Η Κομισιόν παρακολουθεί στενά την εξέλιξη των διώξεων που σχετίζονται με το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα, ενώ καταγράφηκε και η επεξεργασία αιτήσεων που εκκρεμούσαν μετά την κατάργηση του προγράμματος, ανέφερε σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Η Καθημερινή» ο Επίτροπος Δικαιοσύνης της ΕΕ, Ντιντιέ Ρέιντερς. Μεταξύ άλλων ο κ. Ρέιντερς επεσήμανε πως στις Βρυξέλλες υπήρξε ανησυχία πως η Κυβέρνηση θα εφάρμοζε λιγότερο αυστηρούς ελέγχους στο συγκεκριμένο στάδιο, και υποδεικνύει πως πράγματι, έχουν χορηγηθεί υπηκοότητες και μετά την κατάργηση του προγράμματος. Όπως τόνισε ο Βέλγος Επίτροπος, η διαδικασία επί παραβάσει παραμένει ανοιχτή και η Κομισιόν δεν αναλύει μόνο τα νομικά επιχειρήματα της Κύπρου, αλλά θα λάβει υπόψη και το πώς οι κυπριακές αρχές διαχειρίζονται τα ευρήματα της διερευνητικής επιτροπής. Υπογράμμισε επίσης τους κινδύνους που περιέχουν και τα προγράμματα παροχής βίζας και άδειας διαμονής σε επενδυτές και αναφέρεται στις ασφαλιστικές δικλείδες που προτείνει η Κομισιόν. Για το θέμα της μεταρρύθμισης των δικαστικών αρχών, ο κ. Ρέιντερς κάλεσε τις κυπριακές αρχές να υιοθετήσουν τις συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης για ανεξαρτησία των δικαστικών αρχών.

Για τη συνάντησή του με τον Γενικό Εισαγγελέα, Γιώργο Σαββίδη, τον Οκτώβριο στις Βρυξέλλες, ο Επίτροπος είπε πως είχαν μια εποικοδομητική και ενδιαφέρουσα συζήτηση για μια σειρά από θέματα, συμπεριλαμβανομένου και αυτού του προγράμματος πολιτογράφησης επενδυτών. «Ο κ. Σαββίδης με ενημέρωσε για τις προσπάθειες του γραφείου του για τη δίωξη υποθέσεων που εντοπίστηκαν από διάφορα σώματα που δημιουργήθηκαν για τη διερεύνηση του προγράμματος. Εξέφρασα την πλήρη στήριξή μου στην προώθηση αυτών των προσπαθειών» πρόσθεσε.

Ερωτηθείς για το γεγονός πως οι κυπριακές αρχές συνέχισαν να εξετάζουν εκκρεμούσες αιτήσεις από το πρόγραμμα πολιτογράφησης επενδυτών μετά την κατάργηση του προγράμματος, ο κ. Ρέιντερς είπε πως “η θέση μας ήταν ξεκάθαρη εδώ και πολύ καιρό – οι Ευρωπαϊκές αξίες δεν πρέπει να τίθενται προς πώληση. Για αυτό είχαμε εγείρει ανησυχίες για την απόφαση της Κύπρου να συνεχίσει να επεξεργάζεται εκκρεμούσες αιτήσεις, ακόμα και μετά την ευπρόσδεκτη απόφαση τερματισμού του προγράμματος”.

“Θέλαμε επίσης να αποφύγουμε το ενδεχόμενο, λόγω της προσπάθειας για γρήγορο κλείσιμο του προγράμματος, οι έλεγχοι που γίνονταν να ήταν λιγότερο αυστηροί. Και πράγματι, αντιλαμβάνομαι πως σε κάποιες περιπτώσεις έχουν χορηγηθεί υπηκοότητες ως αποτέλεσμα της επεξεργασίας αιτήσεων που εκκρεμούσαν, αν και έχω ενημερωθεί πως σημαντικός αριθμός έχει απορριφθεί”, πρόσθεσε.

Ερωτηθείς αν ήταν αρκετός ο διορισμός ερευνητικής επιτροπής από την Κυβέρνηση, ο Επίτροπος είπε πως “δεν εναπόκειται σε εμένα να σχολιάσω το πώς συστάθηκε η διερευνητική επιτροπή. Αυτό που η Κομισιόν θεωρεί σημαντικό είναι οι έρευνες για τα φερόμενα αδικήματα να είναι διεξοδικές και ανεξάρτητες, και οι αρχές να δώσουν την κατάλληλη συνέχεια όσον αφορά τα ευρήματα της ερευνητικής επιτροπής”.

Ερωτηθείς αν αναμένεται ολοκλήρωση της διαδικασίας επί παραβάσει, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, σύντομα, ο κ. Ρέιντερς είπε πως η διαδικασία επί παραβάσει που αφορά την Κύπρο αποτελεί μέρος πακέτου το οποίο επίσης περιλαμβάνει το πρόγραμμα πολιτογράφησης επενδυτών της Μάλτας.

“Αυτή τη στιγμή αναλύουμε τις απαντήσεις που λάβαμε και από τα δύο κράτη μέλη, και θα αναλάβουμε αποφάσεις όσον αφορά τα κατάλληλα επόμενα βήματα στη διαδικασία όταν αυτή η ανάλυση θα έχει ολοκληρωθεί. Σε αυτό το πλαίσιο, φυσικά λαμβάνουμε υπόψη την συνέχεια που δίνουν οι κυπριακές αρχές στα ευρήματα της διερευνητικής επιτροπής”, ανέφερε. Ερωτηθείς πως αξιολογεί η Κομισιόν την πρόοδο στην μεταρρύθμιση του κυπριακού δικαστικού συστήματος, ο κ. Ρέιντερς είπε πως “η Κομισιόν παρακολουθεί στενά την κατάσταση και έχει υπογραμμίσει τη σημασία αυτή η μεταρρύθμιση να εγγυάται την ανεξαρτησία των δικαστικών αρχών, σε συμφωνία με τη νομοθεσία της ΕΕ και λαμβάνοντας υπόψη τις συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης”. Η Κομισιόν υπογράμμισε ακόμα σε διάφορες περιπτώσεις πως μια διαβούλευση με την Επιτροπή της Βενετίας επί του προσχεδίου της νομοθεσίας θα είχε καθησυχαστικό ρόλο όσον αφορά αυτή τη διάσταση, ανέφερε.

Σημείωσε πως η Επιτροπή της Βενετίας υιοθέτησε την γνώμη της για τα τρία νομοσχέδια μεταρρύθμισης της δικαστικής εξουσίας στην Κύπρο στις 13 Δεκεμβρίου του 2021. Οι συστάσεις της Επιτροπής της Βενετίας, που έχουν ως στόχο την διασφάλιση της ανεξαρτησίας των δικαστικών αρχών, θα πρέπει τώρα να εφαρμοστούν από τις κυπριακές αρχές. Ερωτηθείς εάν υπάρχει αρκετή διαφάνεια και μηχανισμοί ελέγχου στην Κύπρο για αντιμετώπιση του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος και της χρήσης εταιριών – κέλυφος από εγκληματικά στοιχεία, ο κ. Ρέιντερς καλωσόρισε τις πρόσφατες προσπάθειες της Κύπρου για την μεταφορά στο εθνικό δίκαιο της 5ης Οδηγίας για πρόληψη της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένης της ειδοποίησης για την ενημέρωση του εθνικού δικαίου νωρίτερα φέτος. Πρόσθεσε πως “η Κομισιόν υπενθυμίζει πως όλες οι πτυχές αυτής της Οδηγίας πρέπει να εφαρμοστούν στην πράξη. Για παράδειγμα είναι κρίσιμης σημασίας, στο πλαίσιο της διασφάλισης της αποτελεσματικής καταπολέμησης του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος, τα μητρώα για τους πραγματικούς δικαιούχους εταιριών, καταπιστευμάτων και άλλων νομικών οντοτήτων να είναι λειτουργικά, να παρέχουν τη δυνατότητα αναζήτησης και να είναι προσβάσιμα”, ανέφερε. “Θα παραμείνουμε σε επιφυλακή για να διασφαλίσουμε πως αυτή η πτυχή θα εφαρμόζεται σωστά στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου”, σημείωσε ο Επίτροπος της ΕΕ.