια αύξηση του χονδρικού κόστους του φυσικού αερίου θα οδηγήσει στην κατάρρευση και άλλες εταιρείες παροχής ενέργειας στη Βρετανία, όπου ήδη μόνο μέσα στο Σεπτέμβριο εννέα μικρού και μεσαίου μεγέθους πάροχοι κήρυξαν πτώχευση.Οι πελάτες των εταιρειών αυτών, περίπου 2 εκατομμύρια, μεταφέρθηκαν από την εποπτική αρχή σε άλλες εταιρείες ενέργειας, συχνά με υψηλότερες χρεώσεις από εκείνες που είχαν.

Αναλυτές στη Βρετανία προειδοποιούν ότι αν οι τιμές του φυσικού αερίου δεν υποχωρήσουν, τότε από τον Απρίλιο το ετήσιο κόστος ενέργειας για το μέσο νοικοκυριό στη χώρα μπορεί να αυξηθεί κατά 420 λίρες στις 1.700.

Ήδη από τον τρέχοντα μήνα η κυβέρνηση έχει επιτρέψει την αύξηση του πλαφόν στις χρεώσεις ενέργειας για τα 15 εκατομμύρια ωφελούμενα νοικοκυριά σε βασικό πρόγραμμα χρεώσεων κατά 139 λίρες το χρόνο, στις 1.277 λίρες. Νέα αύξηση θεωρείται ότι θα επέλθει τον Απρίλιο.

Το αυξημένο κόστος του φυσικού αερίου, εξάλλου, προκαλεί περιστασιακές διακοπές λειτουργίας εργοστασιακών μονάδων παραγωγής χάλυβα, χημικών και λιπάσματος, κάτι που έχει αλυσιδωτές επιπτώσεις σε διάφορους τομείς της οικονομίας.

Η Τράπεζα της Αγγλίας έχει προειδοποιήσει ότι ο πληθωρισμός μέχρι το τέλος του έτους μπορεί να σκαρφαλώσει στο 4%, ποσοστό διπλάσιο του θεσπισμένου στόχου. Ήδη ο δείκτης τιμών καταναλωτή ανέβηκε στο 3,2% τον Αύγουστο.

Πάντως ο Μπόρις Τζόνσον από το συνέδριο του κόμματός του στο Μάντσεστερ επιχείρησε σε διάφορες περιστάσεις να υποβαθμίσει τις ανησυχίες περί ελλείψεων και πληθωριστικού σπιράλ, επαναλαμβάνοντας ότι η χώρα μεταβαίνει προς ένα νέο μοντέλο υψηλόμισθης, υψηλής ειδίκευσης και υψηλής παραγωγικότητας εργασίας και οικονομίας.

Οι επιχειρήσεις αντιτείνουν ότι αν και θετική ως φιλοδοξία, μία τέτοια μετάβαση δεν μπορεί να γίνει εν μία νυκτί και ότι ως τότε η αγορά μοιάζει απροστάτευτη. 

Ο Σύνδεσμος Βρετανικής Βιομηχανίας προειδοποίησε ότι οι πολιτικές του Πρωθυπουργού θα εκτοξεύσουν τον πληθωρισμό, ενώ το Βρετανικό Εμπορικό Επιμελητήριο επέκρινε την κενή από μέτρα για την οικονομία ομιλία του στο συνέδριο την Τετάρτη, λέγοντας ότι δεν έδωσε απαντήσεις στα επείγοντα υφιστάμενα προβλήματα, με κορυφαίο την έλλειψη εργατικού δυναμικού.

Ο υποστηρικτής του Brexit λόρδος Γούλφσον, ιδιοκτήτης της εταιρείας ένδυσης Next, μίας εκ των μεγαλύτερων επιχειρήσεων στη Βρετανία, παρατήρησε ότι η έλλειψη εργατικού δυναμικού και η αύξηση των τιμών είναι «πραγματικά προβλήματα», προτείνοντας την αύξηση στους αριθμούς βίζας εργασίας που προσφέρει η κυβέρνηση, έστω υπό όρους.

Το Ινστιτούτο Adam Smith χαρακτήρισε την ομιλία Τζόνσον ως «πομπώδη αλλά κενή περιεχομένου» και σχολίασε πως ο Πρωθυπουργός εμφανίστηκε «οικονομικά αγράμματος».

Συνοψίζοντας την κριτική, ο Μαρκ Λίτλγουντ από το Ινστιτούτο Οικονομικών Υποθέσεων δήλωσε ότι «η αχρείαστη περιορισμοί στην προσφορά εργατικού δυναμικού ίσως οδηγήσουν μεν σε αυξήσεις στους μισθούς, αλλά αυτές θα μετακυλιστούν σε αυξήσεις στις τιμές – η στρατηγική να καταστούν τα πράγματα πιο ακριβά δε θα δημιουργήσει μία πραγματική οικονομία υψηλών μισθών, αλλά απλώς μία ψευδαίσθηση αυτής».