Η Κύπρος εισέρχεται σήμερα στην εποχή του Γενικού Σχεδίου Υγείας. Η μεγαλύτερη μεταρρύθμιση στην ιστορία της Κυριακής Δημοκρατίας αρχίζει και οι αρχές βρίσκονται σε επιφυλακή ώστε να αντιμετωπιστούν τα διαφαινόμενα προβλήματα που προβλέπεται να υπάρξουν στα αρχικά στάδια. Η Α’ φάση του ΓεΣΥ περιλαμβάνει την παροχή υπηρεσιών φροντίδας υγείας από προσωπικούς και ειδικούς ιατρούς. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Mπήκαμε πρώτοι στο ΓεΣΥ : Πήγαμε στον γιατρό, για αναλύσεις και φάρμακα (ΒΙΝΤΕΟ)

Το ΓεΣΥ πέρασε από χίλια μύρια κύματα και συζητήθηκε στην Κύπρο για δεκαετίες. Από σήμερα 1η Ιουνίου 2019, οι πολίτες έχουν απευθείας πρόσβαση στον προσωπικό τους ιατρό και αυτός μπορεί να τους παραπέμψει στους υπόλοιπους παροχείς υγείας, δηλαδή σε ειδικό ιατρό, σε εργαστήριο για εργαστηριακές εξετάσεις και θα εκδίδει συνταγές για φάρμακα. 

Μέχρι χθες είχαν εγγραφεί στο ΓεΣΥ 510.000 δικαιούχοι, ενώ έχουν συμβληθεί με τον ΟΑΥ 358 προσωπικοί ιατροί για ενήλικες, 105 παιδίατροι, 53 ειδικοί ιατροί, 220 φαρμακεία, 29 κλινικά εργαστήρια. Ταυτόχρονα, βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία ολοκλήρωσης της εγγραφής και σύναψης σύμβασης για 67 προσωπικούς ιατρούς για ενήλικες, 17 παιδίατρους, 500 ειδικούς ιατρούς συμπεριλαμβανομένων ιατρών του δημοσίου, 33 κλινικά εργαστήρια και 207 φαρμακεία.  Οι πιο πάνω αριθμοί, αναμένεται να συνεχίσουν να αυξάνονται το αμέσως επόμενο διάστημα, καθώς η ροή των εγγραφών και της σύναψης σύμβασης είναι συνεχής.

Βασικές Αρχές

Το Γενικό Σύστημα Υγείας (ΓεΣΥ) είναι ένα σύγχρονο, ανθρωποκεντρικό σύστημα υγείας που έχει ως κύριο στόχο την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών φροντίδας υγείας στους δικαιούχους

Κύρια χαρακτηριστικά και βασικές αρχές του ΓεΣΥ είναι:

• η καθολική κάλυψη του πληθυσμού
• η ισότιμη μεταχείριση όλων των δικαιούχων
• η παροχή ενός ολοκληρωμένου πακέτου υπηρεσιών φροντίδας υγείας
• η ελεύθερη επιλογή παροχέα υπηρεσιών φροντίδας υγείας από το δικαιούχο
• η κοινωνική αλληλεγγύη

Για τη λειτουργία του ΓεΣΥ θα δημιουργηθεί Ταμείο στο οποίο θα καταβάλλονται οι Εισφορές για τη χρηματοδότησή του και από το οποίο θα γίνεται η αποζημίωση των παροχέων. Το Ταμείο του ΓεΣΥ θα διαχειρίζεται ο Οργανισμός Ασφάλισης Υγείας (ΟΑΥ). Για την παροχή υπηρεσιών φροντίδας υγείας στους δικαιούχους του ΓεΣΥ, ο ΟΑΥ συμβάλλεται με παροχείς υπηρεσιών που πληρούν τις καθορισμένες απαιτήσεις.

Ο σχεδιασμός του ΓεΣΥ έγινε με τη βοήθεια ειδικών συμβούλων σε θέματα υγείας στη βάση της φιλοσοφίας, της αρχιτεκτονικής και των θεμελιωδών αρχών που καθορίζονται στο Νόμο του 2001 και ενσωματώνει τις βέλτιστες πρακτικές που εισηγείται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όπως αυτές προκύπτουν από την ανάλυση των συστημάτων υγείας των Χωρών Μελών.

Βασική αλλαγή που φέρνει το ΓεΣΥ είναι αρχικά η καθολικότητα και η ισότητα όλων των πολιτών σε Υπηρεσίες Υγείας. Οι δικαιούχοι είναι όλοι οι πολίτες, χωρίς να διαχωρίζονται ανάλογα με την ηλικία τους, τα κοινωνικο-οικονομικά δεδομένα τους ή τη σοβαρότητα της κατάστασής τους. 

Από σήμερα οι υπηρεσίες φροντίδας που καλύπτονται από το ΓεΣΥ είναι:

• Φροντίδα υγείας από προσωπικούς ιατρούς
• Φροντίδα υγείας από ειδικούς ιατρούς
• Φάρμακα
• Εργαστηριακές εξετάσεις

Ο θεσμός του προσωπικού ιατρού

Σύμφωνα με τον Υπουργό Υγείας Κωνσταντίνο Ιωάννου, ο θεσμός του προσωπικού ιατρού αναμένεται να εξορθολογήσει τον τρόπο που λαμβάνουμε υπηρεσίες υγείας στην χώρα μας και να επιτρέψει στα Τμήματα Πρώτων Βοηθειών να επικεντρωθούν στην αντιμετώπιση των επειγόντων περιστατικών και μόνο. Οι βασικές δραστηριότητες του προσωπικού ιατρού περιλαμβάνουν την προαγωγή της υγείας την πρόληψη και αντιμετώπιση ασθενειών και θα υπάρξει εύκολη και άμεση πρόσβαση στις υπηρεσίες φροντίδας υγείας.

Εισαγωγή Φαρμακείων στο σχέδιο

Την εισαγωγή των φαρμακείων στο ΓεΣΥ σχολίασε ο Υπουργός Υγείας αναφέροντας πως “εισάγουμε για πρώτη φορά το «φαρμακείο της γειτονιάς» και δίνουμε την επιλογή στους πολίτες να προμηθεύονται τα φάρμακα από τον φαρμακοποιό που γνωρίζουν και εμπιστεύονται, με μόνο 1 ευρώ τη συσκευασία, προστατεύοντας έτσι τον οικογενειακό προϋπολογισμό των ασθενών.”

“Ο μεγαλύτερος αριθμός των φαρμάκων έχει περιληφθεί στον κατάλογο, ο οποίος θα εμπλουτίζεται τις επόμενες μέρες. Παρά τα όσα ακούγονται τις τελευταίες μέρες, θέλω να υπογραμμίσω ότι υπάρχει επάρκεια φαρμάκων και οι πολίτες θα μπορούν να εξυπηρετούνται χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία. “

Προβλήματα και κωλυσιεργία

Ο Υπουργός Υγείας μίλησε για κωλυσιεργία σε αρκετά σημεία της πορείας του Σχεδίου, από όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές.

“Προβλήματα και δυσκολίες θα υπάρξουν, ιδιαίτερα τους πρώτους μήνες. Το γνωρίζουμε και το αναμένουμε. Ορισμένα εξ αυτών, έχουν ήδη προβλεφθεί από τον ΟΑΥ και λαμβάνονται μέτρα για άμεση επίλυσή τους όταν και εφόσον προκύπτουν. Κάποια άλλα, έχουν μεν εντοπιστεί, ωστόσο θα χρειαστεί κάποιος χρόνος για να αντιμετωπιστούν και να διαμορφώσουμε το Σύστημα Υγείας που οραματιστήκαμε και θα εξυπηρετεί τους πολίτες και τους επαγγελματίες υγείας.”

Ο κ. Ιωάννου κάλεσε όλους να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων να δείξουν εγκράτεια και να κατανοήσουν την σοβαρότητα και την αναγκαιότητα αυτής της επαναστατικής μεταρρύθμισης για ολόκληρη την κοινωνία.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης ζήτησε την κατανόηση των πολιτών για τα προβλήματα που ενδεχομένως να προκύψουν με την εφαρμογή του ΓεΣΥ. Μάλιστα ο Πρόεδρος Αναστασιάδης άφησε “παράθυρο” για νομοθετικές αλλαγές εάν και εφόσον χρειαστεί. 

“Εφόσον διαπιστώσουμε κάποια προβλήματα θα προβούμε και στις αναγκαίες νομοθετικές μεταρρυθμίσεις ή αλλαγές”.

Πότε θα εφαρμοστεί η δεύτερη φάση

Η δεύτερη και τελική φάση εφαρμογής του ΓεΣΥ περιλαμβάνει όλες τις υπόλοιπες υπηρεσίες φροντίδας υγείας, δηλαδή την ενδονοσοκομειακή φροντίδα υγείας, τη φροντίδα υγείας από άλλους επαγγελματίες υγείας (κλινικούς διαιτολόγους, εργοθεραπευτές, λογοπαθολόγους, φυσιοθεραπευτές και κλινικούς ψυχολόγους), νοσηλευτές και μαίες, τα Τμήματα Ατυχημάτων & Επειγόντων Περιστατικών, τις υπηρεσίες ασθενοφόρων, τους οδοντιάτρους, την ανακουφιστική φροντίδα υγείας και την ιατρική αποκατάσταση από την 1η Ιουνίου 2020.

3+1 χρήσιμες πληροφορίες για την εξυπηρέτηση των πολιτών

Ενόψει της έναρξης της 1ης φάσης του Γενικού Σχεδίου Υγείας, το Υπουργείο Υγείας διευκρινίζει τα πιο κάτω που αφορούν στην εξυπηρέτηση των πολιτών από νοσηλευτήρια του ΟΚΥπΥ:

1. Κάρτα Νοσηλείας

Οι Κάρτες Νοσηλείας για τους δικαιούχους των νοσηλευτηρίων του ΟΚΥπΥ που εκδίδονται με βάση κριτήρια που ισχύουν σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία, θα συνεχίσουν να ισχύουν και μετά την 1η Ιουνίου 2019 για υπηρεσίες ενδονοσοκομειακής νοσηλείας στα δημόσια νοσηλευτήρια. Ως εκ τούτου, προτρέπονται οι ασθενείς, των οποίων οι Κάρτες Νοσηλείας έχουν λήξει ή θα λήξουν, να επισκέπτονται τα Κέντρα Εξυπηρέτησης του Πολίτη (ΚΕΠ) σε όλες τις Επαρχίες για την ανανέωσή τους, ακολουθώντας την ισχύουσα διαδικασία.

2. Παραπεμπτικά σε Ειδικούς Ιατρούς του ΟΚΥπΥ

Σύμφωνα με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, τα ραντεβού με Ειδικούς Ιατρούς των νοσηλευτηρίων και των Κέντρων Υγείας του ΟΚΥπΥ που έχουν προγραμματιστεί για την περίοδο από την 1η Ιουνίου 2019 μέχρι και τις 31 Αυγούστου 2019, θα εκτελούνται κανονικά, χωρίς να απαιτείται νέο παραπεμπτικό. Η ίδια διευθέτηση για την ίδια περίοδο θα ισχύσει και για τα προγραμματισμένα ραντεβού για διαγνωστικές/απεικονιστικές εξετάσεις.

Για τα ραντεβού που έχουν προγραμματιστεί να εκτελεστούν μετά την 1η Σεπτεμβρίου 2019, οι ασθενείς καλούνται να επισκεφθούν τον Προσωπικό Ιατρό της επιλογής τους για να εξασφαλίσουν νέο παραπεμπτικό.

3. Φαρμακεία

Υπενθυμίζεται στους πολίτες ότι, μετά από απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, τα φαρμακεία στα νοσηλευτήρια και τα Κέντρα Υγείας του ΟΚΥπΥ θα συνεχίσουν να εξυπηρετούν τους ασθενείς με το υφιστάμενο καθεστώς για τη μεταβατική περίοδο από την 1η Ιουνίου μέχρι και τις 31 Αυγούστου 2019. Η συγκεκριμένη διευθέτηση έγινε με στόχο τη διευκόλυνση των ασθενών που εξυπηρετούνται από τα κρατικά φαρμακεία μέχρι σήμερα και έχουν ήδη επαναλαμβανόμενες συνταγές από Ιατρούς του ΟΚΥπΥ.

Από την 1η Σεπτεμβρίου και έπειτα, τα φαρμακεία του ΟΚΥπΥ, εκεί και όπου υπάρχει ιδιωτική πρωτοβουλία, θα τερματίσουν τη λειτουργία τους για τους εξωνοσοκομειακούς ασθενείς και οι πολίτες θα μπορούν να προμηθεύονται τα φάρμακά τους από οποιοδήποτε συμβεβλημένο στο ΓεΣΥ φαρμακείο. Σημειώνεται ότι τα κρατικά φαρμακεία στις αγροτικές περιοχές Σαλαμιούς, Πεδουλά, Φύτης, Ομόδους, Παναγιάς, Κάτω Πύργου, Αυδήμου, Λευκάρων, Πλατρών, Πάχνας, Παλαιχωρίου, Αγρού, Ευρύχου, Κοφίνου και Κυπερούντας θα παραμείνουν σε λειτουργία, αφού στην παρούσα φάση στις περιοχές αυτές δεν λειτουργεί ιδιωτικό φαρμακείο.

Τα φαρμακεία του Ογκολογικού Κέντρου της Τράπεζας Κύπρου και του Ινστιτούτου Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου θα συνεχίσουν τη λειτουργία τους κανονικά για την εξυπηρέτηση των ασθενών τους. Υπογραμμίζεται επίσης ότι, μετά την 1η Σεπτεμβρίου 2019, στις θυρίδες των φαρμακείων του ΟΚΥπΥ θα εκτελούνται συνταγές για εξωνοσοκομειακούς ασθενείς για εξειδικευμένα φάρμακα, όπως τα φάρμακα για τους ασθενείς με AIDS, τα φάρμακα για την αντιμετώπιση της αιμορροφιλίας τα οποία χρειάζονται ειδική φύλαξη, ακριβά φάρμακα κ.α., στη βάση εγκεκριμένου Καταλόγου από τον Υπουργό Υγείας.

4. Ευρωπαϊκή Κάρτα Ασφάλειας Ασθένειας

Από 1η Ιουνίου 2019, όλοι οι δικαιούχοι του ΓεΣΥ είναι αυτόματα και δικαιούχοι έκδοσης Ευρωπαϊκής Κάρτας Ασφάλειας Ασθένειας. Παρόλο που η ενδονοσοκομειακή περίθαλψη εντάσσεται στη 2η φάση του ΓεΣΥ και θα εφαρμοστεί τον Ιούνιο του 2020, οι πολίτες της Κύπρου θα μπορούν, με την Ευρωπαϊκή Κάρτα, να λαμβάνουν τόσο εξωνοσοκομειακές όσο και ενδονοσοκομειακές υπηρεσίες υγείας όταν επισκέπτονται τα κράτη μέλη της ΕΕ, όταν και εφόσον χρειαστούν περίθαλψη κατά την παραμονή τους.

Για την έκδοση Ευρωπαϊκής Κάρτας οι πολίτες μπορούν να αποτίνονται στα Κέντρα Εξυπηρέτησης του Πολίτη σε όλες τις πόλεις, με την προσκόμιση της ταυτότητάς τους.