Οι μαζικές διαδηλώσεις δεν είναι κάτι που συνηθίζεται στην Κούβα. Για την ακρίβεια, η χώρα έχει να δει τέτοιες λαϊκές αντιδράσεις από τη δεκαετία του 1950, όταν ο Φουλχένσιο Μπατίστα αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Αβάνα, καθώς ο Φιντέλ Κάστρο και οι άνδρες του βρίσκονταν προ των πυλών της Αβάνας.

Αυτό δεν σημαίνει ότι έκτοτε τα πράγματα κύλησαν ιδανικά στο νησί της Καραϊβικής. Παρ’ όλα αυτά, οι μοναδικές πορείες που πραγματοποιούνταν ήταν αυτές που επέτρεπε το Κομμουνιστικό Κόμμα.

«Χαστούκι» η πανδημία και ο θάνατος του Κάστρο

Η πανδημία, όμως, σε συνδυασμό με την αλλαγή σκυτάλης, με τον θάνατο του Φιντέλ Κάστρο το 2016 και την αποχώρηση του αδελφού του Ραούλ, έχει αλλάξει ραγδαία την κατάσταση, διαταράσσοντας την φαινομενική ομαλότητα που επικρατούσε.

Πάνω από 55.000 πολίτες κατέκλυσαν τις προηγούμενες ημέρες την Αβάνα και άλλες πόλεις με συνθήματα «Ελευθερία» και «Κάτω η δικτατορία». Ουσιαστικά, εξέφρασαν τη δυσαρέσκεια και την οργή τους για την οικονομική κρίση που μαστίζει την χώρα. Οι περισσότεροι από αυτούς είναι νέοι, οι οποίοι οργανώθηκαν μέσω των social media.

Εντυπωσιακό, αν σκεφτεί κανείς ότι το Διαδίκτυο μετράει μόνο τρία χρόνια ζωής στην Κούβα. Η ανέχεια, όμως, που σαρώνει την χώρα και επιδεινώθηκε εξαιτίας του κορωνοϊού είναι η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Αρχικά, η χώρα των 11,2 εκατομμυρίων κατοίκων είχε καταφέρει να ελέγξει την πανδημία στην επικράτειά της. Μετά το άνοιγμα των συνόρων, όμως, και την άφιξη των τουριστών, τα κρούσματα εκτοξεύθηκαν και η εύθραυστη οικονομία κατακρημνίστηκε.

Οι τρεις κύριοι παράγοντες που οδήγησαν την Κούβα στο χάος

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ένα χρόνο νωρίτερα, ανακοινώθηκε και η πρώτη υποτίμηση του πέσο από την επανάσταση του 1959. Παρά τις προσπάθειες του πρόεδρου Μιγκέλ Ντίαζ-Κανέλ, η χώρα είναι αντιμέτωπη με τη χειρότερη κρίση μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Η καταστροφική επίδραση του κορωνοϊού στον τουρισμό, η μείωση στα κέρδη από εξαγωγές και οι αυστηρότερες αμερικανικές κυρώσεις είναι κάποιοι από τους παράγοντες που έχουν οδηγήσει την Κούβα στην άκρη του γκρεμού.

Η έλλειψη βασικών αγαθών χειροτέρεψε τους μήνες αυτούς, τη στιγμή που ο πληθωρισμός καλπάζει. Σχεδόν το 50% των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, αλλά και οι εργάτες γης είδαν το βιοτικό τους επίπεδο να πλήττεται. Πλέον, ουρές σχηματίζονται καθημερινά από ανθρώπους που περιμένουν το φαγητό που τους προσφέρουν οι κρατικές υπηρεσίες. Αγαθά, όπως γάλα και κρέας είναι είδη πολυτέλειας. Υπάρχει σοβαρή έλλειψη και φαρμάκων. Το ηλεκτρικό κόβεται για πολλές ώρες κατά τη διάρκεια της ημέρας και οι κοινωνικές αναταραχές εντείνονται.

Η κυβέρνηση επιχείρησε να καταστείλει τις διαδηλώσεις διαμαρτυρίας με την ισχυρή παρουσία της αστυνομίας. Κόπηκε, μάλιστα, και η πρόσβαση στο Διαδίκτυο, όταν διαδηλωτές άρχισαν να μεταδίδουν ζωνταντά τις κινητοποιήσεις. Η κυβέρνηση εξέδωσε επίσημη ανακοίνωση, καταγγέλλοντας τον ρόλο των ΗΠΑ στη διοργάνωση των διαδηλώσεων. «Έχουν ως στόχο να παρουσιάσουν μια χώρα σε κατάρρευση και να προκαλέσουν χάος και μια κοινωνική έκρηξη ώστε να δικαιολογηθεί εξωτερική παρέμβαση. Άλλωστε η συμμετοχή των ΗΠΑ είναι αποδεδειγμένη», αναφέρει η ανακοίνωση. Είχε προηγηθεί η δήλωση για την κουβανο-αμερικανική μαφία που πληρώνει πολύ καλά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.