Κάθε άλλο παρά συμφέρουσα για όλα τα άμεσα -και μη- εμπλεκόμενα μέρη, είναι η ένταση που συντηρείται τη τελευταία εβδομάδα μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, μετά την επίθεση της Τεχεράνης με πέραν των 300 πυραύλων και drones εναντίον του Τελ Αβίβ. Η πολυαναμενόμενη απάντηση του ισραηλινού στρατού, δεν ήταν αναλογική του κλίματος που καλλιεργήθηκε τις προηγούμενες ημέρες μέσω προαναγγελιών για δυναμικά αντίποινα. Η επικοινωνιακή στρατηγική προτάσσεται, πλέον, ως βασικό όπλο αποδυνάμωσης ισχύος του αντιπάλου, ανακατεύοντας παράλληλα τη διεθνή διπλωματική τράπουλα.

Μιλώντας στο AlphaNews.live ο εν αποστρατεία Αντιστράτηγος, Ανδρέας Πενταράς, αναλύει τις ισορροπίες στη Μέση Ανατολή, εξηγεί γιατί δε συμφέρει Ιράν και Ισραήλ να τραβήξουν το σχοινί, ενώ απαντά και στο κατά πόσο κινδύνεύει η Κύπρος από ένα ενδεχόμενο λάθος κατά τη διάρκεια επιχειρήσεων. 

Την τελευταία εβδομάδα παρακολουθούμε μια σειρά εκατέρωθεν ανακοινώσεων και προειδοποιήσεων. Είναι μέρος της επικοινωνιακής στρατηγικής που ακολουθείται πλέον, ή θέμα διαρροών;

Μια εκ των παραμέτρων του πολέμου ήταν από αρχαιοτάτων χρόνων η επικοινωνιακή πολιτική των εμπολέμων, κάτι που στη στρατιωτική ορολογία ονομάζεται «αγώνας ψυχολογικών επιχειρήσεων». Στις μέρες μας λόγω της τεχνολογίας και της δυνατότητας άμεσης μετάδοσης και λήψης των πληροφοριών, όχι μόνο από κυβερνήσεις και άλλα κέντρα αποφάσεων αλλά και από κάθε πολίτη σε οποιαδήποτε χώρα, η παράμετρος αυτή παίζει καθοριστικό ρόλο στη τελική έκβαση του πολέμου. Ως εκ τούτου, οι εκατέρωθεν ανακοινώσεις που γίνονται από τους εμπολέμους, περιέχουν σίγουρα στοιχεία επικοινωνιακής πολιτικής, έχουν όμως και ουσία -όταν δεν περιέχουν το στοιχείο της υπερβολής- ιδιαίτερα στη δημιουργία αποτρεπτικής ικανότητας. Μέσω, δηλαδή, της επικοινωνιακής πολιτικής, να γνωρίζει ο αντίπαλος τις αμυντικές δυνατότητες του άλλου αντιπάλου, έτσι ώστε αυτό να τον αποτρέπει από την υλοποίηση των σχεδιασμών του.

Κάτι αντίστοιχο παρακολουθήσαμε και κατά το ξέσπασμα πολέμου στην Ουκρανία. Βρισκόμαστε πλέον ενώπιον μιας νέας πραγματικότητας στο πεδίο των πολέμων, όπου επικρατεί η επικοινωνία;

Η περίπτωση της Ουκρανίας είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα επιτυχούς επικοινωνιακής πολιτικής της Ρωσίας, η οποία πέτυχε, στα αρχικά τουλάχιστον στάδια του πολέμου, να πείσει όχι μόνο το εσωτερικό ακροατήριο, αλλά μεγάλο μέρος της διεθνούς κοινότητας, ότι η εισβολή και η κατάκτηση μέρους της Ουκρανίας ήταν δικαιολογημένη, προφασιζόμενη ανυπόστατα και ψευδή γεγονότα.

Στην περίπτωση του πολέμου στη Μέση Ανατολή, ενώ αρχικά μετά το κτύπημα της Χαμάς στο Ισραήλ την 7η Οκτωβρίου και τη δολοφονία 220 αμάχων Ισραηλινών, η διεθνής κοινή γνώμη διέκειτο ευνοϊκά υπέρ του Ισραήλ, στη συνέχεια, λόγω των συνεχών βομβαρδισμών της Γάζας, του θανάτου δεκάδων χιλιάδων αμάχων Παλαιστινίων και της ανθρωπιστικής κρίσης, παράλληλα με το τρόπο που έφταναν οι πληροφορίες αυτές στους αποδέκτες, η στάση της διεθνούς αλλά και μέρους της εσωτερικής κοινής γνώμης του Ισραήλ διαφοροποιήθηκε εις βάρος του Ισραήλ.

Σήμερα, ύστερα από την επίθεση του Ιράν εναντίον του Ισραήλ, και την επικοινωνιακή πολιτική που ακολούθησε το Ισραήλ και οι σύμμαχοί του επί του θέματος αυτού, αντέστρεψαν σε μεγάλο βαθμό τη δυσμενή αυτή εντύπωση. Το γεγονός αυτό συνέτεινε στην ανατροπή της αρχικής απόφασης του Ισραήλ για ισχυρά αντίποινά εναντίον του Ιράν και οδήγησε στην απόφαση για περιορισμένης έκτασης αντίποινα.

Η επίθεση του Ιράν, με τον τρόπο με τον οποίον εκτελέστηκε, ήταν κίνηση επίδειξης δύναμης ή ουσίας;

Είναι γνωστό ότι το Ιράν διαθέτει ένα τεράστιο οπλοστάσιο από πυραύλους όλων των κατηγοριών και βεληνεκών (βαλλιστικών, κρούζ, ρουκετών κλπ) καθώς και drones. Σύμφωνα με μη επιβεβαιωμένες πληροφορίες, διαθέτει 30.000 πυραύλους και 10.000 drones. Δεν διαθέτει φυσικά πολεμική αεροπορία. Η δύναμη που χρησιμοποίησε στην επίθεση εναντίον του Ισραήλ ήταν ελάχιστη (περίπου το 5%) σχετικά με τις δυνατότητες που διαθέτει. Γνωρίζοντας, βέβαια, το Ιράν τις αντιαεροπορικές και αντιβαλλιστικές δυνατότητες του Ισραήλ, σίγουρα δεν ανέμενε κάποιο διαφορετικό αποτέλεσμα από αυτό που όλοι είδαμε. Αν λάβουμε υπόψη και τη δήλωση του Ιρανού αντιπροσώπου στον ΟΗΕ, λίγα λεπτά αφότου ο τελευταίος πύραυλος προσγειωνόταν, ότι η επιχείρηση τελείωσε και δεν θα υπάρξει συνέχεια, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η επίθεση αυτή του Ιράν είχε περισσότερο συμβολικό και επικοινωνιακό χαρακτήρα, παρά ουσία.

Ποια είναι η εκτίμησή σας για την έκβαση της κατάστασης στη Μέση Ανατολή; Οδηγούμαστε σε μια άνευ προηγουμένου κλιμάκωση;

Μια ευρύτερη σύγκρουση στη περιοχή, ένας περιφερειακός πόλεμος στη παρούσα περίοδο, δεν ευνοεί κανένα εκ των άμεσα εμπλεκομένων, και εννοώ το Ισραήλ και το Ιράν. Τα δύο κράτη απέχουν 1.400 χιλιόμετρα το ένα από το άλλο. Σε κάθε περίπτωση, τα σύνορα των δύο κρατών δεν κινδυνεύουν. Καμιά από τις δύο χώρες δεν έχει δυνατότητα αποστολής χερσαίων στρατευμάτων στην άλλη χώρα, ώστε να απειλήσει τη κυριαρχία της. Ένας πόλεμος πλήρους κλίμακας μεταξύ των δύο χωρών, το μόνο του αποτέλεσμα θα είναι οι χιλιάδες απώλειες αμάχων, η καταστροφή των υποδομών, η καταβαράθρωση της οικονομίας και τελικά το ξεκίνημα από την αρχή. Νικητής και ηττημένος δεν θα υπάρξει. Αυτό κανένα κράτος δεν το θέλει, γι’ αυτό και οι δύο αυτές χώρες διακήρυξαν ότι δεν επιθυμούν διεύρυνση της σύγκρουσης. Ακόμα και αν το Ισραήλ υλοποιήσει την απόφαση του για αντίποινα στο Ιράν, αυτή θα είναι περιορισμένης έκτασης και συμβολική των δυνατοτήτων που διαθέτει το Ισραήλ για πλήγματα ακριβείας με τα εξελιγμένα αεροσκάφη που διαθέτει. 

Είναι πιθανό ένα ενδεχόμενο λάθους, κατά την επίθεση, που θα επηρέαζε την Κύπρο, όπως η περίπτωση του 2019, όταν πύραυλος εξετράπη της πορείας του και εξερράγη στον Πενταδάχτυλο;

Η πιθανότητα να πληγεί η Κύπρος από λάθος, ακόμα και σε μια ευρύτερη σύρραξη, είναι μηδαμινή έως αδύνατη και τούτο διότι βρίσκεται αρκετά χιλιόμετρα μακριά του «διαδρόμου» των συγκρούσεων. Ο πύραυλος που έπεσε στον Πενταδάκτυλο το 2019, ήταν πύραυλος παλαιάς τεχνολογίας (S-200) που εκτοξεύθηκε από το Συριακό έδαφος εναντίον ισραηλινού αεροσκάφους που πετούσε στο δυτικό Λίβανο και, λόγω αστοχίας υλικού, δεν αυτοκαταστράφηκε μετά την αδυναμία του να καταρρίψει το αεροσκάφος. Σήμερα οι χώρες της περιοχής (πλην Ισραήλ) δεν διαθέτουν ούτε πολεμικές αεροπορίες, ούτε αντιαεροπορικούς πυραύλους μέσου και μεγάλου βεληνεκούς. Κατά συνέπεια, οι συνθήκες του πολέμου αυτού είναι εντελώς διαφορετικές από προηγουμένως και οι πιθανότητες να πληγεί η Κύπρος σχεδόν ανύπαρκτες.