Νέο κανονισμό που να ρυθμίζει τον σχεδιασμό των αυτοκινήτων αλλά και τη διαχείριση των οχημάτων μετά το τέλος του κύκλου ζωής τους πρότεινε η Κομισιόν, στο πλαίσιο της πολιτικής για μια κυκλική οικονομία και για την καλύτερη χρήση των πόρων στον συγκεκριμένο τομέα.

Σύμφωνα με την Κομισιόν οι προτάσεις της υπολογίζεται πως θα αποφέρουν καθαρά έσοδα 1,8 δις ευρώ μέχρι το 2035, θα δημιουργήσουν πρόσθετες θέσεις εργασίας και θα βελτιώσουν τα έσοδα της βιομηχανίας διαχείρισης και ανακύκλωσης αποβλήτων. Παράλληλα τονίζεται, οι προτάσεις θα αποτρέψουν την εξαγωγή ακατάλληλων για κυκλοφορία οχημάτων σε τρίτες χώρες.

Εφόσον εγκριθεί από το Συμβούλιο της ΕΕ και το Κοινοβούλιο στο πλαίσιο της νομοθετικής διαδικασίας, ο νέος κανονισμός θα αντικαταστήσει την οδηγία για τα οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής τους και την οδηγία για τη δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης, ανακύκλωσης και ανάκτησης.

Σύμφωνα με την Κομισιόν, η εφαρμογή του κανονισμού θα οδηγήσει στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 12,3 τόνους ετησίως μέχρι το 2035, την καλύτερη αξιοποίηση 5,4 εκατ. τόνων υλικών και την αύξηση της ανάκτησης κρίσιμων πρώτων υλών. Η εφαρμογή του κανονισμού θα συμβάλει επίσης στην μακροπρόθεσμη εξοικονόμηση ενέργειας κατά την κατασκευή των οχημάτων, στη μείωση της εξάρτησης από εισαγόμενες πρώτες ύλες και στην προώθηση βιώσιμων και κυκλικών επιχειρηματικών μοντέλων.

Ειδικότερα, ο κανονισμός αναθεωρεί τις νομοθεσίες που βρίσκονται στην ισχύ και συντονίζει τους κανόνες για τη βελτίωση της ποιότητας του σχεδιασμού, της συλλογής και της ανακύκλωσης σε μια σειρά από τομείς, προβλέποντας επίσης τη σταδιακή εφαρμογή των μέτρων ώστε να περιλάβουν νέες κατηγορίες όπως μοτοσικλέτες, φορτηγά και λεωφορεία:

– Οι κατασκευαστές αυτοκινήτων θα πρέπει να παρέχουν σαφείς και λεπτομερείς οδηγίες για τους αποσυναρμολογητές σχετικά με τον τρόπο αντικατάστασης και αφαίρεσης εξαρτημάτων και κατασκευαστικών στοιχείων κατά τη χρήση και το στάδιο του τέλους του κύκλου ζωής ενός οχήματος.

– Το 25% του πλαστικού που χρησιμοποιείται για την κατασκευή ενός νέου οχήματος θα πρέπει να προέρχεται από ανακύκλωση, εκ του οποίου το 25 % πρέπει να ανακυκλώνεται από οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής τους.

– Επίσης, το 30% των πλαστικών από οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής τους θα πρέπει να ανακυκλώνεται, ενώ πρόσθετα μέτρα θα στηρίξουν την αγορά επαναχρησιμοποίησης, ανακατασκευής και ανακαίνισης εξαρτημάτων και κατασκευαστικών στοιχείων ενός οχήματος. Τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να παρέχουν κίνητρα σε συνεργεία και συνεργεία επισκευής για τη στήριξη της πώλησης ανταλλακτικών.

– Οι νέοι κανόνες θα ενισχύσουν την ευθύνη του παραγωγού με τη θέσπιση εθνικών συστημάτων διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού βάσει ενιαίων απαιτήσεων. Τα συστήματα αυτά θα έχουν ως στόχο την παροχή κατάλληλης χρηματοδότησης για τις υποχρεωτικές εργασίες επεξεργασίας αποβλήτων, και την παροχή κινήτρων για τη βελτίωση της ποιότητας των ανακυκλωμένων υλικών.

– Για να σταματήσει επίσης η «εξαφάνιση» παλιών οχημάτων, η πρόταση προβλέπει καλύτερη επιβολή των ισχυόντων κανόνων και αύξηση της διαφάνειας μέσω περισσότερων επιθεωρήσεων, ψηφιακής παρακολούθησης των οχημάτων που βρίσκονται στο τέλος του κύκλου ζωής τους, καλύτερο διαχωρισμό των παλαιών αυτοκινήτων από τα αυτοκίνητα προς απόσυρση, πρόστιμα για παραβάσεις και απαγόρευση εξαγωγής μεταχειρισμένων οχημάτων που δεν είναι κατάλληλα να κυκλοφορήσουν στους δρόμους.