Οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα συνεδριάσουν εκτάκτως σήμερα το απόγευμα μέσω τηλεδιάσκεψης για να συμφωνήσουν σε κοινή προσέγγιση στον πόλεμο μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, έπειτα από ημέρες εσωτερικών διαμαχών και μικτών μηνυμάτων από τις Βρυξέλλες.

«Νιώσαμε την ανάγκη να βάλουμε τάξη», εξήγησε Ευρωπαίος αξιωματούχος.

«Είναι ύψιστης σημασίας το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (…) να αποκτήσει κοινή θέση και να υιοθετήσει μια ξεκάθαρη, κοινή πορεία δράσης που να αντιστοιχεί στην περιπλοκότητα της τρέχουσας κατάστασης», επεσήμανε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ στην επιστολή που έστειλε στους ηγέτες των 27 κρατών μελών καλώντας τους στην τηλεδιάσκεψη.

Τις ημέρες που ακολούθησαν την επίθεση της Χαμάς εναντίον του Ισραήλ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκάλεσε σύγχυση αρχικά αναφορικά με το ζήτημα της ανθρωπιστικής βοήθειας προς τους Παλαιστίνιους.

Ο Ούγγρος επίτροπος Όλιβερ Βαρχέλι ανακοίνωσε την αναστολή της βοήθειας, προκαλώντας την αντίδραση πολλών χωρών. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προχώρησε στη συνέχεια σε διευκρινίσεις, εξηγώντας ότι προχωρά στην «έκτακτη επανεξέταση» της αναπτυξιακής βοήθειας και προσθέτοντας ότι το πάγωμα δεν αφορά την ανθρωπιστική βοήθεια.

Στη συνέχεια το Σάββατο η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν επεσήμανε ότι η ανθρωπιστική βοήθεια προς τους Παλαιστίνιους θα τριπλασιαστεί και θα φτάσει τα 75 εκατ. ευρώ.

Palestinians in Gaza are in need of humanitarian aid.They cannot pay the price of Hamas’ barbarism.

On top of tripling humanitarian aid for civilians in Gaza, we are organising an EU Humanitarian Air Bridge to Gaza through Egypt.With the first two flights this week.— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) October 16, 2023

Ωστόσο η φον ντερ Λάιεν δέχθηκε επικρίσεις από χώρες μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την επίσκεψή της την Παρασκευή στο Ισραήλ.

«Προβληματικό» επεισόδιο

Έχοντας δίπλα της τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υπερασπίστηκε το δικαίωμα του Ισραήλ να αμύνεται, ωστόσο δεν πρόσθεσε ότι η ΕΕ αναμένει από το εβραϊκό κράτος να τηρεί το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, όπως είχε δηλώσει νωρίτερα ο επικεφαλής της ευρωπαϊκή διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ.

«Δεν κατανοώ τι δουλειά έχει η πρόεδρος της Κομισιόν με την εξωτερική πολιτική της ΕΕ, για την οποία δεν είναι αρμόδια», κατήγγειλε η Γαλλίδα ευρωβουλεύτρια Ναταλί Λουαζό.

Ο εκπρόσωπος της Κομισιόν Έρικ Μάμερ υπερασπίστηκε το δικαίωμα της φον ντερ Λάιεν «να ταξιδεύει όπου θέλει». «Δεν θυμάμαι να επικρίνει κανείς την πρόεδρο επειδή πήγε στην Ουκρανία μετά την έναρξη του πολέμου», τόνισε.

Η αντιπαράθεση οδήγησε στη σύγκληση της τηλεδιάσκεψης των Ευρωπαίων ηγετών, σήμερα στις 17:30 (ώρα Βρυξελλών, 18:30 ώρα Ελλάδας).

Πρέπει «να προσπαθήσουμε να βάλουμε τα πράγματα σε έναν δρόμο ώστε η συζήτηση να επικεντρωθεί στην κατάσταση και όχι στον τρόπο με τον οποίο η ΕΕ μιλά για αυτή», εκτίμησε Ευρωπαίος διπλωμάτης κάνοντας λόγο για ένα «προβληματικό» επεισόδιο.

«Δεν είναι ώρα για αντικρουόμενα μηνύματα. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι μια αποφασιστική ηγεσία, επικεντρωμένη στην ειρήνη. Κάθε λεπτό που περνά οι άμαχοι πληρώνουν ένα ολοένα και πιο υψηλό τίμημα», προειδοποίησε  Βιτόριο Ινφάντε της μη κυβερνητικής οργάνωσης Oxfam, η οποία αναγκάστηκε να αναστείλει τις δραστηριότητές της στη Γάζα μετά την εντολή εκκένωσης του βόρειου τμήματος του παλαιστινιακού θύλακα που εξέδωσε το Ισραήλ.

Πιθανές επιπτώσεις

Στην τηλεδιάσκεψή τους οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα επικεντρωθούν στους τρόπους αντιμετώπισης των πιθανών επιπτώσεων της κρίσης, την ώρα που επίκειται η χερσαία επιχείρηση του Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας.

Το Ισραήλ έχει επιβάλει πλήρη αποκλεισμό στη Γάζα, την οποία βομβαρδίζει ανηλεώς. Σύμφωνα με τις παλαιστινιακές αρχές, τουλάχιστον 2.750 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί στον θύλακα μέχρι στιγμής.

Το ζήτημα μιας εκεχειρίας είναι επίσης πιθανό να συζητηθεί στη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης, όπως και οι διπλωματικές προσπάθειες και οι τρόποι ώστε να αποφευχθεί η περιφερειακή εξάπλωση της σύγκρουσης.

Οι εντάσεις και οι κίνδυνοι για την ασφάλεια των ευρωπαϊκών χωρών λόγω του πολέμου αυτού αποτελούν επίσης αιτία ανησυχίας, όπως και το ενδεχόμενο ενός μεταναστευτικού κύματος προς την ΕΕ.

«Η σύγκρουση μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις ασφαλείας για τις κοινωνίες μας. Αν δεν είμαστε προσεκτικοί, υπάρχει το ενδεχόμενο να οξύνει τις εντάσεις μεταξύ κοινοτήτων και να τροφοδοτήσει τον εξτρεμισμό», προειδοποίησε ο Μισέλ στην επιστολή του.

«Αν δεν αντιμετωπιστεί με προσοχή, υπάρχει κίνδυνος μεταναστευτικών κυμάτων προς την Ευρώπη», πρόσθεσε.