Την έντονη ανησυχία τους για τα προσκόμματα που βάζει η Τουρκία στην ενταξιακή πορεία της Σουηδίας και της Φιλανδίας στο ΝΑΤΟ εκφράζουν Αμερικανοί Γερουσιαστές σε επιστολή που θα σταλεί στον πρόεδρο Μπάιντεν.  

Ειδικότερα, οι νομοθέτες ζητούν από τον Αμερικανό Πρόεδρο να συνδεθεί το θέμα της νατοϊκής διεύρυνσης με το αίτημα που έχει υποβάλει η Άγκυρα για την αναβάθμιση και την αγορά νέων μαχητικών F-16. Τη διακομματική επιστολή συνέταξαν η Δημοκρατική Γερουσιαστής, Τζιν Σαχίν, από το Νιου Χάμσαϊρ και ο Ρεπουμπλικάνος συνάδελφος της, Τομ Τίλις, από την Βόρεια Καρολίνα, ενώ αυτή τη στιγμή κυκλοφορεί στην Γερουσία για τη συλλογή περισσότερων υπογραφών.

Στην επιστολή των Αμερικανών Γερουσιαστών που θα σταλεί στον Πρόεδρο Μπάιντεν αναφέρεται ότι «η αποτυχία επικύρωσης των πρωτοκόλλων ή υποβολής χρονοδιαγράμματος για την επικύρωση απειλεί την ενότητα της συμμαχίας σε μια καίρια συγκυρία, όπου η Ρωσία συνεχίζει την απρόκλητη εισβολή της στην Ουκρανία».

«Μια παραγωγική και αμοιβαία επωφελής διμερής σχέση ασφάλειας με την Τουρκία είναι προς το συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών», προστίθεται.

Ωστόσο, συνεχίζει η επιστολή, «η αποτυχία της Τουρκίας να τηρήσει τις δεσμεύσεις της στο πλαίσιο του τριμερούς Μνημονίου Συνεννόησης μεταξύ Τουρκίας, Φινλανδίας και Σουηδίας θα πρέπει να ληφθεί υπόψη».

Σημειώνεται ότι «το Κογκρέσο δεν μπορεί να εξετάσει τη μελλοντική υποστήριξη της Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένης της πώλησης μαχητικών αεροσκαφών F-16, έως ότου η Τουρκία ολοκληρώσει την επικύρωση των πρωτοκόλλων ένταξης».

Επισημαίνεται ότι «από τις 5 Ιουλίου, 28 από τις 30 χώρες μέλη του ΝΑΤΟ έχουν επικυρώσει τα πρωτόκολλα προσχώρησης για τη Σουηδία και τη Φινλανδία, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών. Από τα δύο εναπομείναντα μέλη της συμμαχίας, η Ουγγαρία έχει δεσμευτεί να επικυρώσει τα πρωτόκολλα όταν οι νομοθέτες της συγκληθούν εκ νέου σε σύνοδο του Κοινοβουλίου τον Φεβρουάριο του 2023».

Η επιστολή συνεχίζει αναφέροντας ότι στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ του 2022 στη Μαδρίτη, η Τουρκία υπέγραψε τριμερές Μνημόνιο Συνεννόησης με τη Σουηδία και τη Φινλανδία, περιγράφοντας συμφωνίες για τις προσπάθειες που θα έκαναν οι δυο χώρες για να αντιμετωπίσουν τις ανησυχίες ασφαλείας που έθεσε η Τουρκία ως προϋπόθεση για την ένταξη τους.

Έκτοτε, προστίθεται, «τόσο η Σουηδία όσο και η Φινλανδία εργάστηκαν για την εφαρμογή των ανησυχιών που περιγράφονται σε αυτό το Μνημόνιο, συμπεριλαμβανομένων, ενδεικτικά, των αυξημένων προσπαθειών για την καταπολέμηση της διεθνούς τρομοκρατίας και του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK), το οποίο περιλαμβάνεται στον κατάλογο τρομοκρατικών οργανώσεων τόσο στη Σουηδία όσο και στη Φινλανδία και είναι μια τρομοκρατική οργάνωση που έχει χαρακτηριστεί έτσι από τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση».

Συνεχίζονται οι προσπάθειες για την ενίσχυση της ικανότητας επιβολής του νόμου για υποστήριξη των εκδόσεων και απελάσεων στην Τουρκία, σύμφωνα με τις εθνικές διαδικασίες και το κράτος δικαίου. Η Σουηδία και η Φινλανδία έχουν επίσης ξεκινήσει διαδικασίες για την αναθεώρηση του ρυθμιστικού τους πλαισίου για τις εξαγωγές όπλων. Η Σουηδία χορήγησε πρόσφατα μία από τις πρώτες άδειες εξαγωγής της από τη σουηδική αμυντική βιομηχανία για παράδοση στρατιωτικού εξοπλισμού στην Τουρκία από το 2019. Η Φινλανδία εξετάζει επίσης τη χορήγηση αδειών εξαγωγής.

Σύμφωνα με τους Γερουσιαστές, «είναι σαφές ότι τόσο η Σουηδία όσο και η Φινλανδία καταβάλλουν πλήρεις και καλή τη πίστη προσπάθειες για να εκπληρώσουν τις προϋποθέσεις για ένταξη στο ΝΑΤΟ που έχει ζητήσει η Τουρκία».

«Παρά την εμφανή αυτή πρόοδο, η Τουρκία δεν έχει επικυρώσει τα πρωτόκολλα προσχώρησης για τη Σουηδία και τη Φινλανδία και δεν ήταν διατεθειμένη να δεσμευτεί για ένα χρονοδιάγραμμα για την εξέταση της επικύρωσης των πρωτοκόλλων», αναφέρεται.

Αναγνωρίζεται ότι «η Τουρκία έχει αποδειχθεί πολύτιμος σύμμαχος του ΝΑΤΟ, καθώς η παράνομη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία συνεχίζεται. Εκτιμούμε τη δέσμευση της Τουρκίας να εφαρμόσει τη συμφωνία για τα σιτηρά με τη μεσολάβηση των Ηνωμένων Εθνών, η οποία επέτρεψε στην Ουκρανία να εξάγει σιτηρά και να αποτρέψει μια παγκόσμια επισιτιστική κρίση».

Αυτή η σχέση, ωστόσο, προστίθεται, «επισκιάστηκε από τις συνεχείς καθυστερήσεις στην επικύρωση της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ και αυτές οι καθυστερήσεις αποτελούν κίνδυνο για την ασφάλεια της συμμαχίας, για την Ευρώπη και τη διεθνή παγκόσμια τάξη που συνεχίζει να απειλεί ο Βλαντιμίρ Πούτιν».

Όπως αποδεικνύεται από την επικύρωση των πρωτοκόλλων ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας από 28 από τα 30 κράτη μέλη του ΝΑΤΟ, αναφέρεται, η Σουηδία και η Φινλανδία θα φέρουν νέες και προηγμένες δυνατότητες στη συμμαχία που θα τοποθετήσουν καλύτερα το ΝΑΤΟ να ανταποκρίνεται σε τρέχουσες και αναδυόμενες απειλές.

«Οι ΗΠΑ και η Τουρκία συνεργάζονται σε μια σειρά από προτεραιότητες ασφάλειας. Οι συνεχείς προσπάθειες των Ηνωμένων Πολιτειών να υποστηρίξουν αυτές τις προτεραιότητες, όπως η υποστήριξη της κυβέρνησής σας για την πώληση μαχητικών αεροσκαφών F-16 στην Τουρκία, βασίζονται σε μια κοινή κατανόηση της υποστήριξης προς τους δημοκρατικούς συμμάχους μας. Μόλις επικυρωθούν τα πρωτόκολλα ένταξης στο ΝΑΤΟ από την Τουρκία, το Κογκρέσο μπορεί να εξετάσει την πώληση μαχητικών αεροσκαφών F-16. Ωστόσο, η αποτυχία να γίνει αυτό θα έθετε υπό αμφισβήτηση αυτή την εκκρεμή πώληση», σημειώνεται.

Προτρέπεται ο Πρόεδρος τον ΗΠΑ «να συνεχίσετε να συνεργάζεστε με τον Πρέσβη των ΗΠΑ στην Τουρκία, την αποστολή των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ και με τους συμμάχους μας, συμπεριλαμβανομένης της Σουηδίας και της Φινλανδίας, για να ενθαρρύνετε την Τουρκία να ενεργήσει γρήγορα για την υποστήριξη της διατλαντικής ενότητας και να επικυρώσει τα πρωτόκολλα ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ».