Επικυρώθηκε τελικά από τις 196 συμμετέχουσες χώρες και την ΕΕ το κείμενο αποφάσεων της κλιματικής διάσκεψης COP26 στη Γλασκώβη. Με την επικύρωση του Κλιματικού Συμφώνου της Γλασκώβης το βράδυ του Σαββάτου, περισσότερο από 25 ώρες αργότερα από τον αρχικό σχεδιασμό, ολοκληρώθηκε μετά από δύο εβδομάδες η κρίσιμη διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών.Η έγκριση της τελικής συμφωνίας καθυστέρησε το Σάββατο διότι Ινδία και Ιράν ζήτησαν τροποποίηση των διατυπώσεων του κειμένου αποφάσεων που αναφέρονταν στη σταδιακή κατάργηση τόσο της χρήσης άνθρακα όσο και της χρηματοδότησης ορυκτών καυσίμων. Τελικά, το κείμενο επικυρώθηκε με τη διατύπωση που πρότεινε προφορικά η Ινδία μόλις λίγα λεπτά πριν από την ολοκλήρωση της συνεδρίασης της ολομέλειας των αντιπροσωπειών, δηλαδή με κάλεσμα για «σταδιακή μείωση» και όχι για «σταδιακή κατάργηση» της παραγωγής ενέργειας με χρήση άνθρακα.Η Ελβετία αντέδρασε εκφράζοντας «βαθιά απογοήτευση» για την εξασθένιση της διατύπωσης, με την εκπρόσωπό της να τονίζει ενώπιον της ολομέλειας ότι καθίσταται πιο δύσκολη η επίτευξη του κεντρικού στόχου της διάσκεψης για συγκράτηση της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη στον 1,5 βαθμό Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική περίοδο. Την απογοήτευση της Ελβετίας δήλωσαν ότι συμμερίζονται η ΕΕ, το Λίχτενσταϊν, το Μεξικό, τα νησιά Φίτζι και τα νησιά Μάρσαλ, ενώ ο Πρόεδρος της COP26 Άλοκ Σάρμα απολογήθηκε συγκρατώντας τα δάκρυά του για την εξέλιξη, ζητώντας όμως την έγκριση της νέας διατύπωσης της τελευταίας στιγμής.Οι εκπρόσωποι όλων των υπόλοιπων χωρών που έλαβαν το λόγο κατά τη διάρκεια νωρίτερα απογευματινής άτυπης συνεδρίασης της ολομέλειας σημείωσαν ότι το κείμενο αποφάσεων απέχει από το να είναι τέλειο και επαρκές. Δήλωσαν παρόλα αυτά πως το αποδέχονται ως έναν «λειτουργικό συμβιβασμό» και ως ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση που «διατηρεί ζωντανό» τον κεντρικό στόχο της διάσκεψης.Ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας των ΗΠΑ Τζον Κέρι είπε στην τελική παρέμβασή του ότι το κείμενο «δεν είναι τέλειο, αλλά είναι καλό», σχολιάζοντας πως το γεγονός ότι όλες οι χώρες θα ήθελαν διαφοροποιήσεις σε διάφορα σημεία αποδεικνύει ότι «έγιναν καλές διαπραγματεύσεις».
Εκπρόσωποι αναπτυσσόμενων χωρών στην πρώτη γραμμή του μετώπου της κλιματικής αλλαγής είπαν ότι αποδέχονται μεν το κείμενο, «εκλιπαρώντας» όμως τις αναπτυσσόμενες χώρες να τηρήσουν στο ακέραιο τις δεσμεύσεις που ανέλαβαν στη Γλασκώβη και να μετουσιώσουν σε δεσμεύσεις και απτά μέτρα τις εκκλήσεις και τις φιλοδοξίες που περιλαμβάνονται στο κείμενο αποφάσεων.Ενδεικτικά η επικεφαλής της αντιπροσωπείας από τις Μαλδίβες τόνισε ότι «έχουμε 98 μήνες (έως το τέλος του 2030) να μειώσουμε στο μισό τις παγκόσμιες εκπομπές ρύπων», προσθέτοντας ότι για τη χώρα της «η διαφορά μεταξύ 1,5 και 2 βαθμών Κελσίου είναι θανατική καταδίκη». Το κείμενο αποφάσεων της COP26 διατηρεί ως στόχο τον 1,5 βαθμό Κελσίου που είχε τεθεί με τη Συμφωνία του Παρισιού (2015), καλεί τις κυβερνήσεις να ενδυναμώσουν εντός του 2022 τα εθνικά σχέδια για τη μείωση εκπομπών ρύπων έως το 2030 και καλεί για πρώτη φορά σε σταδιακή «μείωση» της απεριόριστης παραγωγής ενέργειας με καύση άνθρακα και σε σταδιακή «κατάργηση» της χρηματοδότησης για έργα ορυκτών καυσίμων – αν και εδώ, πάλι με παρέμβαση της Ινδίας, προστέθηκε όρος περί στοχευμένης στήριξης για τις πιο φτωχές και ευάλωτες κοινότητες, κάτι που εκλαμβάνεται ως παραθυράκι για συνέχιση επιδότησης χρήσης ορυκτών καυσίμων από χώρες όπως η Ινδία. Το Κλιματικό Σύμφωνο της Γλασκώβης ζητά επίσης από τις αναπτυγμένες χώρες να διπλασιάσουν τη χρηματοδότηση προς αναπτυσσόμενες χώρες για την προσαρμογή στις υφιστάμενες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.Από την άλλη πλευρά δεν ορίζονται λεπτομέρειες για συγκεκριμένο μηχανισμό για την αποζημίωση αναπτυσσόμενων χωρών για τις «απώλειες και ζημίες» που έχει ήδη προκαλέσει η κλιματική αλλαγή και δεν μπορούν να αποσοβηθούν με μέτρα προσαρμογής. Με πρωτοβουλία της Αντίγκουα και Μπαρμπούντα καταγράφηκε επισήμως η «αιτίαση» των αναπτυσσόμενων χωρών για την απουσία από τη συμφωνία ενός τέτοιου μηχανισμού.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Συμφωνία στην 29η διάσκεψη του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή
Σε ομάδα εργασίας με τον Γκουτέρες η Μαρία Παναγιώτου
Γιατί η Σύνοδος για το κλίμα μετατράπηκε σε «πεδίο μάχης»
Οι πρώτες εκτιμήσεις για την κατάληξη της διάσκεψης ποικίλουν. Οι αναλυτές επισημαίνουν ότι οι εξαγγελίες απέχουν πολύ από το να πετυχαίνουν τη συγκράτηση της αύξησης της θερμοκρασίας στον ενάμιση βαθμό Κελσίου. Από την άλλη πλευρά, επισημαίνεται ότι επιδείχθηκε πνεύμα συνεργασίας, ότι για πρώτη φορά υπάρχει αναφορά σε ανάγκη μείωσης χρήσης του άνθρακα και ότι σημειώθηκε σημαντική πρόοδος σε επιμέρους ζητήματα, πρόοδος που διατηρεί ζωντανό το στόχο του ενάμιση βαθμού Κελσίου.Ο κ. Σάρμα, ανακοινώνοντας τη συμφωνία, έκανε λόγο για εντυπωσιακό βαθμό αποφασιστικότητας ώστε να συμφωνηθεί κάτι ουσιαστικό για τον κόσμο και τον πλανήτη.
*Φωτογραφία από AP
