«Να θυμάστε δεν είναι καλό όταν χαράσσουν εξωτερική πολιτική οι στρατιωτικοί. Για την ακρίβεια είναι επικίνδυνο. Ειδικά σε περιπτώσεις όπως οι σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας». Η υπόμνηση, ή καλύτερα «προειδοποίηση» του έμπειρου διπλωμάτη έγινε όταν η Άγκυρα άρχισε να βάσει επιτακτικά το ζήτημα της αποστρατικοποίησης στο τραπέζι των διεκδικήσεων της απέναντι στην Ελλάδα. Και αφού είχε οικοδομηθεί η βάση του αφηγήματος της «Γαλάζιας Πατρίδας».

Ο υπουργός Άμυνας της Τουρκίας, Χουλουσί Ακάρ έχει χαρακτηριστεί από πολλούς ως το «γεράκι» του Τούρκου Προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Και όχι άδικα.

 

Υπουργός το 2018

Ανέλαβε καθήκοντα πολιτικού προϊστάμενου στο υπουργείο Άμυνας της Τουρκίας το 2018. Και αφού είχε υπηρετήσει ως Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας.

Εν ενεργεία Αρχηγός και κατά το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 2016. Οπότε και ήταν όμηρος των πραξικοπηματιών.

Η Γαλάζια Πατρίδα

Οι χάρτες της «Γαλάζιας Πατρίδας» – έμπνευσης στρατιωτικών αξιωματικών –  άρχισαν να κυκλοφορούν από τον Ακάρ το 2018, με τη Λιβύη να είναι στις πρώτες χώρες που προσέγγισε η Άγκυρα για να τον ενστερνιστεί.

Ένας χάρτης που στην αρχή δεν γινόταν αποδεκτός από τα στελέχη του τουρκικού ΥΠΕΞ, που επέμεναν να παρουσιάζουν τους χάρτες του Τσαγατάι Ερτζιγές. Χωρίς να απορρίπτουν δημοσίως τη «Γαλάζια Πατρίδα» που τότε έκανε τα πρώτα της βήματα.

Σταδιακά ο Ακάρ άρχισε να κερδίζει δύναμη, σε ένα όλο και πιο αντιδραστικό περιβάλλον που διαμορφωνόταν στην Τουρκία, καθώς βάθαινε τόσο η οικονομική κρίση και ο Ερντογάν έπνιγε τη δημοκρατία και τα δικαιώματα σε ένα πογκρόμ εναντίον όσων πολιτών θεωρούνταν αντικαθεστωτικοί.

Το τουρκολιβυκό μνημόνιο

Η υπογραφή του ανυπόστατου τουρκολιβυκού μνημονίου Σάρατζ – Ερντογάν το Νοέμβριο του 2019 ήταν αυτό που έδωσε ακόμα μεγαλύτερη δύναμη στον Ακάρ και τον έφερε στη θέση του συνδιαμορφωτή της εξωτερικής πολιτικής της χώρας.

Μέχρι το 2020 οπότε και επί της ουσίας είχε ήδη βάλει τον Τσαβούσογλου στην άκρη.

Το 2020

Τη χρονιά της κορύφωσης της έντασης ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία, με την έξοδο του «Ορούτς Ρέις» στην περιοχή ανάμεσα σε Καστελόριζο, Κω, Κάρπαθο, Ρόδο και Κρήτη, η Άγκυρα είχε ήδη καταθέσει στον ΟΗΕ μονομερώς συντεταγμένες που όριζε την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ της στα όρια της «Γαλάζιας Πατρίδας».

Η ατζέντα Ακάρ

Στον Ακάρ αποδίδεται και η επιβολή στην ατζέντα του ζητήματος της αποστρατικοποίησης των νησιών και η μετέπειτα σύνδεση του με την αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας του.

Χάνει έδαφος ο Τσαβούσογλου

Και τον Τσαβούσογλου να ακολουθεί. Πάντα σε δεύτερο χρόνο και αφού ο τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχε με κάποιο τρόπο υιοθετήσει τις δηλώσεις.

Όπως επισημαίνουν τούρκοι αναλυτές σε περιόδους κρίσεων οι στρατιωτικοί εμφανίζονται πιο αποφασιστικοί και ριζοσπαστικοί και για αυτό τα λεγόμενα τους είναι πιο ελκυστικά στις ηγεσίες. Ειδικά εάν προσπαθούν να βρουν διέξοδο από μία κρίση. Όπως αυτή της οικονομίας που απειλεί να καταπιεί τον Ερντογάν.

Ο εθνικισμός έχει πέραση

Ακόμα σε περιόδους κρίσεων οι εθνικιστικές θέσεις έχουν μεγαλύτερη απήχηση σε έναν κόσμο που εκπαιδεύεται στην ακραία ρητορική.

Σε αυτό το πλαίσιο ο Τσαβούσογλου εμφανίζεται αποδυναμωμένος και απλά ως ένας ακόμα εκπρόσωπος με περιορισμένες αρμοδιότητες του Ερντογάν.

Ενώ οι διπλωμάτες δεν μπορούν να ελιχθούν, αφού οι θέσεις σκληραίνουν όλο και περισσότερο.

Η αυτοάμυνα

Ο Ακάρ στις πρόσφατες δηλώσεις του ακολουθώντας ως πιστός συνεργάτης τη γραμμή Ερντογάν, επιχειρεί να εμφανίσει την Ελλάδα ως τον παραβάτη του διεθνούς δικαίου και τον παράγοντα που διαταράσσει τη διεθνή νομιμότητα.

Διεκδικεί το δικαίωμα της Τουρκίας στην αυτοάμυνα, απέναντι στην «στρατικοποίηση» των νησιών και ανεβάζει τους τόνους σε όλα τα επίπεδα.

Ορόσημο η 9η Αυγούστου

Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία δείχνει να επιβάλλει ένα «διαφορετικό καλοκαίρι» στο Αιγαίο από το 2020. Το οποίο θα κριθεί όταν ο Ερντογάν δείξει στο χάρτη την απόφαση του για το ταξιδι του Αμπντούλ Χαμίντ Χαν.

Μετά οι ανάγκες της προεκλογικής περιόδου και της σύνδεσης των εκλογών με το νέο- οθωμανικό μεγαλείο που θέλει να οικοδομήσει ο Ερντογάν ενόψει του 2023.

Με την κατάσταση να μοιάζει όλο και πιο δύσκολη.